Chuyện ít biết về Hoa hậu đầu tiên của Sài Gòn

Trên Facebook vừa qua có nhiều thông tin về một chi tiết mới trong hai câu thơ nổi tiếng của thi sĩ Bùi Giáng: “Bây giờ tôi đối diện tôi / Còn hai con mắt, khóc người một con”. Trước đây người ta vẫn nghĩ “khóc người một con” là thi sĩ Bùi Giáng chỉ khóc người bằng một con mắt. Khóc người bằng một con mắt là khinh bạc chăng? như người ta nhìn người “bằng nửa con mắt” vậy. Nay trong chi tiết mới này, người ta nói thi sĩ Bùi Giáng “khóc người một con” là khóc người con gái mà ông say mê, người đó đã có một con.

Người con gái mà thi sĩ Bùi Giáng say mê đã có một con đó chính là hoa hậu đầu tiên của Sài Gòn - Hoa hậu Thu Trang. Và cho đến nay tiến sĩ, nhà báo Thu Trang cũng là nhà thơ duy nhất trong làng hoa hậu Việt Nam.

Nhớ lần đến Pháp, một người bạn của tôi ở Paris đã kể với tôi về Hoa hậu đầu tiên của Sài Gòn hiện đang sống ở Paris. Khi biết tôi là người đã tổ chức cuộc thi hoa hậu đầu tiên ở nước Việt Nam thống nhất, chị hẹn chúng tôi đến chơi. Gặp nhau, tôi mới biết, trên tờ Người đẹp Việt Nam số 51, nhà báo Nguyễn Đắc Xuân đã có bài viết ngắn về chị.

Quả thực, trông chị lúc đó vẫn còn trẻ và rất đẹp, không ai nghĩ rằng chị đã ngoài 70 tuổi. Một nhà báo cùng đi với tôi sững sờ ngắm chị một lúc rồi bật máy ghi âm: “Xin chị cho biết bí quyết giữ gìn sắc đẹp?”. Chị Thu Trang cười: “Chẳng có bí quyết gì đâu… Với tôi, say mê công việc và sống thanh thản đã giúp tôi được như bây giờ”.

Tôi nhìn ra phía ngoài hiên của căn nhà, hoa, rất nhiều hoa đang khoe sắc. Những cánh hoa đỏ thắm được chủ nhà chăm sóc cẩn thận đang tỏa mùi hương dịu nhẹ. Chị tiếp chúng tôi với một bó hoa tươi trên bàn. Giữa Paris ồn ào, có một không gian yên tĩnh thật qúy. Chị đưa ra 5 tập album ảnh và chỉ cho chúng tôi xem từng bức ảnh chụp ở từng thời kỳ khác nhau.

Từ bức ảnh chị được đội lên đầu vương miện Hoa hậu đầu tiên của Sài Gòn (năm 1955) ảnh các nhà báo thời bấy giờ vây quanh chị phỏng vấn. Ảnh chị chụp chung với 2 Á hậu lúc đó là Trần Thị Ninh và Yến Thu, ảnh chị nhận phần thưởng hoa hậu cuộc thi lần ấy (1 xe máy Lambretta; 1 chiếc kiềng vàng nặng 1 lượng, 1 vé máy bay đi Mỹ; 3 ngàn đồng tiền lúc bấy giờ có thể mua được 10 cây vàng).

Chị đưa cho chúng tôi xem những bài báo thời bấy giờ viết về chị. “Cô Thu Trang, một ký giả chiếm giải hoa khôi” - tít lớn trang đầu của một tờ báo Sài Gòn lúc đó.

Tờ Le Figaro (Pháp) đưa với dòng tít lớn: “Nhà báo trẻ Thu Trang hôm qua đoạt vương miện Hoa hậu” rồi các tờ báo ở Hong Kong, ở Anh… đưa ảnh, tin. Tờ Tân Văn phỏng vấn và Hoa hậu Thu Trang trả lời: “Tôi chỉ yêu quê hương”. “Tôi viết báo, tôi thích làm thơ”.

"Người ta bảo tôi là Hoa hậu đầu tiên của nước Việt Nam. Tôi đã nhiều lần cải chính là không phải, chỉ là Hoa hậu đầu tiên của một thành phố, thành phố Sài Gòn…''.

