Gan lỗ chỗ như tổ ong vì rượu, bác sĩ rùng mình

Cả cuộc đời gắn bó với chuyên ngành giải phẫu bệnh học, bác sĩ Đặng Thế Căn – Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện K trung ương cho biết những lá gan xơ hóa, bị hủy hoại bởi bia rượu luôn khiến ông ám ảnh. Không phải ám ảnh vì sợ mà vì tác hại của bia rượu đã được tuyên truyền nhiều nhưng người dân thường bỏ qua, vẫn coi đó là đồ uống không thể thiếu hàng ngày. 

Với các bác sĩ giải phẫu bệnh việc tiếp xúc với khối u hàng chục kg, với những lá phổi đen thui vì khói thuốc, những lá gan rỗng như tổ ong là chuyện hàng ngày. Tuy nhiên, bác sĩ Căn cho biết, nhìn cơ quan nội tạng bị thói quen sinh hoạt phá hủy, các bác sĩ giải phẫu lúc nào cũng lắc đầu tiếc nuối. 

Trường hợp của bệnh nhân Vũ Văn Đẩu trú tại Thanh Oai, Hà Nội là điển hình. Ông Đẩu là người nghiện rượu nặng hơn chục năm nay. Ông Đẩu từng cấp cứu vì ngộ độc rượu tuy nhiên đâu vẫn vào đấy. Ông vẫn có thói quen uống rượu thay nước. Vợ con không mua rượu về nhà thì có tiền là ông lại ra quán mua 3000 đồng về uống. Không có rượu, ông Đẩu thấy nhạt mồm, nhạt miệng. 

Gần đây, ông Đẩu mệt mỏi, chán ăn, bụng chướng và mắt vàng. Gia đình đưa đi viện, bác sĩ chẩn đoán xơ gan cổ chướng. Càng ngày, sức khỏe ông Đẩu càng kém vì chứng xơ gan và có dấu hiệu của suy gan. 

Các bác sĩ đã làm phẫu thuật cắt bệnh phẩm đi làm xét nghiệm mô bệnh phẩm. Khi phẫu thuật, gan của ông Đẩu bị phá hủy lỗ chỗ, xơ hóa như tổ ong. Gan không còn đảm nhiệm được chức năng đào thải của mình. Bác sĩ cho biết trường hợp của ông Đẩu chỉ ghép gan mới có cơ hội sống. Tuy nhiên, ông đang có triệu chứng của suy thận kèm theo. 

Bác sĩ Căn cho biết càng ngày càng có nhiều người bị xơ gan do rượu và những lá gan bị hủy hoại ghê gớm. Các bệnh nhân với lá gan đã hỏng chỉ có cơ hội sống kéo dài nhờ vào ghép gan. Tuy nhiên, ghép cả lá gan không phải ai cũng có cơ hội được ghép. 

Sau khi uống rượu, nồng độ cồn hấp thụ vào máu và vào các cơ quan nội tạng. Toàn bộ lượng máu ở đường tiêu hóa đều phải đi qua gan trước khi về tim. Vì vậy, gan là nơi tập trung nồng độ cồn cao nhất. 

Tỷ lệ ung thư hóa trên các mô gan xơ rất cao. Xơ gan do rượu diễn ra trong một thời gian dài, phát triển âm thầm. Đầu tiên gan sẽ bị nhiễm mỡ, viêm gan mạn tính rồi mới chuyển thành xơ gan. 

Đối với bệnh xơ gan, hiện nay không có biện pháp nào có thể phục hồi mà các bác sĩ thường điều trị tập trung vào việc làm chậm sự tiến triển của tổn thương gan và giảm nguy cơ biến chứng mà do xơ gan gây ra. 

Trong đó đáp ứng giải quyết nguyên nhân và các triệu chứng của xơ gan như: thuốc kháng virus viêm gan, giải độc gan, các thuốc tăng cường chức năng gan, thuốc kích thích tạo mật, thuốc kiểm soát mỡ máu, chế độ dinh dưỡng phù hợp với bệnh nhân có chức năng gan kém… 

  Giảm bia rượu để giảm xơ gan 

Ở nước ta, theo một số thống kê từ các bệnh viện, số bệnh nhân phải nhập viện để điều trị bệnh xơ gan do uống rượu quá nhiều có xu hướng tăng trong thời gian gần đây. Khoảng ¼ số bệnh nhân nằm tại khoa Tiêu hóa gan mật là xơ gan. 

Bác sĩ Nguyễn Hồng Hà - Phó chủ tịch hội truyền nhiễm Việt Nam thì rượu chính là thủ phạm gây xơ gan đứng hàng thứ 2 chỉ sau siêu vi viêm gan B. Viêm gan do rượu có thể gây tử vong, nhất là những người đã có bệnh gan từ trước. Ở những người bị viêm gan do siêu vi C, rượu có thể đẩy nhanh tiến trình xơ hóa trong gan. Những người đã bị xơ gan vì bất cứ lý do gì nếu uống rượu sẽ làm gan ngày càng suy yếu nhanh hơn và nặng hơn. 

Theo con số của Viện chính sách và chiến lược y tế, mỗi năm, người Việt tiêu thụ hơn 3 tỷ lít bia, gần 68 triệu lít rượu. mức độ tiêu thụ bia rượu của người Việt Nam trong 10 năm trở lại đây đã tăng gấp 2 lần. Dự báo đến năm 2025, sẽ tăng lên đến 7 lít/người/năm. Tỷ lệ tiêu thụ bia rượu của Việt Nam hiện nằm trong Top 25 của thế giới. 

Theo bà Vũ Thị Minh Hạnh - Vụ phó Vụ chính sách và chiến lược y tế, mức tiêu thụ rượu bia ở nam giới nước ta hiện nay trung bình/năm là 27,4 lít, gấp hơn 4 lần mức trung bình toàn cầu. Các nghiên cứu chỉ ra, gần một nửa nam giới Việt Nam (48,5%) có sử dụng rượu bia. 

Thêm một điều lo ngại nữa là ở Việt Nam, tình trạng tiêu thụ rượu bia không chính thống chiếm tỷ lệ cao và gia tăng rất nhanh. Trong đó, tình trạng sử dụng rượu pha cồn công nghiệp khá phổ biến, gây nhiều tác hại nghiêm trọng tới sức khỏe, đây nguyên nhân trực tiếp gây ra 30 mã bệnh và nguyên nhân cấu thành của 200 mã bệnh khác.