5 dưỡng chất cần cho giai đoạn phát triển của trẻ?

Nhiều trẻ được cho uống nhiều nước trái cây nhưng lại ít uống sữa trong khi sữa bổ sung can-xi nhiều nhất. Can-xi là dưỡng chất rất cần cho quá trình sản xuất xương, hầu như toàn bộ khối lượng xương đều phát triển khi người ta còn trẻ. Thiếu hụt can-xi không chỉ ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất ở thời điểm hiện tại mà còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương về sau, nhất là phụ nữ.

Nhiều thực phẩm có lượng can-xi cao cũng giàu vitamin D, không chỉ làm xương khoẻ mạnh mà còn có thể giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 và nhiều loại bệnh khác. Để khắc phục tình trạng này, nên tập cho trẻ thói quen ăn các loại thực phẩm giàu can-xi ngay từ khi còn nhỏ. Nếu sau 1 tuổi trẻ vẫn chưa quen dùng sữa ngoài thì hãy kiên trì tập cho trẻ, nên áp dụng thực đơn tăng dần đều, bổ sung thêm sữa chua hoặc sữa đã tăng cường can-xi.

Theo số liệu điều tra của Đại học Nebraska-Lincoln (Mỹ), có tới 80% trẻ dưới 8 tuổi không được cung cấp đủ nguồn vitamin E cần thiết mỗi ngày, đây là dưỡng chất đóng vai trò như chất chống ôxy hoá, có tác dụng bảo vệ tế bào không bị phá hủy.

Các loại thực phẩm có hàm lượng chất béo bão hoà thấp như sữa, sữa chua loại chứa ít vitamin E, vì vậy bạn có thể bổ sung thêm cho trẻ bằng cách dùng dầu thực vật trong chế biến để tăng cường nguồn dưỡng chất nói trên. Ngoài ra vitamin E còn tìm thấy nhiều trong ngũ cốc, trường hợp bị dị ứng có thể thay bằng các loại thực phẩm dạng hạt khác.

Mặc dù không được tiêu hóa, chất xơ vẫn rất cần thiết cho cơ thể trẻ, có tác dụng ngăn ngừa nhiều loại bệnh mãn tính khi lớn tuổi. Theo các bác sĩ, bạn nên áp dụng “công thức 5” đối với trẻ, vừa thực tế vừa mang lại lợi ích cao. “Công thức 5” có nghĩa là cộng thêm 5g chất xơ vào cho độ tuổi của trẻ.

Ví dụ 4g mỗi ngày phải bổ sung tối thiểu 9g chất xơ, tương đương hai lát bánh mì nguyên chất, nửa bát nhỏ quả dâu, và nửa bát cơm gạo nâu. Cung cấp chất xơ vào bữa sáng được xem là tối ưu vì vậy không nên bỏ bữa sáng. Chất xơ có nhiều trong hoa quả như táo, đào, cam, chanh, dâu, các loại quả mọng, ngũ cốc, đậu, đỗ, bỏng ngô, khoai lang…

Kali là dưỡng chất quan trọng để duy trì sự cân bằng dịch của cơ thể cũng như duy trì mức huyết áp tối ưu và giúp cho cơ bắp co bóp. Theo thống kê, hiện nay trẻ chỉ nhận thấp hơn 60% lượng kali khuyến cáo, lý do là bữa ăn của trẻ không có đầy đủ rau xanh, hoa quả.

Để khắc phục, bạn nên cho trẻ ăn nhiều rau xanh hoa quả, nhất là hoa quả nghiền nát để bổ sung vào thành phần thức ăn hàng ngày. Nhóm thực phẩm giàu kali bao gồm chuối, nước cam, khoai lang, khoai trắng, sữa chua, sữa, khoai tây, cà chua…

Một nghiên cứu tại Đại học Harvard (Mỹ) cho thấy có tới 20% trẻ nhỏ từ 1-3 tuổi không được cung cấp đủ sắt, nhất là những đứa trẻ dư thừa trọng lượng và béo phì là do nhóm trẻ này ăn quá nhiều thực phẩm nghèo chất dinh dưỡng, giàu calo.

Sắt có tác dụng hỗ trợ tế bào hồng cầu vận chuyển ôxy đi nuôi cơ thể, đặc biệt là ảnh hưởng lớn đến quá trình phát triển của não, vì vậy thiếu sắt có thể để lại nhiều di hại, ảnh hưởng xấu dến sự phát triển của não, gây những sự cố về nhận thức, học hành và phát triển tính cách. Ngoài ra thiếu hụt sắt còn làm tăng nguy cơ nhiễm độc chì vì thiếu sắt đẩy nhanh quá trình hấp thụ chì vào máu.

Dự trữ sắt trong cơ thể trẻ cạn dần sau 6 tháng đầu sau khi sinh, vì vậy cần cho trẻ ăn thực phẩm giàu sắt để phục vụ cho quá trình phát triển của cơ thể. Có thể bổ sung sắt qua thực phẩm như thịt, nhất là thịt nạc (thịt không chứa mỡ) hoặc bổ sung sắt từ nguồn thực vật, tuy nhiên khả năng hấp thụ nguồn này kém hơn từ động vật, đổi lại vitamin C sẽ giúp cơ thể làm chuyện này. Sắt có nhiều trong tôm, cua, thịt gà, đậu đỗ, cà chua, đậu nành, bánh mì, ngũ cốc tăng cường.