Hàng năm, khoảng cuối tháng 2, đầu tháng 3, khi mưa xuân rơi xuống mặt sông, đàn cá mòi từ biển sẽ bơi ngược về sông, đó là thời điểm người dân ven sông Hồng rủ nhau đi "săn" cá mòi về làm đủ món ngon.
Cá mòi có vẻ ngoài khá giống với con cá trích biển, toàn thân có màu trắng, mình dẹt, vảy nhỏ, da cá bóng mỡ màng, thịt cá ngon ngọt, có nhiều xương nhỏ và mềm.
Cá mòi có kích thước bé, mỗi năm chỉ có một mùa
Trước đây, cứ đến mùa là cá mòi nổi đầy mặt sông. Những năm được mùa, thu hoạch được nhiều cá, người ta còn phải làm mắm bớt, hoặc phơi khô để ăn dần trong năm. Những món ăn dân dã từ cá mòi có thể kể tới như cá mòi nấu canh rau sam, cá mòi chiên, kho nghệ, hay cá được bỏ đầu, bỏ vây, làm sạch, băm nhỏ, cuộn thành chả rồi rán giòn. Loài cá này vốn ngọt và có mùi thơm đặc trưng nên không cần phải chế biến quá cầu kỳ vẫn hấp dẫn.
Cá càng ngon khi được bắt ở những khúc sông sâu trong đất liền. Cá gần cửa sông thì bớt thơm, bớt ngọt, cá bắt ở cửa biển thì thịt thậm chí còn tanh. Thịt cá mòi vào đúng mùa thường ăn bùi và thơm, trứng cá lại càng ngon hơn vì ăn có vị thơm ngậy.
Mấy năm gần đây, cá mòi trở thành đặc sản được ưa chuộng ở thành phố. Trên chợ mạng và các cửa hàng hải sản, cá mòi được bán với giá 60.000-120.000 đồng/kg nhưng số lượng không có nhiều.
Ngoài cá mòi tươi, một số địa chỉ còn bán cà mòi kho sẵn. Cá kho hoàn toàn thủ công, bằng nồi gang hoặc nồi đất trên bếp lửa trong vòng vài tiếng đồng hồ cho đến khi nhừ xương, ăn được cả con cá không bỏ đi chút nào.
Thịt cá mòi ngọt và thơm, không cần tẩm ướp nhiều gia vị vẫn vô cùng hấp dẫn
Cá mòi chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Đây là loại cá béo, nhiều dầu phổ biến có chứa axit béo omega-3 chuỗi dài thiết yếu, kẽm và vitamin, là nguồn cung cấp canxi dồi dào và nhiều chất dinh dưỡng khác.
Theo Tiến sĩ Ann Wellness, chuyên gia Dinh dưỡng và Sức khỏe của Mỹ, cá mòi là loại thực phẩm đặc biệt vì chúng là loại cá béo giàu omega cùng một lượng lớn vitamin D.
Tốt cho xương
Ăn cá mòi giúp xương chắc khỏe vì bạn ăn toàn bộ con cá, bao gồm cả phần xương mềm, nguồn cung cấp canxi quan trọng nhất.
Theo một báo cáo năm 2010 trên tạp chí Nutrients, cá có dầu như cá mòi là một trong những nguồn cung cấp vitamin D3 tốt nhất. Một hộp cá mòi cung cấp hơn 40% nhu cầu vitamin D hàng ngày của bạn.
Cá mòi chứa nhiều dưỡng chất tốt cho cơ thể
Kiểm soát béo phì
Do giàu axit amin thiết yếu, cá mòi có thể góp phần giảm cân và giảm lipid, đồng thời giảm thiểu các biến chứng liên quan đến béo phì. Với tình trạng béo phì ngày càng phổ biến, tiêu thụ cá mòi là một lựa chọn ăn kiêng lành mạnh.
Ngăn ngừa bệnh tiểu đường
Thêm cá mòi vào chế độ ăn uống của chúng ta là giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Cá mòi giàu protein đóng vai trò trong việc giảm tình trạng kháng insulin, giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường.
Giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng
Thoái hóa điểm vàng (AMD) là tình trạng dẫn đến mất thị lực. Đối với các trường hợp liên quan đến tuổi tác, điều này thường thấy ở người lớn trên 50 tuổi. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, tiêu thụ cá béo, chẳng hạn như cá mòi, giúp giảm nguy cơ phát triển AMD.
Phòng chống bệnh trầm cảm
Không chỉ có calo mà loại hải sản mang tên cá mòi còn chứa hàm lượng axit béo omega 3 rất cao. Các nhà khoa học đã tìm ra mối tương quan giữa axit béo này với căn bệnh trầm cảm. Cụ thể, có đủ lượng axit béo omega 3 sẽ giúp bạn ngăn ngừa được rối loạn tâm trạng như lo lắng, trầm cảm…
Tăng miễn dịch
Cá mòi giàu vitamin D và các chất dinh dưỡng quan trọng khác. Do đó, chúng giúp xây dựng và tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.
Tốt cho não bộ
Lợi ích sức khỏe của chất béo lành mạnh trong cá mòi là bổ não. Đặc biệt, DHA được coi là thành phần quan trọng cho sự phát triển trí não và cho thấy tiềm năng cải thiện tình trạng sức khỏe tâm thần.
H.A