Tác hại khủng khiếp của gia vị nấu phở thần thánh

Thông tin trên báo Pháp luật, tại các cửa hàng bán đồ khô ở các chợ lớn trên địa bàn Hà Nội, loại đường “thần thánh” vẫn được bày bán tại một quầy hàng góc giữa chợ Đồng Xuân và chợ Phùng Khoang. Sau một hồi nhìn và hỏi chúng tôi với sự dò xét, bà chủ quầy hàng mới nhanh chóng lấy ra từ góc khuất của gian hàng một túi đường nhỏ như yêu cầu của khách với giá 70 nghìn đồng một túi 0,5kg.

Theo  quảng cáo, hướng dẫn sử dụng của người bán hàng một viên nhỏ (như viên thuốc B1) có thể dùng cho một lít nước, thay thế mì chính giúp nước dùng có vị ngọt đậm đà, thơm ngon gấp 8 lần mì chính hay đường thông dụng.

Theo quan sát, loại đường này có tên đường viên NaBiCa-2, hòa tan trong nước, không kết tủa. Tuy nhiên, trên bao bì túi đường không ghi rõ cụ thể thành phần hóa học, hướng dẫn sử dụng cũng như nhà sản xuất, thời hạn sử dụng...

Tại một quầy bán đồ khô ở chợ Phùng Khoang (Thanh Xuân, Hà Nội), chủ hàng cũng giới thiệu một loại đường hóa học bán chạy nhất hiện nay được giới chủ quán ăn, nhà hàng chọn mua. Ngoài loại đường viên NaBiCa-2 giống ở khu chợ Đồng Xuân, tại quầy hàng này còn xuất hiện một túi đường trên bao bì toàn bộ là chữ Trung Quốc, in hình cây mía, không hề có bất kỳ nhãn mác phụ bằng tiếng Việt nào.

Theo chủ cửa hàng, loại đường này có độ ngọt gấp 20 lần đường cát thông thường, thích hợp dùng cho nấu chè, pha đồ uống. Chủ hàng quảng cáo loại đường hóa học này là gia vị làm ngọt thay thế được cho xương ống, một lạng đường làm ngọt tới 20 nồi nước phở, từ 20 nồi nước phở này có thể chế biến ra hàng nghìn bát phở, rất phù hợp, tiện dụng, tiết kiệm cho các quán phở, lẩu, chè.

Trong số các loại đường siêu ngọt được bày bán hiện nay thì đường cây mía (theo cách gọi của người bán hàng) được bán chạy hơn so với đường viên NaBiCa (đường B1, theo cách gọi của người bán hàng).

Tác hại khủng khiếp của gia vị "thần thánh” 

Báo VnExpress cũng thông tin, hiện nay, trên thị trường loại đường hóa học thông dụng gọi là “đường ngọt”, với dòng chữ Tang Jing mờ nhạt, được nhiều người chuyên bán đồ ăn ưa dùng. Ngoài ra, trên bao bì không hề ghi thành phần, nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm. Hạt đường này to gần bằng hạt đậu xanh, được người bán quảng cáo là có độ ngọt gấp 500 lần đường cát bình thường, với giá bán khoảng 90.000 đồng/kg.

Loại đường này được sử dụng phổ biến để làm bánh kẹo, nước ngọt, chè, sâm lạnh, sữa đậu nành… Tại các quán cơm người ta vẫn dùng loại đường này để nấu nướng cho rẻ, đem lại lợi nhuận cao hơn nhiều so với sử dụng đường mía.

Thử phân tích một bài toán đơn giản sau sẽ thấy được vì sao nhiều người bán đồ ăn hay sử dụng đường hóa học này thay cho đường cát: 100 g đường hóa học đếm được 2.300 viên, giá thị trường là 9.000 đồng, tức 1 viên giá 4 đồng. Dùng 1 viên đường hóa học tạo được vị ngọt tương đương với dùng 100 g đường cát (có giá 2.000 đồng). Như vậy, mỗi lần dùng một viên đường hóa học không rõ xuất xứ thay cho đường cát, người sử dụng đã tiết kiệm được nhiều lần.

Hiện nay, một số loại chất ngọt hay còn gọi là đường hóa học được Bộ Y tế cho phép sử dụng theo Quyết định 3742/2001/QĐ-BYT là Manitol - làm dày, nhũ hóa, ổn định, chống đông vón, chất độn.

