Năm 1974,
CIA đã ủy quyền tỷ phú Howard Hughes đóng một con tàu đồ sộ để trục vớt một tàu ngầm của Liên Xô chìm ở Thái Bình Dương hồi năm 1968.
Khoảng 200 trang của Dự án Azorian - một trong những chiến dịch tình báo bí mật tốn kém, phức tạp nhất thời Chiến tranh Lạnh của Mỹ đã tiết lộ những chi tiết chưa từng biết đến của dự án bị hủy bỏ trên.
Theo thông tin của trang io9.com, tàu ngầm bị đắm ở Thái Bình Dương của Liên Xô vô cùng quan trọng với Mỹ vì nó cho phép các quan chức nước này "mổ xẻ" thiết kế đầu đạn hạt nhân và đọc được các mật mã hải quân của Liên Xô. Chính phủ Liên Xô đã mất 2 tháng để trục vớt con tàu trên nhưng không thành công.
 |
Tỷ phú Hughes được CIA ủy quyền đóng một con tàu đồ sộ để trục vớt một tàu ngầm của Liên Xô chìm ở Thái Bình Dương.
|
Con tàu của tỷ phú Hughes có tên The Hughes Glomar Explorer đã tham gia chiến dịch trục vớt vào năm 1974 và đã thành công được một phần. Chiến dịch tiếp theo được hoạch định vào năm 1975 nhưng bị hủy bỏ sau khi kế hoạch tối mật trên bị báo giới phát hiện.
Sau đó, CIA từ chối bình luận về Dự án Azorian cũng như không bình luận hay phủ nhận về việc có liên quan tới con tàu của tỷ phú Hughes.
Trong một tài liệu mới được công bố về Quan hệ đối ngoại của Mỹ: Chính sách an ninh quốc gia 1973 - 1976, các chi tiết mới về kế hoạch bí mật ăn trộm tàu ngầm Liên Xô đã được tiết lộ với công chúng.
Theo tài liệu trên, một đội kỹ sư đã thiết kế một con tàu trục vớt nặng 36.000 tấn và thuê công ty Summa Corporation của tỷ phú Hughes đóng.
 |
Tàu ngầm Liên Xô bị chìm ở Thái Bình Dương khá giống tàu ngầm chiến lược lớp Soviet Golf II.
|
Để loại bỏ những hoài nghi có thể nảy sinh về một con tàu khổng lồ được trục vớt, CIA đã dựng lên một câu chuyện để người dân tin đó là: tàu Hughes Glomar Explorer (HGE) được đóng cho một dự án của tỷ phú Hughes nhằm khai thác mangan ở thềm đại dương.
Sau khi đã bỏ ra 800 triệu USD, quan chức Mỹ bắt đầu hoài nghi về việc trục vớt con tàu sẽ thu về lợi ích hay không sau khi tàu ngầm trên "ngủ vùi" dưới đáy đại dương được 6 năm.
Đến năm 1974, chiến dịch trục vớt đã thành công sơ bộ sau khi vớt được một phần của tàu ngầm. Tuy nhiên, nó rơi lại xuống nước sau khi được tàu kéo lên.
Vào thời điểm đó,
Tổng thống Nixon từ chức và giới chức Mỹ không dám chắc dự án trên sẽ còn giữ bí mật với công chúng và các nước khác được bao lâu. Trên thực tế, báo chí đã vào cuộc tìm hiểu sự việc và nhà báo Seymour Hersh của báo
New York Times đã hai lần được CIA đề nghị hoãn đăng bài về tàu ngầm chìm ở Thái Bình Dương.
Cuối cùng, cơ quan CIA đã sơ suất tiết lộ kế hoạch trục vớt tàu ngầm của Liên Xô chứ không phải do báo New York Times công bố.
Tâm Anh (theo DM)