Phát hiện mới về tác dụng phụ của Pfizer, Moderna và AstraZeneca

Vaccine Covid-19 vẫn là công cụ tốt nhất để con người chung sống với đại dịch. Song, nó không hoàn hảo. Người tiêm chủng có thể gặp tác dụng phụ từ nhẹ đến nặng. Hiệu quả của vaccine Covid-19 cũng không kéo dài mãi mãi.

Mới đây, nhóm chuyên gia tại công ty phân tích dữ liệu y dược Lampe & Company GmbH & Co. KG ở Berlin, Đức, đã so sánh mức độ nghiêm trọng mà người tiêm có thể gặp phải khi tiêm một trong 3 vaccine Covid-19: Pfizer, Moderna và AstraZeneca. Nghiên cứu được đăng tải trên medrxiv và đang chờ phản biện.

Để đưa ra kết luận, các tác giả đã phân tích 12 tài liệu, bài báo đã công bố về các tác dụng sau tiêm vaccine Covid-19, được công bố từ ngày 31/5. Các bài báo đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ, Cơ quan Y tế châu Âu sử dụng làm cơ sở phê duyệt 3 loại vaccine Covid-19.

Từ đây, nhóm chuyên gia nhận thấy vaccine Pfizer, Moderna và AstraZeneca đều có thể khiến người tiêm gặp phản ứng nhẹ như mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, ớn lạnh, sốt. Nhìn chung, tất cả vaccine được tiêm đều dung nạp tốt và sinh kháng thể bảo vệ.

Các tác dụng phụ được báo cáo nhiều nhất sau liều vaccine AstraZeneca đầu tiên. Ngược lại, người tiêm vaccine Pfizer và Moderna gặp tác dụng phụ nhiều hơn sau khi tiêm mũi thứ hai. Số lượng các tác dụng phụ có thể gặp phải đều tương đương.

“Nhìn chung, bất kể liều lượng, tần suất, các vaccine Covid-19 đều có nguy cơ gây ra các tác dụng phụ tương đương nhau. Điều này cho thấy khả năng gặp phản ứng phụ của một người tiêm không phụ thuộc công thức điều chế ra loại vaccine Covid-19 đó (ví dụ virus vector hoặc mRNA)”, nghiên cứu viết. Điều này cũng có nghĩa không có chuyện lựa chọn vaccine Covid-19 để ít gặp tác dụng phụ hơn.

Tại một số quốc gia, từ tháng 2, nhiều nơi báo cáo dữ liệu cho thấy tỷ lệ gặp tác dụng phụ ở AstraZeneca cao hơn so với khi tiêm vaccine mRNA (Moderna, Pfizer). Chẳng hạn tại Đức, tỷ lệ gặp tác dụng phụ khi tiêm AstraZeneca là 7,6/1.000 so với 1,6-2,9/1.000 của vaccine mRNA.

Ngoài ra, nhóm tác giả cũng phát hiện người trong độ tuổi 18-55 gặp tác dụng phụ nhiều hơn nhóm trên 55 tuổi. Kết quả này được quan sát ở cả 3 loại Pfizer, Moderna, AstraZeneca. Điều đó trái ngược với nhiều quan điểm trước đây cho rằng người cao tuổi nên tiêm AstraZeneca vì nó ít gây tác dụng phụ với nhóm tuổi này. Bởi nguy cơ gặp tác dụng phụ ở cả 3 loại vaccine Covid-19 nói trên là như nhau, nó khác biệt ở nhóm tuổi.

Trong số các triệu chứng sau tiêm, tình trạng thường gặp nhất là mệt mỏi. Dấu hiệu này được ghi nhận ở người tiêm 18-55 tuổi lần lượt là 75,5%, 59% và 67,6%, tương ứng ba loại vaccine AstraZeneca, Pfizer, Moderna. Tương tự, đây cũng là triệu chứng phổ biến nhất ở người tiêm trên 55 tuổi với tỷ lệ gặp phải lần lượt là 50%, 51%, 58,3%.

Tình trạng sốt là hiếm gặp nhất. Đặc biệt, người trên 55 tuổi không gặp vấn đề này khi tiêm vaccine AstraZeneca. Tỷ lệ gặp phải ở các nhóm tuổi, các vaccine Covid-19 đều thấp, dưới 25%.

Bên cạnh đó, nguy cơ hình thành cục máu đông, huyết khối rất hiếm sau tiêm. Nhóm chuyên gia đã không tìm thấy báo cáo về bất kỳ trường hợp nào trong các thử nghiệm lâm sàng.

Đây là điều đầu tiên mà nhóm chuyên gia khẳng định trong công trình của mình. So với nhiễm nCoV, nguy cơ mắc các vấn đề hậu Covid-19, tác dụng phụ của vaccine là tạm thời và đa số không khiến người tiêm phải nhập viện.

Hiện nay, một số nghiên cứu chỉ ra nguy cơ bị viêm cơ tim ở người trẻ tiêm vaccine mRNA, huyết khối tĩnh mạch sau tiêm AstraZeneca. Dù vậy, tất cả khuyến cáo trên thế giới đều chung quan điểm tác dụng phụ có thể gặp phải đều nhẹ và sẽ hết sau vài ngày.

Các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, khó chịu tại chỗ tiêm hoặc đau nhức cơ đều là dấu hiệu cho thấy phản ứng miễn dịch đang thực sự diễn ra. Các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn chỉ là những trường hợp cá biệt: Dị ứng phản vệ do kháng nguyên hoặc do các thành phần khác có trong vaccine. Những ca này rất hiếm và xảy ra rất nhanh sau mũi tiêm.

Do đó, một lần nữa, nhóm phân tích tại Berlin, Đức, nhấn mạnh chúng ta nên tiêm vaccine Covid-19 ngay khi có cơ hội. Bạn không nên chần chừ, lựa chọn vaccine bởi nguy cơ gặp tác dụng phụ phụ thuộc cơ địa từng người. Vaccine Covid-19 vẫn là con đường an toàn nhất, nguy cơ gặp tác dụng phụ thấp hơn rất nhiều khả năng phải nhập viện, tử vong khi nhiễm nCoV.