Ở sông Đà và sông Trà có một loại cá đặc sản vô cùng nổi tiếng, đó là con cá bống. Khoảng tháng 7, tháng 8 hàng năm là thời điểm cá bống vào mùa.
Cá bống có tên khoa học là Gobiiformes, chúng có kích thước nhỏ, thường sống ở các dòng sông. Cá bống có nhiều loại như bống mú, bống vồ, bống cát,... Trong số đó, con cá bống cát mình tròn, có màu vàng ươm, thịt chắc và ngọt nhất.
Cá bống đang vào mùa, là đặc sản được người thành phố tìm mua
Trước đây, cá bống gắn với những bữa cơm dân dã của người dân Hòa Bình hay Quảng Ngãi. Ở xứ Quảng, hình ảnh con cá bống luôn tồn tại trong ký ức của người dân, hầu như các thế hệ đều lớn lên với nồi cá bống kho tiêu của bà, của mẹ.
Từ món ăn gắn với làng quê bình dị, giờ đây cá bống đã lên đời thành đặc sản nổi tiếng khắp nơi, được bán trên chợ mạng và các tỉnh thành. Dù có kích thước bé nhưng thịt cá bống thơm ngọt và có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, đưa cơm.
Trên thị trường, cá bống được bán với giá từ 120.000-180.000 đồng/kg tùy kích thước. Chị Bích (người bán cá bống trên chợ mạng) giới thiệu: "Cá bống sông Đà chỉ có trong một thời gian ngắn, ai chưa từng ăn thì đừng đắn đo vì nó rất ngon, không có xương dăm, thịt ngọt. Cá này nấu canh chua rất ngon, hoặc kho với chút mắm quê, vài lát gừng thơm, thêm ít khế chua là có món ăn tốn cơm lắm ạ, phù hợp với những ngày trời thu se lạnh".
Chị Bích cho biết mỗi ngày chị lấy khoảng 50 cân cá bống, ngoài bán trên chợ mạng còn giao cho khách ở các tỉnh thành. Theo đó, cá được làm sạch, đóng túi zip cẩn thận và cấp đông, khách mua về có thể chế biến được luôn, vô cùng tiện lợi.
Cá bống có kích thước bé nhưng thịt ngọt và thơm
Với món cá bống kho tiêu, cần chọn những con cá có kích thước vừa phải và tươi, làm sạch ruột rồi rửa kỹ cho ráo nước. Cá được ướp với mắm ngon và bột ngọt, sau đó rim nhỏ lửa cho đến khi cá chín. Lúc đó, người ta cho thêm nước màu đặc quánh vào rồi rắc thêm tiêu, đậy vun để kín hơi cho tiêu ngấm vào nồi cá kho. Nồi cá bống kho tiêu chuẩn vị là cá có màu nâu thẫm, thân thẳng, có vị mặn, béo, quyện với hương thơm của tiêu và nước mắm ngon thành một mùi hấp dẫn.
Cá bống được bán trên chợ mạng với giá đắt đỏ
Bạn Hoàng Anh (ở Hòa Bình) kể: "Loài cá này thích di chuyển trên mặt nước, chỉ cần có mồi câu ngon là chúng đớp mồi ngay. Thậm chí nếu nhanh tay thì dùng tay không cũng có thể bắt được. Tối đến, cá bống lại rủ nhau mon men theo bờ hồ để tìm thức ăn, lúc đó chỉ cần soi đèn pin, đợi chúng nằm im không động đậy là có thể bắt được. Mỗi tối mình và đám bạn trong xóm bắt được 1-2kg cá bống, đem về chiên xù hoặc kho tiêu, món nào cũng ngon.
Bây giờ đến mùa ở quê mình vẫn nhiều cá bống nhưng giá đắt hơn. Mình thường nhờ mẹ mua rồi cấp đông ăn dần trong tuần".
H.A