Giải mã hiện tượng "Ngọt ngào đến mấy cũng tan thành mây"

Xem như em chẳng may là sáng tác của Trung Ngon. Đầu năm nay, ca khúc nổi lên trên TikTok qua phần thể hiện của Chu Thúy Quỳnh, với đỉnh điểm là câu hát: “Ngọt ngào đến mấy cũng tan thành mây / Dại khờ thuở ấy khi đan bàn tay”. Đến 27/8, ca khúc xuất hiện trên game show Ca sĩ mặt nạ qua màn cover của Kim Sa Ngưu (Lương Bích Hữu).

Màn thể hiện Xem như em chẳng may qua 2 phiên bản của Lương Bích Hữu gây sốt trên mạng, giúp ca khúc bất ngờ trỗi dậy, trở thành hiện tượng nhạc Việt một lần nữa. Sau đó, trào lưu cover “Ngọt ngào đến mấy cũng tan thành mây” nở rộ, thu hút nhiều giọng ca tên tuổi thử sức thể hiện.

Xem như em chẳng may từng nổi lên ở TikTok qua 2 phiên bản là lofi và speed up (remix với tốc độ cao hơn bản gốc). Sáng tác của Trung Ngon là ca khúc đúng kiểu “mì ăn liền” trên TikTok, khi nội dung đơn giản, cũ kỹ và tuyến giai điệu không có gì đặc biệt. Sau 8 câu hát, Xem như em chẳng may vào điệp khúc - đó là đoạn điểm nhấn, đúng công thức 15-30 giây để được chú ý trên TikTok.

Chu Thúy Quỳnh - người thể hiện phiên bản Xem như em chẳng may gây sốt trên TikTok - cũng là giọng ca vô danh trên thị trường nhạc Việt. Từ đầu năm nay, cái tên Chu Thúy Quỳnh dần được nhắc tới, nhưng chỉ trong khuôn khổ TikTok là chủ yếu. Thực tế, độ phủ sóng của Xem như em chẳng may cũng chỉ gói gọn trong đời sống âm nhạc xu hướng ở TikTok và chưa tiếp cận được nhóm khán giả đại chúng ở thị trường chính thống.

Vì thế, việc Lương Bích Hữu góp giọng chính là bước ngoặt để Xem như em chẳng may trở thành hiện tượng âm nhạc đúng nghĩa.

Tiết mục đó nổi lên từ sự cộng hưởng của các yếu tố: Game show Ca sĩ mặt nạ đang thu hút chú ý, Ca khúc đánh dấu cú tái xuất của Lương Bích Hữu trên sân khấu, Là ca khúc được Lương Bích Hữu thể hiện bằng 2 chất giọng đối lập. Bên cạnh đó, câu “Ngọt ngào đến mấy cũng tan thành mây” lan tỏa trở lại nhờ Lương bích Hữu và phủ sóng mạng xã hội với tần suất của một cụm từ được nhiều người nhắc đến.

Cái cách Xem như em chẳng may đang gây chú ý giống những gì khán giả từng chứng kiến ở Ai chung tình được mãi. Cũng là ca khúc gốc màu sắc ballad, nội dung không có gì đáng để bàn đến ngoài 1-2 câu gây tò mò vì lạ lẫm - với Ai chung tình được mãi là: “Bình minh ơi dậy chưa, cà phê sáng với tôi được không”. Quan trọng hơn cả là hai ca khúc có điểm chung ở việc nổi lên nhờ lực đẩy từ các bản cover.

Một năm qua, tác động của TikTok khiến cuộc chơi ở thị trường nhạc Việt chuyển biến theo hướng khó lường. Cụ thể, độ lan tỏa nhanh của TikTok giúp nhiều ca khúc nổi lên một cách nhanh chóng. Và cũng chính sức lan tỏa đó trên TikTok, nhiều sản phẩm bất ngờ trỗi dậy và gây sốt. Thị trường nhạc Việt ít nhiều đang rối loạn vì bị TikTok phá vỡ kết cấu định sẵn.

Trước đây, sự thành bại của một sản phẩm âm nhạc phụ thuộc vào khâu quảng bá. Cụ thể là trong 5 năm gần đây, ca khúc có thành hit hay không được quyết định phần lớn bởi khả năng cạnh tranh, duy trì vị trí ở top trending (thịnh hành). Và để cạnh tranh ở top trending, các sản phẩm phải được đầu tư mạnh mẽ, bên cạnh âm nhạc còn có hình ảnh (MV) và đi kèm chiến dịch quảng bá tiêu tốn số tiền lớn.

Đến một năm gần đây, top trending vẫn được xem là thước đo quan trọng của một sản phẩm âm nhạc. Tuy nhiên, TikTok đã chi phối rất nhiều sức ảnh hưởng của top trending. Giờ đây, vươn lên vị trí cao ở top trending chưa chắc là sản phẩm thu hút lượng view khổng lồ và gây sốt như trước. Nhưng nếu ca khúc đó viral trên TikTok là gần như chắc chắn gây sốt.

Gần nhất, Waiting For You của Mono (em trai Sơn Tùng M-TP) vươn tầm thành hit nhờ TikTok. Lần này, ca khúc nổi lên theo kịch bản khác của TikTok, là đoạn video Mono diễn Waiting For You ở một sân khấu gây sốt. Sau đó, đoạn nhạc được nhiều tài khoản TikTok sử dụng để chèn vào các video ngắn. Màn vũ đạo của Mono cũng gây sốt nhờ TikTok, góp phần giúp giai điệu ca khúc len lỏi đến mọi nơi trên nền tảng này.

Từ TikTok, cơn sốt Waiting For You dẫn ngược trở về YouTube. Đây chỉ là Audio Video trên YouTube, nhưng hút 17 triệu view sau 1 tháng. Tính trong tuần gần nhất, Waiting For You hút gần 5 triệu views trên YouTube. MV Quên anh đi của Mono từng dẫn đầu top trending, nhưng sau một tháng chỉ hút gần 6 triệu views.

Trước Waiting For You, Bên trên tầng lầu của Tăng Duy Tân là sản phẩm không được chú ý sau 1 tháng ra mắt MV trên YouTube. Nhưng từ TikTok, ca khúc được chú ý, dẫn ngược trở lại phiên bản gốc và gây sốt.

Thành công của Waiting For You, Bên trên tầng lầu cho đến Xem như em chẳng may, Ai Chung tình được mãi cho thấy tác động rõ của TikTok đến thị trường nhạc Việt. Mỗi ca khúc hưởng lợi từ TikTok theo cách khác nhau, nhưng có điểm chung là vươn lên rất nhanh, không cần MV tiền tỷ cùng khâu quảng bá rầm rộ, mà được tạo lực đẩy từ sự “viral chóng mặt” để lan tỏa mạnh mẽ.