Trái bàng gắn liền với những kỷ niệm đẹp của tuổi học trò dưới mái trường. Đám học sinh thường ngồi dưới gốc cây bàng, nhặt nhạnh những trái bàng non chấm muối, lúc quả chín thì đứa nào cũng hì hục lấy đá đập nát để moi được hạt bên trong. Lớp nhân trắng ngọt, bùi bùi chính là thứ ăn vặt mà ai cũng mê mẩn.
Tưởng rằng đó chỉ là thức quà giản dị của tuổi thơ, nhưng ít ai biết được rằng những năm gần đây, ở Côn Đảo hạt bàng được chế biến thành món đặc sản vô cùng hấp dẫn, đó là mứt hạt bàng.
Ở Côn Đảo, cây bàng được trồng khắp nơi, từ những tuyến đường chạy dọc bãi biển đến mọi ngóc ngách trong thị trấn. Những cây bàng cổ thụ có thân lớn hai người ôm không xuể. Mùa hè ở Côn Đảo, khoảng thời gian tháng 7, tháng 8 là vụ thu hoạch của trái bàng. Lúc này bàng chín rộ nhất và cho ra những trái ngon nhất.
Người dân địa phương đi thu hoạch trái bàng mang về phơi khô dưới nắng hè sau đó dùng dao chẻ ra lấy hạt cất vào hộp chờ để chế biến thành mứt. Những năm qua, mứt hạt bàng đã tạo đã tạo thêm thu nhập cho nhiều gia đình người dân ở Côn Đảo và tạo ra sản phẩm du lịch đặc trưng cho vùng đất này.
Gọi là mứt nhưng thật sự đó là hạt bàng rang với muối hoặc với đường như đậu phộng rang muối, đường ở đất liền. Công đoạn chế biến cũng không quá cầu kỳ, được chia làm 2 loại là mứt bàng mặn được rang cùng với muối và mứt bàng ngọt ngào cùng với đường và gừng. Khi rang cần chú ý để lửa vừa đủ lớn, đảo đều tay để muối hay đường không thấm vào hạt, giữ lại vị bùi đặc trưng của hạt bàng.
Mứt hạt bàng mặn: Đổ muối bột vào chảo cùng chút nước, đun nhỏ lửa liu riu cho muối tan ra rồi cho hạt bàng đã rang vừa chín vào. Đảo đều tay cho muối thấm khô vào hạt bàng. Khi vỏ hạt bàng ngả màu nâu có mùi thơm là được. Hạt bàng rang muối nhìn mập, vỏ hơi thâm nâu, khi cắn vào thì thấy các lớp màu trắng ngà của hạt bàng xếp cuộn khít vào nhau, rất đều đặn.
Mứt hạt bàng ngọt: Cho đường cát trắng vào chảo với một chút nước, đun nhỏ lửa cho đến khi đường hơi sền sệt thì cho hạt bàng vào và đảo đều tay cho tới lúc đường khô là tắt bếp.
Mứt hạt bàng sau khi chế biến sẽ được đóng hộp hoặc hút chân không để bảo quản lâu dài. 1kg mứt hạt bàng có giá từ 400.000-500.000 đồng/kg, dù đắt đỏ nhưng vì lạ và ngon nên thứ đặc sản này rất được lòng du khách. Nhiều người đến đây tìm mua mứt hạt bàng về thành phố để làm quà cho người thân, bạn bè.
Theo tìm hiểu, hạt bàng chứa vitamin E có vai trò làm giảm lượng protein phản ứng C có thể gây viêm động mạch dẫn đến tăng nguy cơ đau tim. Ăn nhân hạt bàng có tác dụng giảm cholesterol hơn 30% vì có sự trợ giúp của canxi có trong hạt.
H.A