Sơn Tùng bị tố đạo nhạc: Nghệ thuật là sự "ăn trộm"?

Danh họa Pablo Picasso từng nói: “Art is theft”, mà chúng ta có thể hiểu đơn giản là “Nghệ thuật là sự ăn trộm”.

Thomas Stearns Eliot, tác giả người Mỹ từng đoạt giải Nobel văn học 1948 cũng rút ra kết luận để đời: “Thi sĩ non tay thì bắt chước; thi sĩ lão luyện thì ăn cắp. Thi sĩ kém làm xấu đi những gì mình lấy, còn thi sĩ giỏi biến nó thành cái gì đó hay hơn, hoặc ít nhất cũng khác đi. Thi sĩ giỏi biết gắn thứ ăn cắp thành một tổng thể cảm xúc duy nhất, hoàn toàn khác với cái nguồn mà từ đó nó bị xé ra; thi sĩ kém ném nó vào một thứ gì đó thiếu sự kết dính. Thi sĩ giỏi thường vay mượn từ các tác giả xa xôi về thời gian, hoặc xa lạ trong ngôn ngữ, hoặc khác biệt trong sở thích”.

Nếu đổi thi sĩ thành ca sĩ, Sơn Tùng MTP rõ ràng là một ca sĩ giỏi. Thực tế, việc anh viết lời cho bài hát cũng không khác nhiều việc các thi sĩ viết ra những vần thơ.

Trong cuốn sách nổi tiếng Steal Like an Artist: 10 Things Nobody Told You About Being Creative (Ăn trộm như một nghệ sĩ: 10 điều không ai nói cho bạn biết về sáng tạo), tác giả Austin Kleon cũng nhấn mạnh điều này ngay trên tiêu đề và chương đầu tiên. Hãy ăn trộm như một nghệ sĩ. Hãy ăn trộm ở bất cứ nơi nào tạo ra sự cộng hưởng với cảm hứng hoặc “nhiên liệu” trong trí tưởng tượng của bạn.

Vẫn ở cuốn sách này, bạn có thể tìm thấy rất nhiều trích dẫn phù hợp với Sơn Tùng. Ví dụ như “Hãy bắt đầu copy những gì bạn thích. Copy, copy, copy. Đến đoạn cuối cùng của việc copy, bạn sẽ tìm được chính mình.”, hay “Nếu bạn chịu ảnh hưởng của một người, thì người ta sẽ gọi bạn là người đó kế tiếp, nhưng nếu bạn tổng hợp lại từ 100 người, thì người ta sẽ thốt lên ‘Wow! Chất quá’”.

Nhiều người nói Sơn Tùng "copy", nhưng nhiều người khác lại tin rằng anh đang sáng tạo. Sơn Tùng từng bị chế giễu là cosplay của G-Dragon. Nhưng sau MV mới nhất - “Chúng ta không thuộc về nhau”, với việc bị tố “copy” lại đến 5, 6 tác phẩm, ca sĩ quốc tế khác nhau, không ai còn nói ca sĩ đến từ Thái Bình là phiên bản lỗi của một ngôi sao người Hàn Quốc.

Đó có thể xem là thành công hay không? Có thể. Vì điều quan trọng hơn, mục đích mà Sơn Tùng và ekip hướng đến là mức độ nổi tiếng của bài hát tăng vọt sau khi ra mắt. Chỉ 2 ngày xuất hiện trên Youtube, MV của Sơn Tùng đã đạt gần 10 triệu lượt xem - một con số khủng với bất cứ ca sĩ nào trên thế giới và đó là chắc chắn con số trong mơ ở Việt Nam mà có lẽ ngoài Sơn Tùng, không ai có thể đạt được.

Điều đặc biệt hơn, “Chúng ta không thuộc về nhau” ra mắt chỉ ít giờ sau MV của “We Don't Talk Anymore”, bài hát rất nổi mà nhiều người cho là “bản gốc” mà Sơn Tùng đã đạo lại và so kè từng lượt xem một trên Youtube. Có thời điểm, tác phẩm của ca sĩ điển trai này thậm chí đã vượt qua “bản gốc”.

Nó cho chúng ta thấy một điều không mới: tác phẩm/câu chuyện càng gây tranh cãi càng thu hút sự chú ý. Với chiến lược rõ ràng và chuyên nghiệp, Sơn Tùng đã tạo ra thương hiệu cá nhân cực mạnh ở thị trường Việt Nam sau những ca khúc thành công giai đoạn đầu. Anh định vị rất rõ ràng. Tên tuổi của anh gắn liền với các bản hit được đầu tư kỹ lưỡng, vượt trội trên các bảng xếp hạng và tranh cãi về đạo nhạc, đạo ý tưởng xung quanh nó.

Để được biết đến, bạn có thể hoặc là được thích hoặc là bị ghét. Thật vậy, bạn không thể tạo ra các fan “cuồng” mà tránh được việc tạo ra những kẻ ghét cay ghét đắng bạn. Nói đơn giản, rất ít người không có anti-fan mà có thương hiệu cá nhân mạnh. Nếu bạn yêu mến bóng đá, bạn có thể liên tưởng đến Cristiano Ronaldo, Lionel Messi hay ở cấp độ cao hơn là Manchester United. Càng nhiều người hâm mộ, càng nhiều người ghét, và cuối cùng, bạn luôn thu hút được sự quan tâm lớn nhất nhờ 2 “cộng đồng” này.

Với gần 9 triệu likes trên trang Facebook cá nhân, Sơn Tùng chính là một trong những ca sĩ có nhiều người hâm mộ nhất Việt Nam. Bên cạnh các fan “cuồng” sẵn sàng thức đêm hoặc ấn F5 liệt bàn phím để chờ bài hát mới của Sơn Tùng thì cũng có rất nhiều người rảnh rỗi ngồi xem đi xem lại MV chỉ để tìm ra những điểm “nghi vấn” ca sĩ này đạo nhạc, đạo ý tưởng của các nghệ sĩ khác. Cũng từ đó, tranh cãi nổ ra không có hồi kết và Sơn Tùng chỉ việc ngồi rung đùi “đếm view”.

Cần nhớ rằng, cho dù luôn gây tranh cãi nhưng các sản phẩm của Sơn Tùng đều được đánh giá cao về chất lượng. Nhạc hay, lời bài hát dễ nghe, dễ hiểu, MV đẹp, hình ảnh chuyên nghiệp… Tất cả những điều đó giúp cho câu chuyện về Sơn Tùng luôn mới và đến một ngày đẹp trời nào đó, ca sĩ này có thể gây tiếng vang lớn hơn nữa, lớn chưa từng có bằng một sản phẩm chất lượng cao nhưng không đạo của bất cứ ai.