Cá chép thịt dày và béo, thớ thịt trắng mịn, mùi vị thơm ngon… Cá chép không những là món ăn ngon mà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng, có tác dụng chữa trị bệnh tốt, đặc biệt là các bệnh phụ nữ.
Theo các sách cổ, cá chép bổ tỳ vị, lợi tiểu, tiêu phù, thông sữa, chữa ho, lở loét... là một trong những thực phẩm bổ dưỡng cho thai phụ. Do lợi tiểu, tiêu phù nên cá chép còn được dùng trong nhiều bệnh khác như gan, thận.
* Canh cá chép, đẳng sâm, hoàng kỳ: Bổ tỳ, kiện vị, lợi tiểu, tiêu phù, an thai, lợi sữa. Cá chép 1 con 500g làm sạch, đẳng sâm 15g, hoàng kỳ 50g, cho vào túi rồi cùng cá nấu canh (để lửa nhỏ, đun lâu cho nhừ).
* Canh cá chép, bạch truật: Kiện tỳ, lợi thuỷ, dưỡng huyết, an thai. Cá chép một con 500g, bạch truật 15g, phục linh 15g, đương quy, bạch thược, gừng tươi mỗi thứ 10g. Cá chép đánh vảy bỏ ruột. Các vị thuốc bỏ vào túi vải, cho 1.500ml nước, nấu chín cá. Ăn cá uống canh.
* Canh cá chép đen: Kiện tỳ, thảm thấp, lợi tiểu, hết phù, an thai. Cá chép đen 1 con khoảng 500g, xích tiểu đậu 100g, bạch truật 20g, tang bạch bì 15g, trần bì 10g, hành hoa 3 cây. Cá chép làm sạch. Trước hết nấu xích tiểu đậu với 2 lít nước cho nở. Các vị thuốc khác cho vào túi vải rồi cho cá cùng vào nồi có đậu, ninh đến khi đậu nhừ thì cho hành, không cho muối. Ăn cá trước rồi ăn đậu, sau uống canh, ngày 3 lần thì hết bệnh.
* Canh cá chép đỗ trọng: Ôn dương, bổ thận, lợi tiểu, tiêu thũng, chữa phù, đau lưng. Dùng phần đuôi cá chép to 500g, đỗ trọng 30g, câu kỷ tử 30g, can khương (gừng khô) 10g. Cá chép làm sạch nấu chung với túi bỏ 3 vị thuốc. Hầm một giờ chia 2 lần ăn trong ngày cả cá và nước (bỏ bã thuốc), cũng có thể ăn hàng ngày hoặc cách ngày. Ăn 5 – 7 lần liền, nghỉ một thời gian rồi dùng tiếp.
* Cháo cá chép, hành, nghệ: Có tác dụng lợi tiểu, tiêu phù, lợi sữa: Cá chép 1 con 500g, gạo tẻ 100g, 2 cây hành, bột nghệ, rượu vang, gia vị. Cá chép làm sạch ướp rượu, bột nghệ, rồi luộc chín lóc bỏ xương lấy phần nạc và nước luộc cá. Nấu cháo nhừ mới cho thêm nước luộc cá, cá, hành, gia vị vào, nấu sôi lại. Ăn vào buổi sáng và tối.
Lương y Vũ Quốc Trung (Hội Đông y Việt Nam)