Mới đây, các bác sĩ Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP HCM) cứu sống kịp thời bệnh nhân Đ.T.M.L (33 tuổi, ngụ phường 8, quận Gò Vấp) nhiễm "vi khuẩn ăn thịt người" Whitmore.
Theo đó, trước khi nhập viện, chị L. bị sốt cao nên đến cơ sở y tế gần nhà khám. Tuy nhiên, bệnh tiến triển nhanh chóng, sau 3 ngày, chị suy hô hấp, khó thở nên được chuyển đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định cấp cứu.
 |
| Sau 7 ngày, bệnh nhân đã được cai máy thở và phục hồi gần như hoàn toàn sau 14 ngày điều trị - Ảnh: NLĐ |
Tại bệnh viện, sau thăm khám bệnh nhân được chẩn đoán suy hô hấp cấp do viêm phổi nặng, tổn thương phổi lan rộng tới 70% thể tích. Ngay sau đó, chị L. được can thiệp bằng oxy hóa máu màng ngoài cơ thể (VV-ECMO). Nhờ áp dụng phương pháp thông khí bảo vệ phổi và thông khí nằm sấp, sau 48 giờ, kết quả xét nghiệm cho thấy chị L. dương tính với vi khuẩn Burkholderia pseudomallei – tác nhân gây bệnh Whitmore.
Sau 4 ngày điều trị trúng đích, tình trạng của chị L. được cải thiện rõ rệt. Sau 7 ngày, chị đã được cai máy thở và phục hồi gần như hoàn toàn sau 14 ngày điều trị.
Chị L. chia sẻ trước đó, chị có thói quen đi chân trần trên mặt đất khi tập thể dục ở công viên để tăng sự nhạy cảm của chân và giúp cơ chân chắc khỏe. "Có lẽ vì thói quen này mà tôi bị nhiễm vi khẩn Burkholderia pseudomallei" - chị L. nói.
Con đường lây nhiễm bệnh Whitmore
Ths. BS Phó Thiên Phước, Khoa Hồi sức tim mạch (Bệnh viện Nhân dân Gia Định) cho biết, nhiễm khuẩn Burkholderia pseudomallei hay còn gọi "vi khuẩn ăn thịt người" thường được ghi nhận ở các nước khí hậu nhiệt đới như vùng Đông Nam Á, Bắc Úc…
Theo thống kê gần đây tại các nước như Thái Lan hay Singapore cho thấy tỷ lệ bệnh nhân tử vong do nhiễm khuẩn huyết bởi tác nhân này lên đến 40-50%. Đặc biệt, nếu bệnh nhân bị viêm phổi nặng thì nguy cơ tử vong có thể lên đến 75%.
"Bệnh Whitmore thường lây truyền qua tiếp xúc với đất, nước bị nhiễm khuẩn và thường xuất hiện ở bệnh nhân có sức đề kháng suy giảm như tiểu đường, bệnh thận mạn, nghiện rượu… Chẩn đoán sớm, điều trị tích cực đúng tác nhân ngay từ đầu sẽ giúp cải thiện tốt, tránh nguy cơ phải can thiệp các phương thức hồi sức đắt tiền", bác sĩ Phước cho hay.
Hiện nay, Whitmore chưa có vắc xin tiêm phòng, cũng chưa có bất kỳ khuyến cáo nào về sử dụng kháng sinh dự phòng.
 |
| Bệnh Whitmore thường lây truyền qua tiếp xúc với đất, nước bị nhiễm khuẩn và thường xuất hiện ở bệnh nhân có sức đề kháng suy giảm - Ảnh minh họa |
Ai có nguy cơ mắc?
Theo các bác sĩ, bệnh Whitmore thường diễn biến cấp tính với các biểu hiện: Viêm phổi, nhiễm trùng xương khớp, hệ thần kinh, gan, lách, tuyến tiền liệt, nhiễm trùng huyết, hoặc sốc nhiễm khuẩn. Bệnh có thể diễn biến mạn tính với biểu hiện viêm phổi như bệnh lao hoặc áp xe nhiều cơ quan như nhiễm khuẩn tụ cầu.
Những người có một hoặc nhiều bệnh nền như đái tháo đường, nghiện rượu, bệnh phổi, thận, gan mạn tính, trong đó đặc biệt là bệnh đái tháo đường nguy cơ nhiễm bệnh cao, dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm, khó lường và có thể dẫn đến tử vong.
Ngoài giai đoạn điều trị tấn công, bệnh nhân cần được điều trị phác đồ duy trì để tránh tái phát. Nếu được điều trị đúng và đủ phác đồ, bệnh nhân có thể được chữa khỏi, tuy nhiên tỷ lệ tử vong cao, có thể lên đến 40%.
Để giảm thiểu nguy cơ mắc Whitmore, PGS.TS. Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) khuyến cáo: “Người dân không nên tiếp xúc trực tiếp với đất nước bẩn, ứ đọng lâu ngày, đặc biệt là khi có vết thương ngoài da, vết trầy xước, chảy máu; hoặc người có nhiều bệnh lý nền.
Nên mang dụng cụ bảo hộ lao động khi làm nông nghiệp để ngăn ngừa nhiễm trùng qua chân tay. Các nhân viên y tế, bác sĩ cần đảm bảo bảo hộ khi tiếp xúc với người bệnh, để ngăn chặn tối đa sự nhiễm trùng”.
“Việt Nam là vùng dịch tễ lưu hành Whitmore. Khi người bệnh bị sốt, có các ổ viêm, áp xe nhiều nơi cần nghĩ ngay đến nguy cơ mắc Whitmore, đặc biệt người có bệnh nền đái tháo đường. Việc cấy phát hiện Whitmore sớm rất quan trọng trong lộ trình, phác độ điều trị, giảm thiểu nguy cơ tử vong”, PGS.TS. Đỗ Duy Cường nhấn mạnh.
Biện pháp phòng bệnh
Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng, trước khi ăn.
Thực hiện ăn chín, uống nước đun sôi để nguội, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết.
Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại/gần nơi bị ô nhiễm.
Sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) đối với những người thường xuyên việc ngoài trời, tiếp xúc với đất và nước bẩn.
Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.
Những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễm dịch … cần được chăm sóc, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời.
Bảo Châu