Cách đơn giản xử lý độc khi bị kiến ba khoang cắn

BSCKII Nguyễn Minh Thu, Phó trưởng Khoa khám bệnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, thời gian gần đây, khoa khám bệnh tiếp nhận nhiều trường hợp viêm da tiếp xúc do côn trùng, trong đó có kiến ba khoang đến khám. Có ngày hàng vài chục ca bệnh.

Bệnh nhân đến khám thường có tổn thương da bỏng rát, đỏ, phồng rộp, nổi mụn nước... Theo bác sĩ Thu, hầu hết bệnh nhân đều đã trải qua quá trình tự điều trị nhưng không đỡ, khi tổn thương nặng, lan rộng mới đến viện.

Nam bệnh nhân bị nọc độc của kiến ba khoang lan khắp vùng cổ. Ảnh SK&ĐS

Như trường hợp nam bệnh nhân 30 tuổi ở Hải Dương đến Bệnh viện Da liễu khám sáng 12/11, trong tình trạng đỏ rát khắp vùng cổ, xuất hiện mụn mủ trắng, bỏng rát…

Theo bệnh nhân mô tả, vùng bị kiến cắn chỉ cần "chạm nhẹ đã không chịu nổi vì đau rát".

Bệnh nhân cho biết trước đó 2 ngày, khi ngủ dậy anh thấy đỏ vùng cổ nhưng không nghĩ nghiêm trọng. Đến tối vùng cổ đau rát, nổi mụn mủ nhỏ màu trắng, anh tự bôi một số loại thuốc nhưng không đỡ.

Đa số bệnh nhân vào viện có tổn thương da bỏng rát, đỏ, một số trường hợp tổn thương loét, bội nhiễm do tự điều trị, điều trị sai cách. Không ít bệnh nhân cho biết họ đã trải qua quá trình tự điều trị, từ theo phương pháp dân gian đến thuốc bôi, nhưng không đỡ, đến khi tổn thương nặng, lan rộng mới đến viện.

Kiến ba khoang tuy nhỏ bé nhưng lại là “sát thủ tý hon” có độc tính mạnh gấp 12 - 15 lần nọc của rắn hổ mang nên cần phải phòng tránh. Ảnh minh họa

Theo BS. Thu, người dân khi thấy kiến ba khoang thường hay dùng tay chà xát, "giết" kiến khiến độc tố trong cơ thể loài kiến này giải phóng nhiều trên da, gây tổn thương rộng và sâu.

Trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin (C24H43O9N), độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn nhưng sẽ khiến vùng da tiếp xúc tổn thương, bỏng rát.

Khi tiếp xúc với độc tố kiến ba khoang, tổn thương thường gặp ở vùng da hở như mặt, hai tay. Vết thương thành vệt dài hoặc thành đám. Ban đầu là những nốt ban đỏ rồi sưng lên thành mụn mủ.

- Lấy nước sạch mát rửa chỗ kiến đốt rồi cho xà phòng rửa vào nhé. Bạn phải hết sức nhẹ nhàng nếu không sẽ làm trầy xước hoặc vỡ vết thương.

- Nhanh chóng bôi hồ nước (bán ở các hiệu thuốc).

- Những ngày sau đó, tùy vào mức độ bị kiến đốt, có thể sử dụng một số loại thuốc sau bên cạnh việc bôi hồ nước đều đặn.

- Nốt ban đỏ bị chuyển sang nốt mụn mủ, phồng rộp lên, nên dùng thêm mỡ Oxyde kẽm, mỡ kháng sinh để bôi lên da.

Ảnh minh họa.

- Nếu vết đốt có dấu hiện lở loét, nhiễm khuẩn, bị rỉ mủ: bôi thêm dung dịch xanh metilen 1% và nên đến các cơ sở Y tế để khám và điều trị kịp thời.

- Mỗi ngày bôi thuốc 2 lần, trước khi bôi thuốc, cần rửa sạch vết thương với nước muối loãng (bán ở các hiệu thuốc).

Gặp kiến ba khoang tiếp xúc với cơ thể, phải xử trí thế nào?

- Không nghiền nát, chà xát kiến khi thấy nó xuất hiện trên thân mình để tránh độc tố tiết ra.

- Khi bị dính chất độc, tránh gãi hay chà mạnh vùng da bị tổn thương. Không tiếp xúc các vùng da lành với nơi bị dính độc tố.

- Rửa sạch vết thương (nhất là ở vùng mắt) càng nhanh càng tốt khi bị dính chất độc, bôi thuốc, dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

- Bàn tay nếu lỡ đập chết kiến ba khoang cần rửa sạch bằng xà phòng, càng sớm càng tốt, để tránh độc tố của kiến dính vào.

- Khi da bị tổn thương tấy đỏ, lan rộng phải đi khám, không nên tự ý mua thuốc điều trị, bởi trong các loại thuốc bôi ngoài da có chứa Corticoid, chất giải độc tố… nên cần có bác sĩ chỉ định mới được dùng.

Viêm da do kiến ba khoang thường khỏi nhanh trong vòng 1 tuần nếu xử trí đúng cách. Tuy nhiên, người bệnh chỉ nên rửa nhẹ nhàng tại nơi tiếp xúc bằng nước muối sinh lý (9‰) ngay lúc vừa tiếp xúc để trung hòa hoặc giảm bớt các yếu tố dị ứng, kích ứng da, sau đó đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, không nên tự điều trị để tránh các biến chứng nặng hơn.