Sinh bệnh cũng do ăn uống
Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu được xem là có liên quan mật thiết đến ung thư đại - trực tràng. Tiêu thụ khoảng 160g/ngày hoặc chế độ ăn với thịt quá 5 lần trong tuần có nguy cơ ung thư cao hơn 3 lần, cũng như hình thức chiên rán, nướng, thịt đã qua sơ chế như thịt xông khói, dăm bông, xúc xích.
Chất đạm sẽ làm tăng yếu tố sinh ung, mỡ của loại thịt đỏ sẽ bị chuyển hóa bởi vi khuẩn trong lòng ruột thành chất sinh ung thư. Từ đó làm tăng sản các tế bào biểu mô bất thường trong lòng ruột và dẫn đến phát triển thành ung thư.
Ăn nhiều thịt, mỡ, đạm, ít chất xơ, dễ dẫn đến béo phì và có nguy cơ cao gây ung thư đại - trực tràng. Các chất xơ, có nguồn gốc từ rau tươi và các loại trái cây giúp làm giảm nguy cơ này. Thức ăn chứa nhiều chất xơ sẽ gia tăng tiêu thụ axit folic, làm gia tăng kết hợp chất xơ với các yếu tố sinh ung dẫn đến việc loại khỏi lòng ruột sớm vì giảm thời gian ứ đọng phân. Ngoài ra, các chất xơ làm giảm pH trong lòng đại tràng và tăng sản xuất các axit béo chuỗi ngắn cũng như các yếu tố vi lượng giúp chống hiện tượng oxy hóa.
 |
| Không nên dùng quá nhiều thịt, chất béo có nguồn gốc từ đạm động vật. |
Các loại nước uống chứa cồn làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng và ung thư đại tràng, nếu sử dụng 15g/ngày sẽ làm tăng nguy cơ ung thư. Thuốc lá không những được biết đến như là những "sát thủ" của bệnh lý tim mạch hay ung thư phổi. Gần đây nó được công nhận là những yếu tố nguy cơ gây ung thư đại - trực tràng cho cả hai giới, nhất là khi kết hợp với rượu, bia.
Béo phì cũng làm tăng nguy cơ ung thư đại - trực tràng, rõ nét nhất là ở nam. Ở nam giới có chỉ số BMI cao sẽ có nguy cơ gấp 2 lần, trong khi ở phụ nữ béo phì nguy cơ này chỉ cao hơn 1,5 lần.
Kiểm soát thói quen
Để phòng tránh căn bệnh này một cách chủ động, chúng ta không nên dùng quá nhiều thịt, chất béo có nguồn gốc từ đạm động vật. Nên bổ sung thật đầy đủ chất xơ từ lúa mạch, trái cây, rau tươi... chính những chất này làm loãng chất sinh ung trong phân, làm giảm thời gian ứ đọng phân trong lòng ruột, đồng thời sinh ra những vi khuẩn có lợi cho đường ruột.
Bổ sung thêm các vitamin E, C, và A. Uống thêm calcium và có lối sống lành mạnh, chế độ sinh hoạt năng động, thường xuyên luyện tập thể dục sẽ phòng tránh được căn bệnh này.
TS.BS Bùi Chí Viết (Trưởng khoa Ngoại II, Bệnh viện Ung bướu TPHCM)