Sau buổi Ủy ban Thường vụ QH họp, cho ý kiến dự thảo sửa đổi, bổ sung
một số điều Luật Cư trú (sáng 26-2), đại diện Ban Soạn thảo là Bộ Công
an đã ngồi lại với Ủy ban Pháp luật của QH - cơ quan thẩm tra dự luật,
thống nhất rút khỏi dự thảo quy định xóa đăng ký thường trú với người đi
tù hoặc người xuất cảnh từ hai năm trở lên. Thông tin trên được ông
Trần Thế Quân, Vụ phó Vụ Pháp chế - Bộ Công an, cho biết ngày 27-2.
Cắt và nhập: Nói nghe ngon, thực tế ngán
Trước đó, tại phiên họp Ủy ban Thường vụ QH, bảo vệ cho quan điểm của
mình trước những ý kiến không đồng tình với quy định trên, đại diện Bộ
Công an nói: “Người đi nước ngoài hai năm chỉ xóa tên trong sổ hộ khẩu
thôi, khi người ta về thì làm lại. Người đi tù cũng vậy, chỉ cắt khẩu
một thời gian, khi về công an sẽ tạo điều kiện nhanh chóng nhập khẩu lại
cho họ chứ có gì đâu!”. Thế nhưng thực tế việc cắt và nhập hộ khẩu
không hề đơn giản, dễ dàng như vị này khẳng định.
Ông N.T.H (TP.HCM) cho biết: “Năm 2002 khi con trai tôi đi du học,
cảnh sát khu vực đã đề nghị tôi nên cắt hộ khẩu của con cho gọn và để hỗ
trợ địa phương trong quản lý nhân khẩu. Khi nào con trai tôi về nước,
việc nhập lại hộ khẩu như cũ sẽ rất nhanh, đơn giản. Nghe giải thích đây
chỉ là cắt hộ khẩu tạm thời và sau này thủ tục nhập lại cũng dễ dàng
nên tôi đồng ý”.
Tuy nhiên, khó khăn về giấy tờ đã đến ngay sau khi cắt hộ khẩu không
lâu - khi con trai ông làm lý lịch tư pháp số 3 (phiếu xác minh lý lịch
tư pháp) tại Sở Tư pháp TP. “Vì con tôi đã cắt hộ khẩu tại TP nên Sở Tư
pháp phải gửi hồ sơ lên tới Bộ Công an, chờ đợi xác minh cả hơn tháng
trời mới xong. Trong khi cũng là giấy tờ đó nhưng do chưa cắt hộ khẩu
nên chỉ trong vòng một tuần người bạn của nó đã làm xong thủ tục” - ông
N.T.H cho hay.
Trên thực tế việc cắt và nhập hộ khẩu không hề đơn giản. Ảnh minh họa: HTD
Mãi mới té ngửa ra mình bị “cắt”
Gặp khó khăn hơn là trường hợp của anh Nguyễn Quang Vân (Hà Nội).
Trước khi sang Pháp du học năm năm, anh cũng cắt hộ khẩu theo hướng dẫn
của công an phường nơi anh cư trú. “Mới đầu nghe đi học mà phải cắt hộ
khẩu, tôi cũng có phản ứng do xác định học xong quay về chứ có đi luôn
đâu mà phải cắt với xóa. Nhưng rồi sau khi nghe giải thích rằng việc này
chỉ là tạm thời trong thời gian mình vắng mặt và cũng muốn giấy tờ được
nhanh chóng, thuận lợi nên tôi đồng ý” - anh Vân kể lại.
Đầu năm nay, sau khi học được hai năm anh Vân có ý định về nước lấy
vợ rồi đi học tiếp vì… “cô ấy chờ tôi đã bốn năm rồi, không thể lâu hơn
được nữa”. Nhưng khi tới phường xin giấy xác nhận về tình trạng hôn
nhân, phường trả lời hiện anh không còn hộ khẩu thường trú ở đó nên
không thể xác nhận ngay tình trạng hôn nhân được. “Muốn làm thủ tục kết
hôn hay chứng nhận bất cứ vấn đề gì trong thời gian này, tôi đều phải
làm đơn xin xác nhận của lãnh sự Việt Nam tại Pháp. Tôi đã làm đơn theo
hướng dẫn được hai tuần rồi nhưng chưa nhận được kết quả. Mất thời gian
quá!” - anh Vân giãi bày.
