Nhót là loại quả phổ biến ở miền Bắc. Nó có hình bầu dục, bên ngoài vỏ phủ một lớp vảy màu trắng, khi ăn phải chà sạch lớp vảy này để tránh rát họng. Nhót có 2 loại, nhót chua và nhót ngọt.
Trước đây, cây nhót được nhiều nhà ở quê trồng, chủ yếu để làm cảnh. Quả nhót non có màu xanh, nhưng khi chín chuyển sang màu cam, rồi màu đỏ trông rất bắt mắt. Khoảng tháng 4 hàng năm là thời điểm quả nhót vào mùa, nhưng hồi đó thứ quả này không được ưa chuộng, cũng không ai mang ra mua bán ở chợ, chỉ có đám trẻ con hái về chấm muối ớt.
Quả nhót trở thành đặc sản ở thành phố trong những năm gần đây
"Mình còn nhớ nhà của một bạn trong lớp cấp 2 có một giàn nhót rất to. Đến mùa, sau khi tan học hoặc hôm nào được cô giáo cho nghỉ học sớm, cả đám bạn lại rủ nhau đạp xe đến hái nhót. Chọn hái những quả mọng và chín nhất cây mang xuống chấm muối ớt, vừa ăn vừa xuýt xoa cái vị cay, chua, ngọt vô cùng hấp dẫn", bạn Mai Hoàng (ở Thanh Xuân, Hà Nội) chia sẻ.
Từ thứ quả quê trước không mấy ai ăn, giờ đây nhót đã trở thành đặc sản ở thành phố. Đầu hè, những xe hàng rong chở nhót chín đỏ rực xuất hiện ở nhiều tuyến phố. Nhót chín loại VIP được bán với giá khá đắt, khoảng 70.000 đồng/kg, còn loại trung bình giá dao động từ 35.000-50.000 đồng/kg.
Tại các chợ dân sinh, nhót cũng là mặt hàng bán đắt khách. Các tiểu thương cho biết họ thường tìm nguồn hàng nhót ngọt để bán. Loại này hiếm hơn so với loại nhót chua nhưng nhiều người tìm mua, hàng có bao nhiêu bán hết bấy nhiêu.
Ngoài ăn như một loại hoa quả, những năm gần đây trái nhót còn được làm thành nhiều món ăn độc đáo như nhót xanh chấm chẩm chéo, nhót dầm muối ớt, nhót làm gỏi, trộm nộm, ngâm đường, hoặc nhót xanh nấu canh chua cá...
Có thời điểm, nhiều người bất ngờ khi quả nhót xanh trái mùa được rao bán trên chợ mạng với giá lên tới 300.000 đồng/kg. Quả nhót sau khi được làm sạch phần bụi phấn bên ngoài, người bán tách đôi rồi đóng hộp kèm bắp cải, lá tỏi tươi, gừng, rau mùi… mỗi phần đi kèm sẽ có một bịch chẩm chéo. Vị chua của quả nhót, vị giòn của các loại rau sống ăn kèm nước chấm cay nồng tạo nên mùi vị đặc trưng, từng khiến các chị em thành phố thích mê mẩn.
Nhót xanh chấm chẩm chéo là món ăn vặt được các chị em văn phòng yêu thích
"Mấy chị em trong công ty mình thích ăn chua nên năm nào cũng đặt mua chung ăn dần để đỡ phí vận chuyển. Nhót xanh nên để được vài ngày không sao, nó chỉ héo đi chút thôi. Mỗi kg nhót xanh có giá khoảng 35.000 đồng/kg, rẻ hơn nhiều so với 2 năm trước, giá tới hơn 100.000 đồng/kg", chị Bình (ở Hà Đông, Hà Nội) kể.
Theo Đông y quả nhót có vị chua, chát, tính bình, kích thích vào các kinh phế đại tràng, có tác dụng trong việc trị ho, trừ đờm, bình suyễn, chữa lỵ, tiêu chảy… Tuy nhiên loại quả này vẫn cần ăn đúng cách để không gây bất lợi sức khỏe vì quả nhót có vị chua, vị chát gây đau dạ dày nếu ăn quá nhiều.
H.A