Ba ba (hay còn gọi là giáp ngư, nguyên ngư, đoàn ngư...) có tên khoa học Trionyx sinensis Wegmann, là một loài bò sát ba móng, sống ở nước ngọt trong các ao, hồ, đầm, sông... trông giống như con rùa nhưng dẹp và lớn hơn. Chúng có 4 chân, 2 chân trước dài, hai chân sau ngắn, không có đuôi. Đầu có những vẩy nhỏ, hình nhiều cạnh, miệng có nhiều răng. Phần cứng che chở trên lưng và dưới bụng gọi là mai ba ba (miết giáp), trên có vết tích hình lục giác cấu tạo bằng chất sừng bóng có da phủ ngoài.
Tại Việt Nam ba ba xuất hiện nhiều tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Chúng ăn cá con, tôm, cua, ốc và thực vật thuỷ sinh, có khi ăn cả cây cỏ. Chúng đẻ trứng vào đất cát ở mé nước.
Tại Việt Nam ba ba xuất hiện nhiều tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Người ta thu hoạch ba ba vào tháng 3 đến tháng 9, nhưng sản lượng cao nhất vào tháng 5 và tháng 7. Hiện nay, nhu cầu tiêu thụ ba ba rất lớn nên việc nuôi thả loại thuỷ sản này ngày càng phát triển và mang lại giá trị kinh tế khá cao.
Nếu xưa ba ba là loài ít ai để ý đến hoặc sợ không dám ăn thịt thì nay đã trở thành đặc sản xuất hiện tại các nhà hàng, khách sạn hoặc người thành phố mua về đãi khách quý. Song ai muốn mua phải đặt trước với cửa hàng thuỷ hải sản, chủ trang trại nuôi ba ba. Chúng được bán theo giá dao động từ 80.000 - 400.000/kg tùy theo từng loại.
Nếu xưa ba ba là loài ít ai để ý đến hoặc sợ không dám ăn thịt thì nay đã trở thành đặc sản xuất hiện tại các nhà hàng, khách sạn hoặc người thành phố mua về đãi khách quý.
Từ ba ba có thể làm thành nhiều món ngon như ba ba om chuối đậu, ba ba rang muối, ba ba hấp... Tất cả đều thơm ngon, mang lại cảm giác ngất ngây ngay từ lần đầu thưởng thức.
Không chỉ thơm ngon, ba ba còn giàu protein, lipid, glucid, các muối vô cơ, các acid amin, iod, vitamin A và D. Ngoài ra chúng còn là một vị thuốc quí, có tác dụng bồi bổ cơ thể và chữa nhiều bệnh. Nó có tác dụng dưỡng âm lương huyết, bổ hư, tán tích, tiêu u cục cứng kết, thanh nhiệt hư lao, bồi bổ sức khoẻ, tăng cường khả năng miễn dịch và phòng chống bệnh tật.
Từ ba ba có thể làm thành nhiều món ngon như ba ba om chuối đậu, ba ba rang muối, ba ba hấp...
Thịt ba ba được dùng làm thuốc chữa các chứng bệnh nóng bên trong, ra mồ hôi trộm, lỵ mạn tính, sốt rét dai dẳng, rong kinh, rong huyết, lao hạch...
Do có tác dụng trên, thịt ba ba là thức ăn rất thích hợp cho những người bị bệnh lao, viêm gan mạn tính, xơ gan, tiểu đường, viêm thận, nam giới thận yếu thuộc thể can thận âm hư.
K.T