Các cô gái phải trả giá khi trở thành KOL

Đứng trước một quán cà phê sang chảnh trong khu phố cao cấp ở Jakarta, Syifa Aulia Putri (22 tuổi) mải mê tạo dáng chụp ảnh, trên người diện chiếc áo sơ mi trắng và váy xanh rêu sang trọng.

Trong một bức ảnh khác trên Instagram, cô ngồi bên bộ sưu tập các sản phẩm chăm sóc da, những ngón tay nhẹ nhàng đặt lên má.

Bắt đầu sáng tạo nội dung trên mạng xã hội từ thời đại học, 5 năm qua, influencer 22 tuổi đã thu hút được 115.000 người theo dõi trên TikTok và 7.000 follow trên Instagram.

Putri cũng lọt vào mắt xanh của nhiều thương hiệu thời trang và làm đẹp, trở thành người mẫu quảng cáo trong các chiến dịch truyền thông hoặc làm MC cho các chương trình của họ.

Nhưng ngay cả những người hâm mộ lâu năm cũng chỉ có thể nhìn thấy một phần cuộc sống của cô.

Nhiều influencer (người có sức ảnh hưởng) mới chập chững vào nghề ở Indonesia như Putri phải đánh đổi nhiều thứ để thu hút được người theo dõi. Những cơ hội công việc đang tăng lên theo cấp số nhân song yêu cầu với các ngôi sao mạng cũng khiến họ kiệt sức.

Họ không chỉ cần nỗ lực để sáng tạo mà còn phải cẩn trọng lời ăn tiếng nói, phô diễn bản thân theo hướng tốt đẹp nhất, giấu đi mọi cảm xúc tiêu cực và chiều lòng những khách hàng khó tính.

Phía sau hào quang trên mạng, Putri phải cố gắng sắp xếp công việc của một influencer, bên cạnh nghề chính là chuyên gia phát triển ở một công ty truyền thông.

Đi làm về đã 21h, Putri thường phải thức rất khuya để sản xuất nội dung đăng lên mạng xã hội.

"Mọi người nghĩ rằng tất cả những gì tôi làm là viết vài dòng đăng lên TikTok, Instagram và được trả tiền. Họ không biết điều đó khó khăn đến mức nào", Putri nói với CNA.

Cô tâm sự để có một bài đăng lên mạng là một quá trình sáng tạo lâu dài. "Tôi phải lên ý tưởng, viết kịch bản, thảo luận nó với khách hàng, quay video và chỉnh sửa. Đồng thời, tôi phải thu hút người theo dõi bằng cách trả lời bình luận và tin nhắn".

Có nhiều khó khăn đối với những influencer mới nổi như Putri - khi họ bắt đầu được trả tiền cho quảng cáo nhưng không đủ nhiều để có thể từ bỏ nghề nghiệp chính.

Những ngôi sao mạng có thể phải làm việc 12 tiếng/ngày, hầu như không còn thời gian dành cho bản thân. Các influencer này cũng phải chú ý đến những lời nói, câu chữ đăng lên mạng do các chính sách truyền thông xã hội nghiêm ngặt.

Trên mạng xã hội, họ phải phô bày tính cách vui vẻ, bất kể một ngày diễn ra như thế nào hay họ cảm thấy mệt mỏi, tồi tệ.

Đôi khi, influencer phải chiều lòng những khách hàng khó tính và có đòi hỏi vô lý. Họ còn phải vượt qua những bình luận ác ý, độc hại trên mạng xã hội, không tránh khỏi bị tổn thương bởi sự chỉ trích.

"Đó là khía cạnh mọi người không nhìn thấy. Chúng tôi cũng là con người bình thường. Ai cũng có thăng trầm trong công việc", Putri bày tỏ.

Để trở thành một influencer đòi hỏi nhiều công sức, nhất là khi người đó chưa nổi tiếng hay chưa có thành công nào đó trong đời thực được nhiều người biết tới.

"Mọi người có thể nghĩ trở thành influencer là chuyện dễ dàng. Họ chỉ nhìn thấy chúng tôi nhận được nhiều sản phẩm miễn phí, các hợp đồng tài trợ. Họ không biết chúng tôi đã mất nhiều thời gian để có được vị trí như hiện tại", Dana Paramita, một influencer có tiếng, nói với CNA.

Paramita (28 tuổi) hoạt động tích cực trên mạng xã hội từ năm 2012, bắt đầu nổi tiếng từ năm 2016 khi trở thành phóng viên và thường xuyên chia sẻ cuộc sống của một người làm truyền thông.

