Thốt nốt thuộc cây thân thẳng, thoạt nhìn trông giống cây cọ, cây dừa. Ở Việt Nam, loại cây này được trồng phổ biến ở miền Nam, nhất là ở các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Tây Ninh và Kiên Giang.
Thốt nốt là một nét đặc trưng ở vùng Bảy núi của An Giang, không chỉ giúp cho sản vật nơi đây thêm phong phú mà còn góp nên một vẻ đẹp rất đỗi bình dị. Loại cây này mọc hoang hoặc được người dân trồng làm cảnh trước vườn nhà. Thốt nốt được biết đến bởi rất nhiều công dụng, lá cây dùng để lợp nhà, đan rổ, đan nón lá hoặc làm giấy. Thân cây dùng để làm củi, nhưng phần được sử dụng nhiều nhất là hoa và quả.
Theo tìm hiểu, mỗi cây thốt nốt cái cho khoảng 50 - 60 quả và cây thốt nốt đực không có quả. Trái thốt nốt mọc thành chùm, giống như buồng dừa nhưng nhỏ hơn. Để lấy phần múi bên trong quả phải dùng dao chặt vì vỏ của chúng rất cứng. Hơn nữa, bao quanh múi còn có lớp màng màu vàng nên cần phải tỉ mẩn và cẩn thận mới bọc được lớp màng. Khi bổ quả ra, bên trong là những múi nhỏ, trắng phau, nhiều nhựa, có mùi thơm rất lạ và cũng là một món ăn chơi, giải khát rất bổ được nhiều người ưa thích.
Nếu như trước đây quả thốt nốt không được mấy ai để ý thì vài năm gần đây, thứ quả dại này đã trở thành đặc sản rất được ưa chuộng. Thốt nốt ngon nhất khi uống lạnh, và cũng vì lý do bảo quản, thường các quán nước bao giờ cũng có thùng lạnh riêng để chứa nước thốt nốt cũng như múi thốt nốt đã qua sơ chế. Trái thốt nốt ngoài ăn tươi còn được chế biến thành các sản phẩm như mứt rim, mứt sấy làm đặc sản Tết bán đắt hàng.
Từ quả thốt nốt có thể làm thành nhiều món ngon
Những ngày cuối năm, về vùng Bảy Núi (An Giang), bà con tất bật thu hoạch mật hoa và trái thốt nốt chuẩn bị cho thị trường Tết sôi động nhất năm.
Để làm được 1kg mứt sấy dẻo cần 3kg trái thốt nốt tươi. Trên thị trường, mứt thốt nốt, thốt nốt sấy dẻo được bán với giá 180.000-220.000 đồng/kg. Mứt thốt nốt được đóng vào hộp đẹp đẽ. Sản phẩm này được bán trên các sàn thương mại điện tử, hay được bà con đóng gói bán đi khắp các tỉnh thành, rất được ưa chuộng trong dịp Tết. Nếu như mứt dừa, mứt bí đã quá quen thuộc thì mứt thốt nốt sẽ tạo nên hương vị mới mẻ.
Mứt thốt nốt có giá đắt vẫn được ưa chuộng
Ngoài ra, sản phẩm đường thốt nốt cũng rất nổi tiếng. Ở miền Bắc, người ta khá quen thuộc với việc sản xuất đường từ cây mía, thì ở đây, những viên đường thốt nốt vàng ươm lại là món quà không thể thiếu khi đến với miền Tây. Đặc biệt, ngoài vị ngọt thanh nhẹ, đường thốt nốt còn mang đến cho người thưởng thức vị béo, khi ăn rất dễ gây “nghiền”.
H.A