Cá dứa còn gọi là cá tra bần, tên khoa học Pangasius kunyit, thịt trắng hồng, thơm, ngọt, không tanh. Cá dứa không chỉ là món ăn khoái khẩu của nhiều người mà còn chứa các dưỡng chất tốt cho sức khoẻ.
Theo kinh nghiệm người dân cho rằng, cá dứa thuộc loại cá da trơn gần giống cá trê, vị ngọt, tính bình, không độc, tác dụng bổ huyết, sinh tân, ích khí, giảm đau nhức... Nhiều nhà nghiên cứu cho biết, cá dứa chứa nhiều vitamin A, E, D và DHA, omega-3 là những chất giúp phát triển trí não trẻ, thị lực, chống lão hoá, ngừa bệnh tim mạch, xương cơ khớp... Sau đây là một số món ăn từ cá dứa có tác dụng chữa bệnh.
Chữa viêm gan mạn, vàng da: Phép trị bổ huyết mát can, lợi thấp nhiệt. Dùng bài canh cá dứa rau má: Cá dứa, rau má, gừng, tiêu, gia vị vừa đủ, nấu canh ăn.
Chữa tiểu đường, người gầy miệng khô. Phép trị bổ khí huyết, sinh tân dịch. Dùng bài canh cá dứa om chuối xanh: Cá dứa, chuối xanh, thịt ba chỉ, lá lốt, tía tô, nghệ, tiêu, ớt, mắm, muối, gia vị vừa đủ, nấu nhừ ăn.
Chữa phụ nữ sau sinh, mệt mỏi sữa ít. Phép trị bổ khí huyết, lợi sữa. Dùng bài Cá dứa kho tộ: Cá dứa, thịt ba chỉ, nghệ, gừng, hành, mắm, muối, gia vị vừa đủ, kho ăn.
Chữa ngoại cảm đau mỏi xương khớp. Phép trị bổ chính khử tà, giải biểu. Dùng bài Cháo cá dứa: Cá dứa, gạo mới, hành hoa, tía tô, gừng tươi, mắm muối gia vị vừa đủ nấu cháo. Bằng cách thịt tao mỡ hành chín thơm, cháo chín nhừ cho cá vào múc ra tô, sau cho rau gia vị ăn nóng.
Chữa chóng mặt, can hỏa vượng. Phép chữa bổ huyết, mát can, giáng hỏa. Dùng bài Canh cá dứa nấu măng chua: Cá dứa, măng chua, chuối chát, khế, cà chua, hành tím, hành lá mùi tây, tiêu, mắm, muối, dầu ăn, tiêu, ớt, gia vị vừa đủ, nấu canh ăn.
Chữa người nóng, mất ngủ. Phép chữa bổ âm, giáng hỏa, an thần. Dùng bài Canh cá dứa hoa lý: Cá dứa, hoa lý, hành ngò, mắm, muối, gia vị vừa đủ, nấu canh ăn.
Chữa người gầy nóng táo bón. Phép trị bổ huyết nhuận tràng thông tiện. Dùng bài Canh cá dứa nấu ngót: Đầu cá dứa, cà chua, rau cần, rau ngổ, rau mùi, rau thơm, hành ngò, ớt, gia vị vừa đủ, nấu ăn.
Chữa sinh lý yếu đau lưng mệt mỏi. Phép trị bổ can thận, ích khí, sinh huyết. Dùng bài Lẩu cá dứa rau đắng: Cá dứa, xương heo, đậu hũ, hành lá, rau ăn lẩu (rau đắng, hoa lý), giá, mắm, muối, gia vị vừa đủ, nhúng rau ăn.
Chữa người gầy khó lên cân ăn ngủ kém... Phép trị bổ khí huyết, ích tỳ thận. Dùng bài Cá dứa nấu chua cay: Cá dứa, thơm, cà chua, me, ớt, dọc mùng, bắp chuối, đậu bắp, giá, rau om, ngò gai, gia vị vừa đủ, nấu ăn...
Chữa trẻ em còi cọc, khó lên cân ăn kém. Phép trị bổ huyết, kiện tỳ sinh tân. Dùng bài Canh chua cá dứa: Đầu cá dứa, dứa, cà chua, me, dọc mùng, giá đỗ, rau mùi, rau thơm, hành, ớt, gia vị vừa đủ, nấu canh ăn.
Lương y Minh Phúc (nguyên Phó Chủ tịch Hội Đông y Tp Vũng Tàu)