Dần dần, các thương hiệu tiếp cận cô, gửi sản phẩm miễn phí để cô trải nghiệm và đánh giá.

"Tôi nhận được hợp đồng đầu tiên khi có 100.000 người theo dõi trên Instagram, đó chỉ là khoản phí rất nhỏ nhưng khiến tôi hạnh phúc ngập tràn. Tôi vui mừng khi nghĩ mình có thể kiếm tiền từ đây".

Song Paramita cũng trải qua nhiều khó khăn mới có được thành công. Cô phải làm việc và đáp ứng rất nhiều kỳ vọng từ khách hàng. Nhiều khi, họ buộc cô phải sửa đổi nội dung cho tới khi vừa lòng.

Lượng người theo dõi tăng lên, Paramita càng phải chú ý đến những lời nói và thứ mình chia sẻ trên mạng xã hội.

"Bạn phải xuất hiện như phiên bản hoàn hảo của chính mình. Nếu phạm một sai lầm, tôi sẽ bị chỉ trích không thương tiếc".

Năm 2018, Paramita từng viết một dòng cảm xúc có chút cợt nhả khi đăng ảnh chụp chung với một vị quan chức mà cô phỏng vấn. Điều đó đã làm vợ của quan chức trên bức xúc và chỉ trích cô trên trang cá nhân.

"Đó là một sai lầm nghiêm trọng", Paramita nói.

Sau đó, một làn sóng những bình luận tức giận đã ập vào trang cá nhân của Paramita. Cô choáng ngợp, sợ hãi bởi những lời chửi bới cay nghiệt, cô khóa tài khoản trong một tháng. Cô còn bị tổng biên tập tòa soạn triệu tập và yêu cầu giải trình.

"Đó thực sự là trải nghiệm khủng khiếp. Đó là bài học để tôi biết cách sử dụng mạng xã hội một cách khôn ngoan hơn".

"Ngày nay ai cũng có thể là người sáng tạo nội dung. Nhiều người đến với nghề này vì nghĩ rằng có thể kiếm nhiều tiền từ nó", Lidia Nofiani (quản lý tài năng tại PositiVibe Entertainment) nói với CNA.

Nofiani từng đồng hành cùng với một trong những ngôi sao của công ty mình khi tổ chức hội thảo online cho nhóm học sinh tiểu học. Khi được hỏi muốn trở thành ai trong tương lai, một số em nói rằng: "Cháu muốn trở thành một YouTuber".

Các doanh nghiệp ngày càng nhận thức rõ về sức mạnh của các influencer. Người quản lý cho biết ngay cả những người có lượng follow khiêm tốn cũng có khả năng tạo ra các giao dịch.

"Ngay cả các thương hiệu lớn không phải khi nào cũng thuê những ngôi sao đình đám, đôi khi họ chọn những influencer nhỏ (dưới 100.000 follow) hoặc thậm chí người có sức ảnh hưởng siêu nhỏ (dưới 5.000 follow) cho các chiến dịch tiếp thị".

Nofiani cho biết làm sáng tạo nội dung thực sự là "một công việc kinh doanh sinh lời". Công ty cô đang làm việc với 18 influencer, một số người do cô quản lý đã kiếm được vào nghìn USD từ các hợp đồng tài trợ, làm MC và người mẫu.

Alamanda Shantika, giám đốc của nền tảng học tập trực tuyến Binar Academy, là một trong những người có ảnh hưởng vi mô (micro influencer).

Shantika chỉ có 39.000 người theo dõi trên trang cá nhân, nhưng cô có sức ảnh hưởng lớn với tư cách doanh nhân công nghệ và là người đồng sáng lập Gojek. Nhờ đó, cô nhận được hợp đồng quảng cáo từ các thương hiệu lớn như Levis, Samsung và Hewlett Packard.

"Tôi biết mình nhận được nhiều hợp đồng đại diện không phải vì tôi nổi tiếng mà bởi các doanh nghiệp coi tôi là người của công chúng", Shantika nói.

Nữ doanh nhân cho biết những lời mời quảng cáo bắt đầu đến từ năm 2018, hai năm sau khi cô rời Gojek để lập công ty riêng.

"Ban đầu, đó là một trải nghiệm khó chịu. Tôi phải chụp ảnh cả ngày, tôi vốn không quen chụp ảnh. Tôi không phải người mẫu. Lúc ấy tôi nghĩ đây không phải con người mình".

Song làm influencer đã đem đến cho Shantika nhiều cơ hội kết nối. Trong một số buổi chụp ảnh cho thương hiệu, cô gặp gỡ được các doanh nhân khác, biến nó thành cơ hội kinh doanh của mình.