Bệnh viêm tụy cấp đang có xu hướng ngày càng gia tăng, nhất là những người thường xuyên ăn tiệc tùng, dự liên hoan... Ngoài viêm tụy cấp, có người còn bị tổn thương gan, thận, thậm chí suy đa phủ tạng nặng nề, trụy tim mạch... Trường hợp nặng có thể bị sốc dẫn tới tử vong.
Bệnh nhân Nguyễn Văn Dũng (Chương Mỹ, Hà Nội) vào cấp cứu tại Bệnh viện 103 sau khi đi ăn giỗ quê ngoại về. Bệnh nhân bị đau vùng thượng vị, nôn ra máu, bí đại tiện, bụng trướng căng kèm sốt cao, da xanh tái... Sau khi làm các xét nghiệm cho thấy, bệnh nhân bị viêm tụy cấp sau ăn tiệc và uống nhiều rượu. Bệnh nhân được chỉ định đặt ống xông, dùng kháng sinh và thuốc giảm tiết, dẫn lưu dịch, bù điện giải...
BS Lê Xuân Thắng, Khoa Nội tiêu hoá, Bệnh viện 103 cho biết, nhiều người sau ăn tiệc bị nôn, đi ngoài tưởng do ngộ độc thức ăn nên chủ quan khiến cho viêm tụy cấp bị biến chứng nặng nề như suy thận cấp, thiếu oxy hô hấp hay nhiễm trùng...
Một số bệnh nhân có thể bị một hoặc nhiều đợt viêm tuỵ cấp sau đó phục hồi hoàn toàn, nhưng đôi khi viêm tuỵ cấp có thể trở nặng đe doạ tính mạng. Viêm tuỵ cấp thường xảy ra ở đàn ông nhiều hơn phụ nữ. Viêm tuỵ cấp thường do sỏi mật, hoặc uống quá nhiều rượu nhưng đấy không phải là những nguyên nhân duy nhất mà còn có thể là nguyên nhân của nhiều bệnh lý khác.
Viêm tuỵ cấp thường khởi đầu bằng đau ở vùng thượng vị, có thể bớt sau vài ngày. Đau bụng nhiều và liên tục, hoặc lan ra sau lưng và những vị trí khác. Đau có thể xảy ra đột ngột và dữ dội, hoặc đau nhẹ lúc khởi đầu sau đó tăng dần sau khi ăn. Một số bệnh nhân viêm tuỵ cấp cảm thấy cơ thể rất mệt mỏi. Các triệu chứng khác bao gồm: Bụng sưng và đau tức; buồn nôn; nôn; sốt; mạch nhanh. Trong các trường hợp nặng, có thể bị mất nước và tụt huyết áp . Suy tim, suy hô hấp và suy thận có khả năng xảy ra. Nếu có xuất huyết ở tuỵ, sốc, sẽ dẫn đến nguy cơ tử vong cao.
TTƯT.BSCK II Nguyễn Hồng Siêm, Chủ tịch Hội Đông y Hà Nội cho biết thêm, bệnh thường xảy ra sau khi ăn uống thịnh soạn hoặc sau phẫu thuật vùng bụng có đụng chạm đến tuỵ. Tuỵ là tạng chứa nhiều enzym tiêu protein ở dạng chưa hoạt động như Prophospholipaza, kalicreinogene. Bình thường khi dịch tuỵ vào tới tá tràng được men Enterokinaza của ruột hoạt hoá thành trypsin và nó hoạt hoá các tiền enzym khác.
Nếu do các yếu tố khác nhau, dịch ruột và men Enterokinaza hồi lưu trong ống tuỵ hoặc trực tiếp vào tuỵ thì các tiền men được kích hoạt ngay trong mô tuỵ sẽ xảy ra tuỵ tạng tự tiêu hoá gây viêm tuỵ cấp. Hậu quả gây tiêu các màng tế bào, tổn thương mạch máu, phù nề chảy máu, hoại tử tế bào nhu mô tuỵ và hoại tử mỡ...
Người bệnh này cần được phát hiện và điều trị tích cực sớm, tránh hiện tượng bệnh nhân nôn nhiều bị sốc hoặc nhiễm khuẩn. Lúc này, cần phải dùng kháng sinh liều cao, truyền dịch nước điện giải, huyết tương, albumin, máu...
P.Hằng