Trẻ em có thể học được gì từ các triết gia?

Triết gia là những người thông thái, để hiểu cặn kẽ tư tưởng của họ cần nền tảng và một quá trình. Bộ sách Ý tưởng lớn dành cho các triết gia nhỏ phù hợp với thiếu nhi khi có hướng tiếp cận giản dị, giải thích tư tưởng cốt lõi của mỗi triết gia thông qua tình huống, hành động hàng ngày.

Bộ sách 6 cuốn, do nhóm tác giả Duane Armitage và Maureen McQuerry viết, Robin Rosenthal minh họa. Nội dung sách là những bài học từ tư tưởng của các triết gia: Aristotle, Plato, Simone de Beauvoir, Descartes, Socrates, Khổng Tử.

“Triết gia là những người yêu thích sự thông thái”, các tác giả bộ sách nêu. Họ thực hiện tác phẩm không nặng về lý thuyết, triết lý, mà đưa ra quan điểm: “Thông thái là biết rõ những điều giúp bạn sống tốt hơn và hạnh phúc hơn”. Mỗi cuốn sách trong bộ đi vào một khía cạnh giúp cuộc sống tốt hơn.

Trong cuốn Plato nói về tình yêu, sách dẫn và giải thích cho trẻ em hiểu về tư tưởng Plato: “Plato nói rằng những thứ bạn yêu thích và quan tâm rất quan trọng”.

Ngay sau đó, các tác giả cụ thể hóa “những thứ yêu thích” bằng vật dụng, món đồ gắn bó hàng ngày với trẻ em: “Bạn có thể yêu thích những thứ bạn nhìn thấy được, như đồ chơi hay kem và ôtô”.

Nhưng Plato nói rằng quan trọng nhất phải yêu thích các ý niệm như chân (sự thật), thiện (lòng tốt), mỹ (cái đẹp) vốn có ở khắp nơi quanh chúng ta. Triết gia cũng dạy chúng ta phải yêu thương người khác như đúng con người bên trong họ, nghĩa là tâm hồn họ chứ không chỉ có dáng vẻ bề ngoài.

Khi yêu mến con người bằng vẻ đẹp tâm hồn thì sâu thẳm bên trong sẽ khiến con người được thấu hiểu. Qua sự chân thành, Plato hướng con người đến sự thật, lòng tốt và cái đẹp.

Aristotle luôn đặt ra câu hỏi về mục đích cuộc đời mình và những điều làm ông hạnh phúc: Tại sao ta lại ở đây? Thế nào là cách tốt nhất để sống một cuộc đời? Cuốn Aristotle nói về hạnh phúc nêu quan điểm của triết gia: Cách quan trọng nhất để hạnh phúc là có bạn bè. Những người bạn làm ta bật cười và cảm thấy thật dễ chịu.

Có những người bạn nhiệt tình, chia sẻ đồ chơi, ý tưởng cùng chúng ta. Người bạn đích thực còn có thể giúp chúng ta trở thành người tốt, người sẽ nói cho ta biết khi ta làm điều không đúng, người khích lệ động viên ta, luôn mong những điều tốt đẹp cho ta.

Simone de Beauvoir tin rằng mọi người đều bình đẳng. Bà không thích ai đó cho rằng con gái và con trai là phải làm những thứ khác nhau. Nếu các cô bé và cậu bé được làm những gì mình muốn, được đối xử như nhau thì các bạn nhỏ sẽ hạnh phúc hơn.

Trết gia Pháp khuyến khích mỗi người là chính mình, lắng nghe trong lòng ta cảm thấy thế nào, không chạy theo lối sống hay quan niệm của người khác. Cuốn sách truyền cảm hứng tới bạn nhỏ cách suy nghĩ về việc tôn trọng, lắng nghe con người bên trong mình.

Trong cuốn Socrates nói về sự thật, tư tưởng của triết gia Hy Lạp cổ đại được nêu một cách dễ hiểu. Ông cho rằng thông thái nghĩa là trung thực và thành thật, nói ra sự thật ngay cả điều đó đáng sợ hay khó nói. Thông thái với ông cũng là luôn muốn biết sự thật. Khi thắc mắc và đặt câu hỏi, ta sẽ học được nhiều điều.

Triết gia Descartes là người dùng trí tưởng tưởng để giúp bản thân hiểu về thế giới. Đầu tiên, ông tưởng tượng ra những thứ quen thuộc mà mình nhìn thấy thường ngày như cỏ cây, bạn bè. Tiếp đến, ông tưởng tượng đến những thứ mình chưa thấy bao giờ, như đáy đại dương, khu rừng rậm dày đặc và kỳ bí.

Ông nhận ra mỗi người có trí tưởng tượng khác nhau. Chính điều đó làm nên sự riêng biệt của mỗi người. Triết gia đúc kết: “Tôi tư duy nên tôi tồn tại”. Sách René Descartes nói về trí tưởng tượng cho bạn đọc nhỏ thấy sự độc đáo của trí tưởng tượng, hiểu được mỗi người có cách tư duy, quan điểm khác nhau.

Cuốn Khổng Tử nói về lòng tốt đưa ra định nghĩa về “nhân”. Ông cho rằng con người phải đối xử với người khác bằng lòng tốt và sự tôn trọng. Dù là người già hay trẻ, giàu hay nghèo, tất cả cần ứng xử sao cho có trật tự, yêu thương kính trọng và giúp đỡ nhau theo những quy ước chung.

Để đối xử tốt với người khác, Khổng Tử cho rằng “Chúng ta nên dựa vào cảm xúc của chính mình”, giúp người khác cảm nhận theo cách mà chúng ta cảm nhận. Vị triết gia cũng tin những cảm xúc không vui có thể dẫn đường cho chúng ta đến lòng tốt. Ông nổi tiếng với câu nói: "Không nên làm với người khác những việc mà bạn không muốn họ làm cho mình".

Với tranh vẽ ngộ nghĩnh, ví dụ sinh động, bộ sách giúp độc giả nhỏ làm quen các vị triết gia. Đồng thời, tác phẩm khuyến khích trẻ cách đặt câu hỏi lớn về thế giới xung quanh mình.