Trên mâm ngũ quả trưng Tết ở miền Bắc và nhiều Nam, nhiều người sử dụng quả dứa. Trong tiếng Trung, chữ dứa được phát âm gần giống với âm của chữ "may mắn đến theo cách của bạn". Chính vì vậy, quả dứa rất được ưa chuộng ngày Tết với ý nghĩa mang lại sự giàu có, may mắn và thịnh vượng.
Dứa có tên gọi khác là thơm hay khóm, có nhiều mắt, thịt quả màu vàng, vị chua ngọt. Loại quả này phát triển vào mùa hè, trong điều kiện thời tiết nắng nóng, nên được sử dụng là một loại thực phẩm giải nhiệt.
Cây dứa sống dai, lá mọc thành hoa thị, cứng dài, có gai cứng ở mép. Khi cây đã lớn thì từ chùm lá đó mọc ra một thân dài độ 10 - 40cm, mang một bông hoa tận cùng bằng một chùm lá nhỏ. Hoa đều, lưỡng tính, mỗi hoa mọc ở kẽ một lá bắc màu tím. Trong quả dứa có 90% nước, ngoài ra dứa còn có protid, acid hữu cơ, glucid, xenluloza, canxi, photpho, sắt, carotene, vitamin B1, vitamin B2, vitamin PP và vitamin C.
Ở nước ta, quả dứa mọc dại khắp bờ bụi hoặc được trồng làm cảnh, làm hàng rào ở nhiều nơi. Cây dứa phát triển nhanh, không cần chăm sóc vẫn xanh tốt và ra quả đều. Nếu như trước đây quả dứa không có giá trị, thậm chí không ai thèm ăn bởi người dân ở một số nơi cho rằng quả dứa có tính nóng, ăn vào dễ bị nổi rôm sẩy, mụn nhọt.
Chục năm trở lại đây, quả dứa trở thành món đặc sản rất được ưa chuộng ở thành phố, đặc biệt trong những ngày hè. Có nhiều cách ăn dứa, có thể ăn trực tiếp hoặc chế biến thành sinh tố và nhiều món ăn khác.
Ngoài ra, nhiều người sử dụng quả dứa bày mâm ngũ quả Tết. Những ngày gần Tết, quả dứa được bán với giá dao động 50.000-100.000 đồng/quả tùy kích cỡ. Khác với loại thông thường, dứa để cúng có màu đỏ tươi, nhiều chồi non mang ý nghĩa cho sự sinh sôi, phát triển mạnh mẽ.
"Tết vừa rồi tôi lấy hàng 500 quả dứa phục vụ khách hàng mua trưng Tết, hàng được quyển chọn nên quả nào quả nấy đều tươi và đẹp. Loại quả này có ý nghĩa về mặt phong thủy nên dễ bán lắm, tôi phải đi tới tận vườn để đặt hàng thì dịp Tết mới có bán ra thị trường", một tiểu thương ở chợ Hà Đông (Hà Nội) chia sẻ.
Vài năm nay, trên thị trường có xuất hiện một loại dứa có màu đỏ đẹp mắt, đó là quả dứa son. Bà Đúng (ở Long An) cho biết chăm sóc loại dứa son cũng không khác với cây dứa xanh. Tuy nhiên, do mỗi năm dứa chỉ cho quả duy nhất một vụ nên phải có cách chăm sóc để dứa ra quả đúng vào thời điểm Tết, trái đều, làm sao để tháng cuối cùng của năm có quả giao cho khách hàng ở các tỉnh lân cận đặt mua.
Khoảng tháng 3 âm lịch người trồng dứa son bắt đầu xuống giống và đến tháng 8 - 9 âm lịch sẽ tiến hành bón phân, xử lý cho dứa ra hoa bằng khí đá để có thể trưng lâu và không mất màu. Dứa son còn được trồng trong chậu như một loại kiểng. Nhiều nhà vườn ở Đồng Tháp cung ứng cho thương lái với giá 70.000 - 75.000 đồng/chậu và dứa son được bán ra thị trường với giá từ 120.000 – 150.000 đồng/chậu.
H.A