Kính NICER phát hiện chùm tia X "khủng" đạt kỷ lục

Vụ nổ tia X, sáng nhất được nhìn thấy bởi NICER cho đến nay đến từ một vật thể có tên SAX J1808.4-3658 hoặc viết tắt là J1808.

Các quan sát cho thấy nhiều hiện tượng chưa từng thấy diễn ra cùng nhau trong một vụ nổ. Ngoài ra, quả cầu lửa lắng xuống nhanh chóng sáng trở lại vì lý do gì thì các nhà thiên văn học chưa thể giải thích được.

"Vụ nổ này thật nổi bật", Peter Bult, nhà nghiên cứu vật lý thiên văn tại Trung tâm bay không gian Goddard của NASA ở Greenbelt, Maryland, và Đại học Maryland, College Park cho biết.

"Chúng tôi thấy sự thay đổi hai bước về độ sáng, mà chúng tôi nghĩ là do sự phóng ra của các lớp riêng biệt khỏi bề mặt xung kích”.

Nguồn ảnh: Phys.

Vụ nổ này được các nhà thiên văn học phân loại là vụ nổ tia X loại I, giải phóng nhiều năng lượng trong 20 giây như Mặt trời thực hiện trong gần 10 ngày.

Chi tiết NICER thu được trong vụ phun trào lập kỷ lục này sẽ giúp các nhà thiên văn học điều chỉnh sự hiểu biết của họ về các quá trình vật lý điều khiển sự bùng nổ nhiệt hạch của nó và các vụ nổ sóng xung kích khác trong vũ trụ. 

J1808 nằm cách chòm sao Nhân Mã khoảng 11.000 năm ánh sáng. Nó quay với tốc độ quay chóng mặt 401 mỗi giây và là một thành viên của hệ thống sao nhị phân. Bạn đồng hành của nó là một sao lùn nâu, một vật thể lớn hơn một hành tinh khổng lồ nhưng quá nhỏ để trở thành một ngôi sao.

Một dòng khí hydro ổn định chảy từ người bạn đồng hành về phía sao neutron và nó tích tụ trong một cấu trúc lưu trữ rộng lớn gọi là đĩa bồi tụ.

Khí trong đĩa bồi tụ không di chuyển vào bên trong dễ dàng. Nhưng cứ sau vài năm, các vành đĩa xung quanh các pulsar như J1808 trở nên dày đặc đến mức một lượng lớn khí bị ion hóa hoặc tước đi các electron của nó.

Điều này làm cho ánh sáng di chuyển qua vành đĩa khó khăn hơn. Năng lượng bị giữ lại bắt đầu một quá trình chảy nóng và ion hóa bẫy nhiều năng lượng hơn. Khí trở nên bền hơn với dòng chảy và bắt đầu xoắn ốc vào bên trong, cuối cùng rơi xuống pulsar.

Một vụ nổ nhiệt hạch trên một pulsar có tên là J1808 đã dẫn đến vụ nổ tia X sáng nhất được nhìn thấy cho đến nay bởi kính viễn vọng (NICER) của NASA.