Trang QQ đưa tin, Tiểu Thạch (20 tuổi) vào một ngày khi đang nghỉ trưa, anh đột nhiên tỉnh dậy vì đau bụng. Anh nghĩ rằng bụng mình có vấn đề nên đã vào nhà vệ sinh và ngồi xổm một lúc, việc đại tiện diễn ra khó khăn, vùng thắt lưng lúc này có cảm giác như kim châm.
Sau khi từ nhà vệ sinh đi ra, Tiểu Thạch ngã quỵ trên mặt đất, cảm giác mình không còn chút sức lực nào. Anh cố gắng thay đổi một số tư thế, nghĩ rằng có thể sẽ giảm đau nhưng vô ích. Cơn đau kèm theo co giật, bụng quặn thắt kèm theo nôn mửa, lạnh buốt cả người khiến anh không còn chút sức sống nào.
Lúc này, may mắn thay có một người tình cờ đi ngang qua, thấy Tiểu Thạch như vậy liền vội vã gọi xe cấp cứu. Khi đến bệnh viện, bác sĩ đề nghị siêu âm trước và phát hiện có một viên sỏi thận có đường kính 0,6 cm.
Tiểu Thạch chưa bao giờ nghĩ rằng mình khỏe mạnh như thế này, lại có lúc phải khóc lóc đau đớn chỉ vì một viên sỏi nhỏ chưa tới 1cm. Điều bất ngờ hơn là viên sỏi nhỏ này đã hành hạ anh nhiều lần sau đó.
Cũng như Tiểu Thạch, nhiều người trẻ cho rằng căn bệnh này còn xa vời với họ. Nhưng theo số liệu trong những năm gần đây, tỷ lệ mắc sỏi thận tiếp tục gia tăng và tái phát cao.
Những nguyên nhân hình thành sỏi thận
1. Tiêu thụ nhiều axit oxalic
Axit oxalic là một trong những yếu tố quan trọng trong việc hình thành sỏi có chứa canxi. Khoảng 70% - 80% sỏi thận là sỏi canxi oxalat và 25% - 30% axit oxalic trong nước tiểu là sản phẩm chuyển hóa của vitamin C trong chế độ ăn uống.
Các loại rau có vị hơi se, đắng thường có hàm lượng axit oxalic tương đối cao, chẳng hạn như rau bina, rau dền, măng, măng tây... Vì vậy, trước khi xào nấu cần chần qua nước sôi để loại bỏ axit oxalic. Cần lưu ý rằng, không cần phải lo lắng về việc thừa vitamin C trong chế độ ăn uống bình thường, điều cần tránh là bổ sung một lượng lớn vitamin C.
2. Uống ít nước
Nếu cơ thể bị thiếu nước, nước tiểu sẽ bị cô đặc và các chất hòa tan như canxi, oxalat, photphat…, có thể bị kết tủa, gây ra sỏi thận.
Vì vậy, việc tăng cường uống nhiều nước có lợi cho việc đi tiểu nhiều hơn. Do đó, thúc đẩy sự bài tiết của những viên sỏi nhỏ như cát mịn (dưới 1mm) và ngăn chúng hình thành những viên sỏi lớn trong thận hoặc niệu đạo.
Hiệp hội Dinh dưỡng Trung Quốc khuyến nghị rằng, người lớn khỏe mạnh nên uống 1500 đến 1700ml nước mỗi ngày.
Nếu bị sỏi thận nếu dưới 1cm, nên tăng cường uống nhiều nước để đào thải sỏi ra ngoài. Nếu sỏi lớn hơn 1cm, uống quá nhiều nước cũng có thể gây đau thận. Khuyến cáo dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, nên bổ sung lượng nước uống hợp lý tùy theo tình trạng của từng người.
3. Không đủ canxi
Bởi vì sỏi oxalat canxi có chứa canxi, một số người cho rằng ăn thực phẩm giàu canxi có thể gây ra sỏi thận. Nhưng kết quả nghiên cứu hoàn toàn ngược lại, chế độ ăn giàu canxi có thể giúp giảm nguy cơ sỏi thận.
