Chính xác 99,9999%
ThS Lê Trọng Văn, Viện Kỹ thuật Hóa sinh và Tài liệu Nghiệp vụ, Tổng cục IV, Bộ Công an cho biết, thẻ ADN cá nhân là loại thẻ có in thông tin ADN đặc trưng của một người. Dựa vào thông tin về ADN, có thể phân biệt cá thể này với cá thể khác vì mỗi người đều có một kiểu gene (ADN) riêng biệt, không giống ai (trừ trường hợp sinh đôi cùng trứng).
Dựa vào thông tin ADN trên thẻ (hoặc cơ sở dữ liệu của thẻ), có thể xác định danh tính người mang thẻ thông qua kết quả phân tích ADN từ các mẫu thu tại hiện trường với độ chính xác rất cao (99,9999%) mà không phải xác định qua người có quan hệ huyết thống như bố - mẹ - con; anh - em, chú - cháu... như trong trường hợp không có thẻ.
Cũng theo ThS Lê Trọng Văn, thẻ ADN cá nhân đã được sử dụng ở nhiều nước trên thế giới. Với nước có điều kiện cho phép, thẻ được tích hợp vào căn cước cấp cho công dân, một số nước chỉ áp dụng cho nhóm người thuộc nghề có tính đặc thù như nhân viên hàng không, tàu biển, hầm lò... Thông tin ADN trên thẻ được phân tích và lưu giữ trên nguyên lý đã được thừa nhận và hiện được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới (16 đoạn gene đa hình của người).
Thẻ ADN cá nhân sử dụng để nhận dạng xác định danh tính trong các trường hợp tai nạn hàng không; tai nạn vận tải biển; tai nạn khai thác khoáng sản (sập hầm lò) và các ứng dụng tương tự. Khi vụ việc xảy ra có thể sử dụng cơ sở dữ liệu gen sẵn có trên thẻ hoặc dữ liệu ADN trong hồ sơ của thẻ để xác định chính xác nạn nhân, rút ngắn thời gian điều tra, giảm bớt chi phí cho khắc phục sự cố vì không phải phân tích qua hệ gen của thân nhân. Thông tin ADN và thông tin cá nhân được in trên thẻ và được lưu giữ trong phần mềm, quản lý.
 |
| Mặt trước (phải) và mặt sau mẫu thẻ ADN cá nhân. |
Có thể tích hợp trên chứng minh thư mới
Hiện nay, Viện Kỹ thuật Hóa Sinh và Tài liệu Nghiệp vụ, Tổng cục IV, Bộ Công an đã chế tạo được thẻ ADN cá nhân chất liệu nhựa composite 4 lớp, đảm bảo độ bền trên 10 năm theo kích thước độ bền tương tự thẻ chứng minh nhân dân mới, đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO/IEC 7810-3:2003. Thông tin ADN đã được tính toán để tích hợp được trên mẫu chứng minh thư mới của công dân Việt Nam. Có thể in như mẫu hoặc tích hợp vào mã vạch trên thẻ để dễ sử dụng cho các hệ thống tự động.
ThS Lê Trọng Văn cho biết, có thể triển khai ngay việc làm thẻ ADN. Thẻ có cấu tạo đơn giản, thời gian làm nhanh chóng. Mặt trước thẻ là thông tin cá nhân, mặt sau thẻ là mã vạch và thông tin kiểu gen cá thể (16 gen) với đặc điểm nhận dạng ADN của từng người. Khi cần truy xuất thông tin ADN, chỉ cần quẹt thẻ vào máy là toàn bộ thông tin ADN của người đó, khi cần so sánh ADN với người khác thì chỉ cần gõ tên, mã thẻ của người đó là cho ra kết quả so sánh với độ chính xác rất cao. Hiện nay, công nghệ làm thẻ, quy trình lấy mẫu ADN, hệ thống lưu trữ quốc gia... đã hoàn thiện. Toàn bộ quy trình công nghệ này do người Việt Nam làm chủ.
Tới đây, xu hướng tích hợp thông tin cá nhân bằng số hóa sẽ phải được thực hiện. Tàng thư cá nhân sẽ là tài sản quốc gia để quản lý công dân. Ở các nước phát triển, hệ thống này đã được hoàn thiện từ nhiều năm, phục vụ khá tốt cho công tác quản lý cũng như truy bắt tội phạm. Khi thông tin thẻ ADN tích hợp với chứng minh thư hoặc thẻ căn cước công dân thì mọi thông tin của công dân sẽ được số hóa một cách tiện ích.
Trước lo lắng về khả năng bị những kẻ xấu lợi dụng bí mật cá nhân để trục lợi, các chuyên gia cho rằng, toàn bộ thông tin này thuộc sự quản lý của ngành công an, là bí mật của công dân được Nhà nước bảo hộ.
ThS Lê Trọng Văn cho biết, cơ sở dữ liệu ADN trên thẻ có thể sử dụng trên toàn thế giới ở bất cứ phòng thí nghiệm gen nào bởi hệ thống dữ liệu và thiết bị đọc là giống nhau.
Bảo Khánh