Ngôi sao Hollywood Angelina Jolie từng phải cắt ngực ngừa ung thư vú khiến nhiều chị em mắc bệnh ung thư dạ dày tự hỏi có nên học cách ngừa ung thư này của cô.
Triệu chứng ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là bệnh thường gặp (đứng thứ tư), là nguyên nhân gây tử vong hàng thứ hai trên thế giới. Ung thư dạ dày giai đoạn sớm thường không có triệu chứng. Khi có triệu chứng thì bệnh đã tiến triển thời gian dài, thường gặp nhất là chán ăn, sụt cân, khó tiêu, đau bụng, đầy bụng, buồn nôn, nôn, bụng to do có nước, thiếu máu. Nếu trễ hơn, có thể sờ thấy khối u trong bụng.
Các yếu tố nguy cơ: Nam giới > 50 tuổi, nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (còn gọi là nhiễm HP), hút thuốc lá, có tiền sử mổ dạ dày, viêm dạ dày thể teo, chế độ ăn có nhiều thực phẩm hun khói, thịt cá ướp muối, các loại rau củ ngâm chua (nitrat và nitrit trong các loại thực phẩm này có thể tạo ra các vi khuẩn gây ung thư), thiếu máu ác tính, nhóm máu A, thừa cân hoặc béo phì.
Bệnh được chẩn đoán dựa vào nội soi tiêu hóa và sinh thiết tổn thương nghi ngờ. Khối u dạ dày nếu không được cắt bỏ sẽ tiếp tục phát triển, xâm lấn các cơ quan lân cận như tụỵ, gan, đại tràng. Muộn hơn, khối u sẽ cho di căn xa như tới phổi, gan, tràn dịch màng bụng, hạch cổ, nách, quanh rốn.
 |
| Ảnh minh họa. |
Không nên cắt khi di căn xuống buồng trứng
Di căn tới buồng trứng thường hay gọi là bướu Krukenberg (ung thư thứ phát), phân biệt với ung thư xuất phát từ buồng trứng (ung thư nguyên phát). Điều trị ung thư dạ dày chủ yếu là phẫu thuật và hóa trị hỗ trợ sau mổ. Phẫu thuật bao gồm cắt bỏ phần dạ dày có khối u, nạo vét hạch vùng, tái tạo lại lưu thông từ dạ dày còn lại với ruột non.
Sau mổ, nếu đánh giá bệnh tiến triển nhiều, có di căn hạch vùng thì phải hoá trị tiếp nhằm mục đích giảm nguy cơ tái phát và di căn (từ 27% xuống còn 10,6%, theo nhóm nghiên cứu của Anh). Điều này giải thích tại sao có bệnh nhân đang hóa trị thì phát hiện bệnh tiến triển hoặc di căn xa.
Vì vậy, khi điều trị ung thư dạ dày, bệnh nhân cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị, tái khám thường xuyên theo hẹn. Khi đó, bệnh nhân sẽ được cho làm các xét nghiệm để phát hiện tái phát, di căn như thử máu, siêu âm bụng, chụp X-quang phổi, hoặc chụp CT bụng, ngực, toàn thân tuỳ tình huống lâm sàng cần thiết.
Vấn đề cắt buồng trứng dự phòng trong ung thư dạ dày được đề cập. Tuy nhiên, vì xác suất di căn buồng trứng thấp, đồng thời khi bệnh đã di căn thì có thể di căn nhiều vị trí nên việc cắt buồng trứng mang lại lợi ích thấp.
Trường hợp Angelina Jolie thì khác hoàn toàn. Angelina Jolie có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư, có liên quan với đột biến gen BRCA1, với nguy cơ ung thư vú là 87%, ung thư buồng trứng là 50%. Bản thân Angelina Jolie đã xét nghiệm và thấy có đột biến gen này. Vì vậy, cô có khả năng mắc phải hai loại ung thư trên. Việc cắt bỏ tuyến vú và buồng trứng phòng ngừa bệnh ung thư là có cơ sở.
BSCK II Nguyễn Bá Trung (Phó khoa Ngoại II, Bệnh viện Ung bướu TPHCM)