Nguyên nhân có thể là do đủ canxi trong ruột có thể kết hợp với axit oxalic trong thức ăn, làm giảm hấp thu axit oxalic, giảm canxi oxalat trong nước tiểu, do đó làm giảm tỷ lệ sỏi thận.
Thường xuyên ăn thực phẩm có hàm lượng canxi cao, chẳng hạn như sữa chua và các sản phẩm từ sữa khác, đậu phụ, tôm cá và các sản phẩm thủy sản khác…
4. Thiếu kali và magiê
Cung cấp đầy đủ kali và magiê có thể ngăn cản sự bài tiết canxi qua nước tiểu, do đó làm giảm nguy cơ sỏi thận. Magiê còn có tác dụng cản trở sự kết hợp của axit oxalic và canxi, có thể ngăn cản sự hình thành sỏi.
Kali tồn tại trong hầu hết các loại thực phẩm tự nhiên, nhưng nguồn tốt nhất là rau, trái cây, khoai tây và đậu. Thực phẩm giàu magiê thường là rau lá xanh đậm, do phân tử diệp lục có chứa magiê.
5. Ăn mặn
Khi lượng natri nạp vào cơ thể quá nhiều, cơ thể sẽ làm việc liên tục để đào thải natri ra ngoài, nhưng đồng thời sẽ làm tăng việc đào thải canxi qua đường tiểu, từ đó làm tăng nguy cơ bị sỏi thận. Ngoài ra, chế độ ăn nhiều natri cũng có thể làm giảm tốc độ hấp thu canxi của thận.
Hạn chế lượng muối ăn vào không quá 5 gam mỗi ngày để ngăn ngừa sỏi thận. Ăn nhạt có thể khiến nhiều người cảm thấy khó ăn, nhưng có thể thêm các loại gia vị có tính chua để bớt muối lại.
Nếu bạn dùng xì dầu, dầu hào, bột ngọt và các gia vị có chứa natri khác, hãy nhớ cho ít hoặc không muối. Ăn ít thực phẩm có hàm lượng natri cao, chẳng hạn như dưa chua, thịt xông khói, giăm bông…
6. Dư thừa đường
Các nghiên cứu dịch tễ học đã phát hiện ra rằng, tỷ lệ mắc bệnh sỏi thận có liên quan mật thiết đến việc tiêu thụ đường. Đường tinh luyện có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi do tăng bài tiết canxi, axit oxalic và axit uric trong nước tiểu.
Ngoài việc ăn ít đồ ngọt và đồ uống ngọt, cố gắng không cho đường khi nấu ăn ở nhà. Đồ uống như đồ uống có ga, cà phê, trà đậm cũng nên hạn chế.
7. Ăn quá nhiều protein
Quá nhiều thực phẩm giàu protein như thịt đỏ, hải sản sẽ làm tăng hàm lượng canxi, axit uric và axit oxalic trong nước tiểu, do đó làm tăng nguy cơ bị sỏi thận. Càng ăn nhiều thức ăn giàu protein thì đường kính sỏi càng lớn và số lượng càng nhiều.
Ngoài ra, hải sản chứa nhiều axit photphoric, cholesterol, purin, quá trình chuyển hóa cuối cùng của purin sẽ tạo ra axit uric. Ăn hải sản quá nhiều trong thời gian dài có thể gây tăng đào thải axit uric đáng kể, dễ hình thành sỏi photphat, sỏi axit uric, sỏi canxi oxalat.
Một lượng protein vừa phải sẽ không gây ra sỏi thận, cũng không có nghĩa là bạn hoàn toàn không được ăn hải sản. Hải sản vẫn là thực phẩm tốt cho sức khỏe, nên ăn 40 - 75 gam cá, tôm, thịt gia súc, gia cầm và 40 - 50 gam trứng mỗi ngày.
Theo Báo Giao thông