Tôi ngắm gương mặt Thu Trang vẫn còn rất đẹp bây giờ và gương mặt chị trong những bức ảnh chụp cách đây gần 50 năm. Lúc Thu Trang đoạt vương miện Hoa hậu có nét hao hao giống Hoa hậu Bùi Bích Phương.

Chị lại tiếp tục giở các cuốn album và chỉ cho tôi xem những bức ảnh sau này. Ảnh chị chụp chung với đồng chí Xuân Thủy, bà Nguyễn Thị Bình dạo Hội nghị Paris năm 1972; ảnh chị chụp với Thủ tướng Phạm Văn Đồng lúc đó, ảnh chụp với nhà văn Nguyễn Tuân…

Chị đọc cho tôi nghe bài thơ của nhà thơ Xuân Diệu viết tặng chị có câu: “Cảm ơn trời đất thật tài hoa, sinh tạc ra em dáng mặn mà”. Còn nhà thơ Xuân Thủy thì chơi chữ rất tài trong câu: “Sông Xen duyên dáng Thu Trang điểm”.

Rồi chị vào kệ sách mang ra một cuốn thơ – tập thơ của chính chị, Hoa hậu Thu Trang, tiến sĩ Sử học Thu Trang vừa xuất bản. Chị viết nắn nót ngay trang đầu của tập thơ: “Thân tặng nhà thơ Dương Kỳ Anh”. Tôi biết chị là một nhà thơ, nhiều câu thơ của Thu Trang tôi đã đọc trước đó. Theo như tôi biết, chị là hoa hậu duy nhất cho đến nay là một nhà thơ.

Về nhà, tôi ngồi đọc những bài thơ trong tập thơ Thu Trang tặng tôi. Hình ảnh quê hương, đất nước hiện lên thật đẹp. Những tình cảm với cái nhìn tinh khiết của một cô gái Việt sống ở quê người.

Những vần thơ như chính tâm hồn chị, giản dị mà sâu sắc, từng trải mà hồn nhiên, bay bổng mà chân thật. Những vần thơ làm tôi xúc động thực sự. Một người đẹp làm thơ với những vần thơ say đắm lòng người làm tôi hiểu vì sao sinh thời thi sĩ Bùi Giáng đã say mê chị đến vậy.

Đọc thơ Thu Trang tôi cũng hình dung cuộc đời của chi, một nhà báo, một nhà thơ, một tiến sĩ sử học, một điệp viên tình báo cách mạng… thật giống như cuộc đời của nhiều người phụ nữ Việt Nam trải qua biết bao gian nan, vất vả với nhiều biến động gắn với những biến cố lịch sử của đất nước. Một cuộc đời giống như tiểu thuyết vậy. Ngay cả khi trên đất Pháp, để trở thành một tiến sĩ, trở thành một tri thức, một nhà thơ, Thu Trang đã phải trải qua những tháng ngày tự học, tự trau dồi kiến thức, vượt lên những khó khăn, thiếu thốn ban đầu trên đất khách quê người.

Với nghị lực phi thường, với kinh nghiệm sống, sự từng trải qua những thăng trầm trong quãng đời chị làm điệp viên gắn bó với cách mạng, với tình yêu quê hương, đất nước và trở thành một người làm khoa học, một trí thức chân chính và là một nhà thơ.

Chồng Thu Trang cũng là một trí thức có danh tiếng. Gia đình chị hiện sống êm ấm, hạnh phúc bên Pháp và luôn cùng chị tìm cách đóng góp cho quê hương. Những bài thơ của Thu Trang rung ngân, chính là vẻ đẹp nội tâm của một người đẹp, chính là điều còn lại với thời gian.

Tôi cũng biết được rằng thời nào thì con người cũng luôn hướng về cái đẹp, thời nào vẻ đẹp hình thức của người phụ nữ cũng chỉ có giới hạn của thời gian. Vẻ đẹp lâu dài, bền vững vẫn là vẻ đẹp của tâm hồn, của nhân cách, của trí tuệ. Như chị Thu Trang, nhà thơ Thu Trang đã hướng tới. Có lẽ các hoa hậu, người đẹp Việt Nam, những thiếu nữ Việt Nam duyên dáng của chúng ta cũng đang hướng tới.