Các loại kiến thức thực tế, có cái có thể giải thích bằng khoa học, được đưa vào sách giáo khoa, được giới trẻ thời đại mới bắt chước và vận dụng, có cái không có cơ sở khoa học được truyền tụng dưới dạng câu nói cửa miệng. Mặc dù nó không khoa học ở một mức độ nhất định, nhưng nó là một bản tóm tắt ngắn gọn về cuộc đời của tổ tiên xưa, đầy trí tuệ.
Sở dĩ người xưa để lại những phong tục dân gian này chẳng qua là để răn dạy hậu thế, mong rằng lấy đó làm lời cảnh cáo, không đi theo vết xe đổ của tiền nhân. Về địa điểm xây dựng ngôi nhà, tổ tiên cũng để lại câu nói như: Trước không có mộ, sau có nước. Đại ý là khi chọn nơi ở, cửa chính không được đối diện với lăng mộ, cố gắng chọn nơi phía sau gần hồ nước.
Trên thực tế, câu nói này, trong mắt con người ngày nay, vẫn có thể chấp nhận được. Hầm mộ tuy là nơi người chết nhưng cũng là biểu tượng gây khiếp sợ cho người sống. Ngôi mộ đồng nghĩa với cái chết, từ xưa đến nay, ngôi mộ được bao phủ bởi các loại từ ngữ tiêu cực nên con người không tránh khỏi tâm lý sợ hãi. Nếu xây nhà mà phía trước là mộ sẽ bị mọi người chỉ trích, người xây cũng sợ rước họa vào thân, đại đa số mọi người đều tránh né.
Và nước? Được mệnh danh là cội nguồn của sự sống. Khi nhắc đến nước, con người sẽ cảm thấy tràn đầy sức sống, đồng thời nó cũng chứa đựng sự may mắn và phú quý, dòng sông chảy đến đâu cũng có thể mang lại lợi ích cho mọi người, đó cũng là một ý nghĩa cao đẹp. Nhưng khi nói đến những câu nói thông thường, ấn tượng đầu tiên của mọi người là cảm thấy hơi hư vô và không có cơ sở nhất định. Nhưng thực tế không phải vậy, những câu nói khi mới ra đời đều được sáng tạo dựa trên thực tế cuộc sống và rất phù hợp với thực tế. Chỉ là trong quá trình truyền bá, những người ở các độ tuổi khác nhau sẽ bổ sung rất nhiều hiểu biết cá nhân và phong tục của thời đại.
Và với những thay đổi của thời đại, sự phổ biến của các từ thông tục thực sự đang giảm dần. Ngày nay nhà cao tầng mọc lên nhiều, nhiều người bắt đầu lựa chọn chuyển đến thành phố lớn, không giống trước đây sống ở thôn nhỏ, nếu trước cửa có mồ mả, rất dễ dàng thu hút đủ loại rắn và côn trùng. Vì ít người kịp thời chăm sóc lăng mộ nên khu vực xung quanh thường cỏ dại mọc um tùm, tự nhiên thu hút rất nhiều muỗi. Đương nhiên, đây chỉ là phân tích từ hoàn cảnh khách quan, từ quan điểm cá nhân mà nói, sống ở một nơi âm u lạnh lẽo như vậy trong thời gian dài sẽ dần đánh bại tâm lý phòng ngự của con người, thậm chí có thể sinh ra những cảm xúc không tốt như nghi ngờ, sợ hãi.
Nước là nguồn tài nguyên thiên nhiên không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, nếu việc lấy nước không thuận tiện chắc chắn sẽ mang lại rất nhiều bất tiện cho cuộc sống của chúng ta. Phải nói rằng khi tổ tiên sáng tạo ra những câu nói thông thường, họ đã cân nhắc rất nhiều. Và nếu xung quanh nhà có nước, khung cảnh sẽ tương đối dễ chịu. Vùng biển có thể vẫn còn nhiều loại thủy sản khác nhau, thực sự là một lựa chọn tuyệt vời để lo cơm ăn áo mặc cho con người.
Nếu kinh tế tương đối eo hẹp, bạn cũng có thể kiếm sống bằng nghề bán hải sản. Ngoài ra, nếu gặp hỏa hoạn bất ngờ, có thể dễ dàng lấy nước tiến hành cứu hộ kịp thời để giảm thương vong không cần thiết, có thể phục vụ nhiều mục đích. Và nếu nghĩ ở một góc độ khác, những câu nói có thể tồn tại đến ngày nay chắc hẳn đã trải qua bao nhiêu năm tháng thực tiễn lịch sử và có thể đứng vững trước sự thử thách của thực tế. Nhưng nói như vậy không có nghĩa là tất cả những câu nói của tổ tiên để lại đều đúng đắn và khoa học. Dù là hình thức văn hóa nào, chúng ta cũng phải giữ thái độ biện chứng, rút ra tinh hoa của nó để thực sự mang lại lợi ích cho con người.
Theo Hồ Yên/ Bảo Vệ Công Lý