Trong các bộ phim truyền hình cổ trang, sau khi cô dâu chú rể bái đường xong, mọi người sẽ nhìn thấy có người hô lớn: "Đưa vào động phòng". Trong các thi từ ca phú, mọi người cũng có thể thấy các nhà thơ, nhà văn dùng từ "động phòng" để miêu tả, hình dung về đêm tân hôn. Thế nhưng, ít người biết được, ý nghĩa sâu sa phía sau tục "động phòng".
Có nhiều thuyết về tục "động phòng", trong đó thuyết nổi tiếng nhất bắt đầu từ thời Hiên Viên Hoàng Đế. Thời đó, con người còn lạc hậu, mọi người đều không có khái niệm hôn nhân, gia đình, nam nữ quan hệ vô cùng loạn, thường xuyên phát sinh mâu thuẫn, xích mích. Không chỉ có nam tranh đoạt nữ, cũng có nữ đánh nhau để tranh giành nam.
Sau khi Hiên Viên Hoàng Đế dẹp loạn, thống nhất được các bộ lạc, ông phát hiện ra, những tranh đoạt quan hệ nam nữ cực kỳ bất lợi cho sự đoàn kết của liên minh các bộ lạc.
Sợ rằng những tranh đoạt nhỏ dần dần sẽ dẫn đến chiến tranh loạn lạc, Hiên Viên Hoàng Đế nhiều lần thương thảo đối sách với các đại thần nhưng vẫn không nghĩ ra phương pháp.
Một ngày nọ, khi thám hiểm huyệt động, Hiên Viên Hoàng Đế bất ngờ phát hiện một nhà ba người sống trong động. Để phòng ngừa dã thú, gia đình này còn dùng đá tảng để xây tường bao xung quanh động, chỉ để lại duy nhất một lối ra vào. Cảnh tượng này giúp Hiên Viên Hoàng Đế nghĩ ra một chế độ hôn nhân mới, đó là chế độ một vợ một chồng.
Sau đó, Hiên Viên Hoàng Đế cũng lập quy ước, bất kỳ đôi nam nữ nào khi quyết định ở bên nhau đều phải có nghi thức chúc mừng, thông báo hai người chính thức trở thành vợ chồng. Tiếp đến, đôi vợ chồng mới cưới được đưa vào trong một hang động kín đáo, chỉ có một cửa ra vào gọi là động phòng. Họ buộc phải ở chung với nhau trong hang động này suốt 30 ngày, sau đó mới được đi ra. Hiên Viên Hoàng Đế hy vọng, hai người nam nữ ở chung với nhau, vừa hiểu biết thêm về nhau vừa hâm nóng tình cảm.
Được một thời gian, quả thực chuyện hôn nhân một vợ một chồng giúp đảm bảo tình cảm lâu bền, ổn định trật tự xã hội, vì vậy được trăm họ tán thưởng, nghe theo.
Qua nhiều thời kỳ, nhiều giai đoạn, đám cưới đã có thêm nhiều tục lệ, thế nhưng tục "động phòng" vẫn được sử dụng, trở thành biểu tượng hạnh phúc của đêm tân hôn.
Theo Dân Việt