Sự tuyệt chủng bất ngờ của người Neanderthals là câu đố mà nhiều nhóm nghiên cứu khắp thế giới đã nỗ lực tìm kiếm những năm qua. Nghiên cứu mới dẫn đầu bởi giáo sư Benjamin Black từ Trường Đại học Rutgers (Mỹ) vừa đưa ra một kịch bản khả dĩ.
Đó là "sát thủ" Campi Flegel, một siêu núi lửa gần TP Naples nước Ý, được các nhà địa chất chứng minh là có một lịch sử hoạt động đáng sợ.
Người Neanderthals có thể gặp thảm kịch bởi tác động đồng thời của siêu núi lửa và chính tổ tiên chúng ta - Ảnh đồ họa: Stephane De Sakutin
Trong chuỗi bằng chứng mới nhất, ngọn núi trải rộng trên bán kính 12-15 km ở miền Nam nước Ý này tiết lộ nó từng tạo ra một vụ phun trào thảm khốc khoảng 40.000 năm về trước, theo Live Science.
Thời điểm đó trùng khớp với thời gian mà các nhà cổ nhân học ước tính người Neanderthals và châu Âu lục địa cũng chính là khu vực sinh sống chủ yếu của loài người cổ đại này.
Nằm gần núi lửa Vesuvius gây ra thảm họa Pompeii gần 2.000 năm trước và đang có dấu hiệu hoạt động lại, Campi Flegel khiến người hiện đại cũng phải lo lắng.
Vì vậy, đó là một thảm họa quá lớn mà những người cổ đại có thể ứng phó. Nhất là vụ phun trào 40.000 năm trước được xác định là vụ phun trào núi lửa khủng khiếp nhất châu Âu trong vòng 200.000 năm qua và là một trong những vụ bùng nổ lớn hàng đầu kể từ khi nhân loại bắt đầu xuất hiện trên Trái Đất.
Mô hình của GS Black và các cộng sự cho thấy nhiệt độ sẽ giảm từ 2 đến 4 độ C ở châu Âu vào năm ngay sau vụ bùng nổ của Campi Flegel, đủ để gây ra một kỷ băng hà nhỏ - nhưng đột ngột và đủ dẫn đến hậu quả thảm khốc.
Tuy các cộng đồng Neanderthals không ở đủ gần để hứng chịu thảm họa trực tiếp, nhưng biến đổi khí hậu từ thảm họa gián tiếp đủ gây hại nghiêm trọng cho họ trong bối cảnh phải cạnh tranh tài nguyên với người Homo sapiens đang tiến hóa vượt bậc và ngày một lan rộng.
Bình luận về nghiên cứu, nhiều nhà khoa học cho rằng chưa thể nói Campi Flegel là sát thủ trực tiếp giết chết người Neanderthals, nhưng có thể góp phần như phát súng mở màn đẩy họ đến bờ vực tuyệt chủng.
Người Neanderthals, qua các bằng chứng khảo cổ vài năm gần đây nhất, được chứng minh là một loài có thể chất và kỹ năng săn bắn vượt trội so với Homo sapiens chúng ta.
Họ cũng có thể phát triển một số kỹ năng dệt sợi, rèn luyện công cụ tốt hơn tổ tiên trực tiếp của chúng ta trong cùng thời điểm.
Mặc dù hôn phối dị chủng khá phổ biến, nhưng hai cộng đồng vẫn có sự cạnh tranh nhất định, nhất là khi môi trường trở nên khó sống.
Người Neanderthals cũng ăn tạp nhưng không đa dạng như Homo sapiens, bởi có cơ thể "lực sĩ" và nhu cầu đạm cao.
Họ cũng kém Homo sapiens trong một số kỹ năng liên quan đến tổ chức xã hội và thích nghi, do đó dễ thành kẻ thất bại trước sự hiệp đồng của thảm họa tự nhiên và sự cạnh tranh của giống loài được mệnh danh là "Người Tinh Khôn" chúng ta.
Vì vậy, Campi Flegel có thể là "sát thủ" mở màn thảm kịch đối với người họ hàng "siêu nhân" này.
Theo Anh Thư/Người Lao Động