Acesulfam kali và Isomalt tác dụng điều vị; Isomalt- chất độn, chống đông vón, nhũ hoá, làm bóng; Sacarin (và muối Na, K, Ca của nó) – điều vị; Sorbitol và siro sorbitol - Chất độn, nhũ hoá, làm ẩm, tạo phức kim loại, ổn định, làm dày và chất ngọt Sucraloza.

Những chất ngọt này ít năng lượng, được dùng cho người có bệnh tiểu đường, thậm chí dùng để chế biến thực phẩm ở ngưỡng cho phép.

Một loại đường hóa học không được phép sử dụng tại Việt Nam là cyclamate. Loại đường này được dùng khá nhiều như thông tin ở trên.

Các nhà sản xuất sử dụng cyclamate vì hai yếu tố: nó ngọt gấp 500 lần đường mía, nhập khẩu chủ yếu từ biên giới phía Bắc, giá thành hạ, phí vận chuyển thấp, mang lại lợi nhuận hấp dẫn. Trong khi đó, chất tạo ngọt cyclamate vào cơ thể được vi khuẩn trong ruột chuyển thành mono hay dicyclohexylamine là chất có thể gây ung thư gan, thận, phổi, dị dạng bào thai trên thực nghiệm.

Các loại đường hóa học này rất dễ mua, giá thành rẻ mà đa dạng chủng loại. Ngoài loại đường có bao bì Tang Jing còn có loại đường hiệu Bốn Cây Mía đều có bao bì ghi bằng tiếng Trung Quốc và thông tin rất mập mờ, không có thành phần, hạn sử dụng và nơi sản xuất.

Đối với trẻ em, đây là lứa tuổi đang cần bổ sung năng lượng và chất dinh dưỡng để phát triển trí não và chiều cao nên việc sử dụng đường hóa học nhiều sẽ kìm hãm sự phát triển của trẻ, thậm chí sinh ra bệnh tật hay suy dinh dưỡng, hoặc trí não không phát triển bình thường... Bên cạnh đó chức năng thải độc của gan, thận của trẻ em đều kém nên các hóa chất này sẽ tích lũy lại. Một số trẻ tự nhiên biếng ăn bởi những chất ngọt “dởm” cản trở khả năng hấp thu protein, sắt, kẽm khiến trẻ chậm lớn.

Ăn phải thực phẩm chứa nhiều đường hóa học có thể gây cảm giác nhức đầu, chóng mặt, ù tai, buồn nôn hoặc có thể dị ứng nếu dùng với số lượng nhiều.

PGS – TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia về an toàn thực phẩm khẳng định: Nếu dùng quá nhiều đường hóa học sẽ bị ngộ độc dần dần, chất độc sẽ tích tụ lâu dài trong cơ thể và gây bệnh ung thư.

Còn ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế khuyến cáo: Chất tạo ngọt dù được phép của Bộ Y tế thì cũng phải dùng đúng liều lượng và có nhãn mác, đơn vị sản xuất đầy đủ. Với những chất tạo ngọt trôi nổi trên thị trường có thể không an toàn vì dễ lẫn tạp chất nguy hiểm cho sức khỏe.

Nhận biết thực phẩm có đường hóa học

Đường hoá học rất dễ hòa tan trong nước, không màu, không mùi nên rất khó phát hiện. Tuy nhiên, khi ăn phải thực phẩm có đường hóa học, thường sẽ cảm nhận được vị ngọt gắt, hơi chát và hơi đắng. Vì vậy, người bán thường dùng thêm đường mía khi chế biến để thực phẩm được ngọt, ngon hơn và đỡ đắng. Đường hóa học tạo vị ngọt lợ sau khi ăn, đặc biệt là khi uống nước lúc nào cũng đọng lại vị ngọt trong miệng.

Để bảo vệ sức khỏe cho gia đình mình trước thực trạng đường hóa học được buôn bán và sử dụng tràn lan trên thị trường, người tiêu dùng cần sáng suốt trong việc lựa chọn thực phẩm, thức uống hàng ngày. Hạn chế sử dụng thực phẩm bỏ hộp, nước uống đóng chai. Thay vào đó nên ăn những thực phẩm tươi sống, uống nước ép từ trái cây tự nhiên để đảm bảo cho cơ thể vẫn cung cấp đầy đủ năng lượng, dinh dưỡng mà lại an toàn cho sức khỏe.