Tốn tiền, hại mắt vì đèn LED kém chất lượng

 

Vừa tốn điện vừa chóng hỏng

Bây giờ đèn LED đang là "hàng nóng" tại các cửa hàng đồ diện và thiết bị chiếu sáng trên đường Trường Chinh, đường Láng, Giảng Võ (Hà Nội). Theo tìm hiểu của chúng tôi, giá một sản phẩm LED có thương hiệu đắt gấp khoảng 10 lần so với những loại bóng đèn truyền thống.

 

Ngoài ra, trừ một số nơi bán các sản phẩm của các hãng bóng đèn nổi tiếng thì hầu hết là những sản phẩm có nhãn mác không rõ ràng. Khi chúng tôi hỏi làm sao để biết chất lượng thật của sản phẩm, một chủ cửa hàng bảo cứ dùng đi thì biết.

Theo GS.TS Phan Hồng Khôi, Giám đốc Điều hành Dự án chiếu sáng công cộng hiệu suất cao tại Việt Nam, ông và các cộng sự đã có nhiều kiểm nghiệm bằng cách mua đèn LED bày bán trên thị trường trôi nổi về kiểm tra. Đối với những loại đèn LED không có nguồn gốc xuất xứ, hầu hết không đạt tiêu chuẩn, như bộ nguồn điện không đảm bảo, độ rọi kém, độ hoàn màu thấp, nhiệt độ màu không phù hợp với mắt người.

Thực ra, ưu điểm của đèn LED thì không phải bàn. Đèn LED tiết kiệm trên 70% năng lượng khi nó thay thế các loại đèn truyền thống cũ như đèn cao áp thủy ngân... và có thể tiết kiệm được 50% năng lượng nếu thay thế các công nghệ tiên tiến hơn như đèn huỳnh quang compact (CFL). Tuổi thọ của đèn được xác định có thể đạt tới 100.000 giờ.

Tuy nhiên, đấy chỉ là lý thuyết. Trên thực tế, tuổi thọ cũng như chất lượng của LED nói riêng và bộ đèn LED nói chung phụ thuộc vào 4 cấu tử của bộ đèn gồm chip LED, bộ nguồn, bộ phận quang và bộ tản nhiệt. Đây chính là nguyên nhân vì sao chất lượng của đèn LED lại không được như lý thuyết.

Hiện nay, ở nước ta, gần như chưa có doanh nghiệp nào có thể sản xuất được chip LED. Về bộ nguồn và bộ tản nhiệt, nếu bộ nguồn nuôi chip LED có chất lượng thấp, bộ tản nhiệt tồi, thì tuổi thọ của đèn không thể đạt tới 100.000 giờ như lý thuyết. Các bộ đèn LED dùng cho chiếu sáng bán trôi nổi trên thị trường có bộ nguồn kém chất lượng, bộ tản nhiệt không đảm bảo làm cho đèn bị nóng lên trong khi sử dụng. Đấy chính là lý do vì sao mà đèn LED mua về chỉ dùng được trong một thời gian ngắn, thậm chí có khi được vài ngày là hỏng.

Bộ phận quang chuẩn phải đảm bảo độ hoàn màu tốt, độ rọi cao, tuy nhiên lại không được gây chói cho mắt. Nếu chất lượng bộ phận này không đảm bảo sẽ làm cho ánh sáng không phù hợp với mắt người và đấy là lý do vì sao mà nhiều người cho rằng, dùng đèn LED có màu xanh lè, nhức mắt, mỏi mắt.

Ảnh minh họa.

Thiếu chuẩn nên khó đánh giá

Hiện nay, Nhà nước chưa ban hành bộ tiêu chuẩn cho đèn LED. Các thiết bị chuyên dụng phục vụ cho việc kiểm chuẩn đối với LED cũng chưa đủ. Khi đánh giá, các nhà khoa học trong nước đều phải dựa vào các tiêu chuẩn nước ngoài.

 

Hơn thế, để đánh giá một sản phẩm LED có đảm bảo hay không sẽ phải đánh giá ở rất nhiều thông số như độ an toàn điện, nhiệt độ màu, độ hoàn màu, chất lượng bộ nguồn, độ rọi, độ kín (IP), nhiệt độ làm việc, tuổi thọ... Vì thế, việc một cá nhân nào đó mang đèn đi kiểm tra là điều không dễ dàng.

Trong lúc chưa có tiêu chuẩn, các thiết bị kiểm chuẩn cũng còn thiếu thì người tiêu dùng khi mua đèn LED tuyệt đối tránh mua những loại đèn không có nguồn gốc xuất xứ hoặc xuất xứ không rõ ràng. Lời khuyên muôn thủa vẫn là mua các sản phẩm chính hãng, có nhãn mác, có cung cấp đầy đủ các thông số kỹ thuật, có chứng chỉ chứng nhận chất lượng đảm bảo. Hãy kiểm tra thật kỹ, nếu sản phẩm không ghi thông số kỹ thuật, không có chứng chỉ chứng nhận chất lượng đảm bảo thì đừng tốn tiền mua sản phẩm.

"Tôi ủng hộ việc đưa đèn LED vào chiếu sáng. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, các nhà sản xuất, cung cấp, dịch vụ, kinh doanh đèn LED cần cung cấp đầy đủ, chính xác và quảng bá trung thực chất lượng các sản phẩm của mình để người tiêu dùng lựa chọn. Nhà nước cũng nên sớm ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật cho đèn chiếu sáng LED và cần có các biện pháp hữu hiệu để quản lý thị trường và chất lượng đèn chiếu sáng LED".  GS.TS Phan Hồng Khôi

Minh Châu
[links()]