Tản mạn về công nghệ và chuyện Tết

Từ SMS đến tin nhắn đa phương tiện

Cách đây hơn chục năm, vào cái thời còn kết nối Internet qua công nghệ dial-up có tốc độ tầm trung 14.4kbit/s (V.32) có tiếng hú kết nối huyền thoại xè xè tè te tút tút tè, dịch vụ nhắn tin tức thì Yahoo Messenger làm trùm ở xứ Việt. Nó là phương tiện kết nối tình cảm thần thánh xuyên Thái Bình Dương hay vượt Đại Tây Dương giữa những người ở Việt Nam và bà con ở Mỹ, ở châu Âu. Chất lượng chập cheng tùy theo tình trạng đường truyền. Thường thì khi thoại người ta phải nói thật chậm để âm thanh kịp truyền đi, còn ở video call thì hình mờ mờ nhân ảnh, cà giựt, phổ biến nhất là tiếng đi trước, hình theo sau. Lúc đó, người bạn của tôi có cha mẹ và gia đình bên vợ định cư ở Mỹ. Mỗi dịp tết, từ nhà mình ở TP.HCM, anh gom con cái lại ngồi trên sofa để mở Yahoo Messenger cho chúng có thể chúc tết ông bà ngoại và ông bà có thể nhìn thấy hình ảnh thật của cháu mình cách nhau một đại dương nhiều ngàn dặm.

Tập tục mới tốt đẹp này đã được thăng hoa theo sự phát triển của công nghệ. Khi kết nối Internet đã nâng cấp lên băng thông rộng ADSL rồi cáp quang tới tận nhà (F2H), người ta có thể tận dụng những dịch vụ thông tin liên lạc trên nền Internet (OTT) miễn phí như Skype, Viber, Tango, Zalo, FaceTime… để kết nối với nhau trong thời gian thực đồng bộ cả hình lẫn tiếng như thể đang mặt đối mặt cùng nhau.

Ngày xưa, trong mấy ngày tết, các thể loại điện thoại như muốn cháy máy vì phải chạy hết công suất phục vụ cho những cuộc gọi, tin nhắn chúc tết qua lại. Năm nào mạng di động cũng bị quá tải, bị nghẽn mạch. Gọi điện thoại thì ò í e thuê bao đang “ngoài vùng phủ sóng, trong vòng phủ phê”, nhắn tin thì không thể gửi được, thậm chí cả tháng sau mới nhận được tin. Tôi từng có lần ăn tết Đoan ngọ (mùng 5-5) mới nhận được tin chúc mừng tết Nguyên đán. Vài năm nay, nhà mạng di động trở nên hưỡn hơn (kiêng húy cái chữ “ế”) đối với các dịch vụ liên lạc cơ bản, do thiên hạ đã chuyển sang chúc tết, nhắn tin qua các dịch vụ OTT và mạng xã hội hoàn toàn “tình thương mến thương”. Sao mà không tiện và sướng cho được, thay vì hì hục nhắn tin SMS trên điện thoại rồi gửi cho từng số điện thoại (gửi cả mớ thì dễ bị lộn tiệm hay có vẻ thất lễ, thậm chí còn có nguy cơ bị nhà mạng cho vào danh sách đen “spam”), bây giờ người ta chỉ cần treo lời chúc tết trên trang nhà Facebook là không chỉ bạn bè mà còn bá tánh đều được “nhận lộc”. Sướng toàn tập, sướng đại trà.

Thay vì sử dụng tin nhắn SMS truyền thống nhiều người chuyển sang các dịch vụ OTT để chúc tết. Ảnh: BH

May quá đã “xưa rồi Diễm ơi” cái thời mấy ngày tết phải chen nhau chui vô rạp coi phim, xem hát hay ngồi nhà ngóc mỏ chờ theo dõi các chương trình tết trên truyền hình. Bây giờ, với mạng Internet phủ rộng khắp ngõ hẻm, xóm thôn cho tới tận hải đảo, chỗ nào cáp băng thông rộng không thể kéo tới thì có sóng 3G bao trùm, người ta có thể thưởng thức các nội dung nghe nhìn sướng mắt đã tai bất cứ nơi đâu, bất kể lúc nào.

Ngày thường vốn thế, hễ rảnh tay một chút là thiên hạ lại phốc ngay lên Facebook mà vi vu “tám” liên lục địa. Ngày tết không vướng bận công việc kiếm cơm, người ta càng có mặt trên các mạng xã hội “chai lỳ” hơn.

Các dịch vụ và các nhà sản xuất bây giờ đã có đủ thể loại đồ chơi công nghệ cao mà giá chẳng cao cho mọi người có nhu cầu nâng tầm hưởng thụ. Ngoài những hộp multimedia set-top box của các nhà mạng, trên thị trường còn có vô số thiết bị nhà hát tại nhà dạng set-top box như các hộp Android box. Với những chiếc hộp thần kỳ ngày càng nhỏ gọn, có thể nằm gọn trên lòng bàn tay này, người ta có thể lướt web, vào mạng xã hội, xem video trên YouTube hay các dịch vụ xem phim online trên chiếc tivi LED giờ phổ cập đã là 32 inch.

Dân chuyên nghiệp thì cần các multimedia player chuyên dụng, còn quảng đại quần chúng có thể dùng những chiếc hộp set-top box và Compute Stick để thưởng thức những bộ phim HD tuyển chọn được lưu trong những ổ lưu trữ lớn. Ngoài ra, Internet tốc độ cao, công nghệ 4K phát triển giúp mọi người tiếp cận dễ dàng hơn. Thật sự tết bây giờ có khác, người ta đã có thể tận hưởng mọi thứ tại nhà mà không phải lê tấm thân đã “ăn nhậu” no nê ra ngoài đường.