Cũng theo anh Vân, việc cắt hộ khẩu khi đi du học không phải bây giờ
mới được bàn mà nó đã được khá nhiều du học sinh phàn nàn từ nhiều năm
trước. Có những người biết việc mình bị cắt hộ khẩu trước khi đi nhưng
cũng có nhiều người cho tới khi học xong, về nước làm hồ sơ xin việc,
thực hiện các thủ tục mua bán… mới té ngửa mình đã “bị cắt” từ đời nào
rồi. “Không rõ người khác thì thế nào nhưng bạn tôi nói nhập lại hộ khẩu
cũng không dễ dàng đâu, sau khi đi Nhật về cậu ấy nhập lại hộ khẩu và
phải chờ đến mấy tháng, bổ sung đủ thứ giấy tờ mới xong, mất rất nhiều
thời gian” - anh Vân cho biết thêm.
Nên xét theo lợi ích của dân
Một vị công an phường (đề nghị không nêu tên) cho biết trước năm 2007
đã có quy định việc xuất cảnh, đi tù phải cắt hộ khẩu. Tuy nhiên, từ
sau khi có Luật Cư trú cho đến nay, chỉ các trường hợp như chết, bị tòa
án tuyên bố mất tích hoặc đã chết, ra nước ngoài định cư… mới phải xóa
hộ khẩu. Nơi nào cắt hộ khẩu du học sinh, người đi xuất khẩu lao động
nước ngoài từ hai năm trở lên đều là sai.
Vị này cho rằng việc quản lý hộ khẩu trong thực tế ngày càng phát
sinh nhiều phức tạp, do đó quy định như trên cũng phần nào giúp cơ quan
quản lý làm việc thuận lợi hơn. “Tuy nhiên, trước khi ban hành bất cứ
quyết định nào, nhà làm luật cũng cần phải xem xét kỹ thực tế bằng việc
xem quy định mình đưa ra có được người dân đồng thuận hay không. Đó là
điều quan trọng” - vị này góp ý.
Theo luật sư Lê Văn Hoan, việc cắt hộ khẩu đối với các đối tượng
trên có thể chỉ thuận lợi đối với cơ quan quản lý nhà nước nhưng lại gây
nhiều khó khăn, phiền hà cho người dân ngay cả trong những việc bình
thường nhất (thừa kế, sang nhượng tài sản, khám chữa bệnh, học hành…).
Bởi vậy, vấn đề ở đây không phải là cắt hay không cắt thì có lợi hoặc
không có lợi hơn mà các nhà quản lý trước khi ban hành quy định nên dự
liệu hết các tình huống cho phù hợp với thực tế để vừa thuận tiện trong
quản lý, vừa không ảnh hưởng đến lợi ích của người dân, trong đó lợi ích
người dân phải được đặt lên hàng đầu.
|
Cân nhắc tâm lý xã hội nên rút
Dự thảo quy định
như vậy xuất phát từ bản chất của thường trú. Anh thi hành án tù có thời
hạn, tù chung thân thì rõ ràng thời gian đó đâu có thường trú tại địa
chỉ cũ. Nơi thường trú mới phải là nơi học tập, cải tạo. Tương tự vậy,
xuất cảnh ra nước ngoài hai năm thì thời gian đó đã là khá dài, không
nên coi là đang thường trú ở hộ khẩu cũ.
Mặt khác, việc xóa
tên khỏi hộ khẩu thường trú, sau đó đăng ký trở lại hoàn toàn dễ dàng.
Việc thường trú của đương sự vẫn được lưu trong sổ cái nghiệp vụ của
công an quản lý hộ khẩu địa phương, do đó rất thuận tiện cho việc trở
lại hộ khẩu cũ. Luật hiện hành coi đây là một trường hợp đương nhiên
được đăng ký thường trú, cho dù là ở nông thôn hay TP.
Tuy nhiên, cân
nhắc tâm lý xã hội về quy định này, Bộ Công an thấy rằng với người thi
hành án tù mà bị cắt hộ khẩu thì có thể gây tâm lý tiêu cực tới ý thức
cải tạo, chưa kể là ảnh hưởng không hay tới chính gia đình, người thân
họ. Tương tự vậy, người xuất cảnh ra nước ngoài có thời hạn thường vẫn
xác định sẽ trở lại quê hương. Vì vậy, cơ quan soạn thảo rút nội dung
này khỏi dự thảo.
Ông Trần Thế Quân, Vụ phó Vụ Pháp chế - Bộ Công an
|
TIN LIÊN QUAN
BÀI ĐỌC NHIỀU
Theo PLTPHCM