Gia tăng trẻ nôn ói, đau bụng: Cha mẹ cần làm gì?

Nhiều trẻ nhập viện vì nôn ói 

Chị Lê Thị Thuý Quỳnh – Thanh Trì, Hà Nội cho biết trong 1 tuần qua, cả 2 con trai nhà chị và con của em gái đều bị đau bụng, nôn ói. Chị Quỳnh cho con vào bệnh viện khám gặp nhiều bà mẹ cũng đưa con đi khám vì bé nôn ói, tiêu chảy dù trước đó hoàn toàn khoẻ mạnh.

Chị Quỳnh cho biết nhiều bà mẹ cũng lo lắng đang có dịch nôn, rối loạn tiêu hoá ở trẻ nhỏ, trong khi gần đây có nhiều thông tin về căn bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ càng khiến họ lo lắng hơn. Chị Bảo Ngọc – Hà Nội cũng chia sẻ con gái chị sau khi đi chơi về mệt, không ăn và nôn ói nhiều. Sau khi con gái lớn bị như thế thì đến con gái nhỏ cũng có dấu hiệu nôn xong lại khát nước và cứ uống vào lại nôn ra.

Khi con lớn tốt hơn nhưng tình trạng cháu bé vẫn mệt nên vợ chồng chị Ngọc cho đi viện. Khi vào viện lúc chờ khám, chị Ngọc cũng thấy có 10 cháu thì 8 cháu đang cúi đầu vào túi nilon để nôn. Các bé đều nôn khan và trông bé nào cũng mệt mỏi.  

Theo BS. Đào Trường Giang, chuyên khoa Nhi, BV SaintPaul Hà Nội, thời gian gần đây gia tăng trẻ có dấu hiệu nôn và đi ngoài tới thăm khám tại bệnh viện. Tương tự tại Nhoa Nhi, BV Quân y 103, theo chia sẻ của 1 bác sĩ chuyên nhi khoa, “có trẻ nhập viện trong tình trạng mất nước, mệt lả, môi nhợt, tay chân lạnh, gọi hỏi không đáp ứng”.  

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Việt Hà – Trưởng khoa Tiêu hoá Bệnh viện Nhi Trung ương, nhiễm khuẩn tiêu hoá là nguyên nhân thường gặp nhất gây đau bụng và nôn ở trẻ em.

Nguyên nhân gây nôn và đau bụng ở trẻ em là viêm dạ dày – ruột cấp do virus như rotavirus, norovirus, calicivirus, adenovirus, Covid-19.

Viêm dạ dày, ruột có thể xảy ra khi trẻ ăn thức ăn, nguồn nước bị nhiễm khuẩn hoặc trẻ ngậm tay, chơi đồ chơi bị nhiễm bẩn. Thời tiết nắng nóng của mùa hè làm gia tăng sự phát triển của ruồi, muỗi, gián, kiến… dẫn đến dễ lây lan các mầm bệnh.  

Ngoài ra, PGS Hà cho biết thói quen sử dụng đá, nước giải khát được làm lạnh gây dễ nhiễm khuẩn nếu nguồn nước ô nhiễm. Mùa hè là thời điểm trẻ cùng gia đình được đi du lịch nhiều hơn, sử dụng các thực phẩm chuẩn bị sẵn hoặc thức ăn đường phố dễ bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm độc tố vi khuẩn như thịt, cá, hải sản, kem, trứng, sữa và rau quả làm gia tăng tình trạng viêm dạ dày – ruột do nhiễm khuẩn. 

Nôn trớ do viêm dạ dày – ruột nhiễm khuẩn thường bắt đầu đột ngột và hồi phục nhanh trong vòng 24 giờ. Các biểu hiện khác như tiêu chảy phân nhày máu, sốt hoặc đau bụng sẽ xuất hiện đồng thời hoặc sau 12-24 giờ. 

Khi trẻ bị nôn, cha mẹ lưu ý đưa trẻ đến bệnh viện nếu nôn kéo dài trên 24 giờ hoặc trẻ nôn liên tục, nôn ra tất cả mọi thứ sau khi ăn hoặc uống, dịch nôn có màu xanh hoặc vàng, có sự hiện diện của máu đỏ tươi hoặc máu đông.

Ngoài nôn, trẻ có thể xuất hiện thêm tiêu chảy đồng thời hoặc sau nôn, đau bụng. Tình trạng tiêu chảy có thể tồn tại ngay cả khi đau bụng đã hết. Trẻ cần được đưa đến cơ sở y tế nếu trẻ đi ngoài phân lỏng nhiều nước, nhiều lần trong ngày, phân nhày máu hoặc có biểu hiện mất nước. Với những trẻ có tiền sử đã mắc Covid-19 hoặc tiếp xúc với người mắc Covid-19, sống trong vùng dịch, cha mẹ cũng cần lưu ý các biểu hiện đau bụng và nôn.

Kết quả từ các nghiên cứu trên thế giới cho thấy 30-40% trẻ em nhiễm Covid-19 có biểu hiện triệu chứng tiêu hoá như nôn, đau bụng, tiêu chảy.

Sau nhiễm Covid-19 từ 4-6 tuần khoảng 10% trẻ có biểu hiện đau bụng, nôn. Khi có biểu hiện này trẻ cần được đi khám vì trẻ có thể bị viêm ruột thừa, lồng ruột, viêm tuỵ cấp, tràn dịch ổ bụng.

Chăm sóc trẻ nôn, đau bụng 

Theo PGS Hà, khi trẻ đau bụng, điều đầu tiên cha mẹ nên làm là trấn an, vỗ về và cho trẻ nằm nghỉ. Cần theo dõi sát trẻ nhằm phát hiện ra những dấu hiệu bất thường để đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời.

Không sử dụng thuốc giảm đau vì có thể làm che lấp những dấu hiệu cần thiết để phát hiện bệnh, gây khó khăn cho việc chẩn đoán.

Cần cho trẻ uống nước đủ để tránh cho trẻ bị mất nước khi nôn hay tiêu chảy nhiều. Tốt nhất là cho trẻ uống dung dịch bù nước và điện giải (Oresol).

Có nhiều chế phẩm (viên, gói bột) để pha dung dịch Oresol, cha mẹ cần pha đúng theo hướng dẫn. Cha mẹ không cho trẻ uống một lúc quá nhiều mà nên kiên nhẫn cho bé uống từ từ từng ngụm nhỏ, 50-100ml Oresol sau mỗi lần trẻ bị nôn hoặc tiêu chảy.

Nếu trẻ đã được uống Oresol theo nguyên tắc ít một nhưng vẫn bị nôn, tình trạng đi ngoài còn nhiều, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ tới viện để được bù nước, điện giải bằng truyền dịch Cha mẹ không tự sử dụng thuốc cầm nôn và cầm tiêu chảy. Nên cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa trong giai đoạn bệnh và cho ăn trở lại bình thường và ăn nhiều hơn khi trẻ hồi phục.

Nếu trẻ không nôn trớ từ 12-24 giờ thì có thể cho bé ăn uống lại bình thường nhưng vẫn cho bé uống nhiều nước.

Bắt đầu với những thực phẩm dễ tiêu hóa như ngũ cốc hay sữa chua. Nếu trẻ có biểu hiện sốt từ 38,5oC trở lên, cha mẹ hãy sử dụng các thuốc hạ sốt thông thường như Efferalgan, Hapacol, Tylenol để khi trẻ sốt. Không tự ý dùng kháng sinh khi không có chỉ định của bác sĩ.