Ở Bình Thuận có một loài cá nghe tên như hờn như dỗi, khiến ai nghe cũng tò mò muốn một lần được ăn thử, đó là con cá dỗi.
Về đặc điểm nhận dạng, cá dỗi có kích thước bé, con nào lớn nhất cũng chỉ bằng ngón chân cái, dài chừng 20 - 25 cm. Chúng sống ở vùng biển xa, mình dài, miệng nhọn giống cá kìm, phần lưng của chúng có màu xanh nước biển, bụng màu trắng ít vảy. Những lúc biển êm, nhất là trước đợt áp thấp nhiệt đới, cá bơi từng đàn vào gần bờ ăn con ruốc.
Loài cá này có cái tên lạ, từ xưa đã được người dân miền biển yêu thích
Anh Hải (ở làng chài Mũi Né, Phan Thiết, Bình Thuận) cho biết, cá dỗi sống ở vùng biển xa, không dễ để khai thác và số lượng cũng không nhiều. Trước đây người dân làng chài bắt cá dỗi về để ăn trong gia đình hoặc để tiếp đãi khách quý. Hồi đó, ít ai biết tới cá dỗi.
Song gần đây, chúng bỗng dưng trở thành đặc sản khi xuất hiện tại vùng biển La Gi (Bình Thuận) và Mũi Né với mật độ dày đặc. Người dân nơi này đã dùng lưới, môi câu đê đánh bắt.
"Trước đây cá dỗi có ít nhưng bây giờ số lượng nhiều hơn. Một lần thả lưới có thể bắt được vài chục kg cá dỗi, nếu mà được mùa có thể bắt được vài ba tạ. Sau khi bắt, cá dỗi được thương lái thu mua tận nơi hoặc các nhà hàng đặt từ trước.
Những tháng đầu năm, khoảng từ tháng giêng đến tháng 4 hàng năm là thời điểm loài cá này vào mùa. Khi cá dỗi vào bờ chúng thường tập trung trong lộng và những ao, vũng sau giồng cát biển. Loài này thường bơi theo đàn nên muốn đánh được chúng phải đặt đan loại lưới chuyên dùng thích hợp, nghĩa là mắt lưới nhỏ, cước mảnh, chì nhẹ.
Cá dỗi có thịt thơm ngon, và chỉ xuất hiện một mùa trong năm
Những người đánh lưới chuyên nghiệp, họ chỉ cần nhìn con nước là biết hôm ấy có cá hay không. Thường thì một tuần, non nửa tháng cá dỗi mới vào bờ vài lần", anh Hải nói thêm.
Loài cá này có kích thước bé nhưng thịt lại ngon ngọt hảo hạng nên rất được ưa chuộng trên thị trường, đặc biệt tại các nhà hàng ở Bình Thuận để phục vụ du khách.
Từ cá dỗi có thể làm thành các món chiên, kho tộ, làm chả, làm gỏi. Gỏi cá dỗi nằm trong nhóm ngon hàng đầu của gỏi cá biển. Làm gỏi cá dỗi không khó nhưng công phu, đầu tiên là cắt đầu, phi lê cá, rồi thái nhỏ, sau đó ngâm nước cốt chanh để tái chín, trộn hành tây, rau húng, rau thơm… nêm nếm hợp khẩu vị, rắc trên mặt đĩa gỏi đậu phộng rang giòn, ớt đỏ xắt lát, thêm bánh tráng nướng, bánh tráng cuốn, nước chấm, vậy là đã có bữa gỏi cá dỗi ngon lành.
Trong các món từ cá dỗi, thì gỏi là nổi tiếng nhất. Hiện nay nhiều nhà hàng ở Bình Thuận đưa món gỏi cá dỗi vào thực đơn để đãi khách
Trên thị trường, cá dỗi được làm sạch, bán với giá khá đắt đỏ so với các loài cá biển khác. Vì cái tên lạ và thịt thơm ngon nên nhiều người đặt mua cá dỗi về đổi bữa cho gia đình. Vào mùa, cá dỗi được bán với giá khoảng 200.000 đồng/kg nhưng số lượng không có nhiều.
H.A