Ngày 7/12/2020, hàng trăm tài xế xe ôm công nghệ kéo nhau đến vây kín trước trụ sở Grab ở ngõ 78 phố Duy Tân (quận Cầu Giấy, Hà Nội) nhằm phản đối việc doanh nghiệp này tăng giá cước, sau khi áp dụng thuế GTGT trên mỗi cuốc xe từ ngày 5/12.
Thậm chí, có những tài xế GrabBike còn chạy xe máy dàn hàng, bấm còi inh ỏi gây náo loạn các tuyến đường của Hà Nội khi họ cùng nhau “diễu hành” về khu vực trung tâm của thành phố. Cánh tài xế còn tập trung nhau đông kín trước cổng Đài truyền hình Việt Nam và Đài tiếng nói Việt Nam.
 |
| Các tài xế GrabBike vây kín trước cửa trụ sở Grab ở ngõ 78 phố Duy Tân ngày 7/12/2020. |
Tài xế GrabBike biểu tình phản đối ứng dụng thu hộ thuế
Trên đây không phải lần đầu tiên xảy ra tình trạng tài xế đồng loạt đình công, phản đối ứng dụng gọi xe Grab. Trước đó, trong các ngày 26 - 27/8/2019, nhiều tài xế GrabBike từng kéo đến trụ sở Công ty tại TP.HCM để phản ánh và yêu cầu giải thích việc thu hộ 60.000 đồng/ngày tiền thuế.
Báo Giao thông dẫn lời anh N.T cho biết, đã chạy GrabBike suốt 5 năm và vô cùng bất ngờ khi sáng 26/8/2019 thấy trong ví tài khoản bị trừ 60.000 đồng tiền thuế. Grab là đơn vị đóng hộ tiền thuế giúp tài xế, nhưng quy định nào cho phép Grab thu thuế “trả góp” trước như vậy? Grab cho rằng chỉ những ai có doanh thu trên 100 triệu mới phát sinh nghĩa vụ đóng khoản thuế 4,5%, nhưng ở đây nhiều tài xế chạy chưa đủ 100 triệu tại sao Grab vẫn thu?
 |
| ột số tài xế khoe ảnh tắt ứng dụng theo tập thể. |
Sau sự việc xảy ra, đại diện Grab trả lời rằng: Các đối tác tài xế GrabBike có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm có nghĩa vụ nộp thuế giá trị gia tăng từ cước phí vận tải được chia sẻ là 3%; thuế thu nhập cá nhân 1,5%, đối với các khoản tiền thưởng theo doanh thu cá nhân nộp thuế TNCN theo tỷ lệ 1%. Đây là quy định của nhà nước. Nếu chờ để thu một “cục” thì sẽ gây áp lực lên cho tài xế nên Grab đã chọn cách chia đều ra để thu.
Mặc dù vậy, nhiều tài xế đã ra bằng chứng có những tài xế chưa có doanh đến 100 triệu vẫn bị Grab thu như vậy rất vô lý.
Trước phản ứng của tài xế, chiều 27/8/2019 Grab đã ngưng việc thu 60.000 đồng tiền thuế/ngày đối với Grabbike. Nhiều tài xế đã được hoàn tiền 120.000 đồng tiền thuế của 2 ngày thu trước đó.
"Tuy nhiên ngưng thu 60.000 đồng/ngày tiền thuế không có nghĩa tài xế sẽ không phải đóng thuế" đại diện Grab khẳng định “những tài xế nào có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm sẽ chịu thuế 4,5% theo đúng quy định”.
Tuy nhiên, nhiều tài xế cho rằng, Grab đang thu chiết khấu 20% trên mỗi cuốc xe và trong đó đã có 4,5% tiền thuế. Tại sao từ 26/8/2019 lại thu 60.000 đồng tiền thuế? Về thông tin này, phía Grab sau đó cũng đưa ra lời giải thích cho cánh tài xế.
Tài xế GrabBike đình công, tắt ứng dụng phản đối việc chiết khấu tăng cao
Hồi đầu tháng 1/2018, nhiều tài xế GrabBike tại Hà Nội và TP.HCM đồng loạt kêu gọi tắt ứng dụng, đình công để phản đối mức chiết khấu mới Grab áp dụng từ ngày 1/1/2018, lên đến 23,6%.
Thời điểm đó, Grab tiến hành kê khai, thu hộ thuế và việc thu thuế, phí được trừ trực tiếp từ ví tài khoản của tài xế GrabBike, với giá trị cuốc xe ở mức 23,6%. Mức này bao gồm 20% là phí sử dụng ứng dụng và 4,5% mức thu hộ trên 80% doanh thu đối tác nhận được (tương đương 3,6%).
Lý do được Grab đưa ra khi thay đổi chính sách là do trong năm 2016, 2017, hãng này đã dùng ngân sách để nộp hộ đối tác (tài xế). Tài xế đã đình công sau 10 ngày chịu mức chiết khấu mới.
Tài xế tắt ứng dụng, book cuốc ảo
Thời điểm giữa tháng 8/2017, khi Grab nâng mức chiết khấu GrabBike từ 15% lên 20% cũng bị hàng loạt tài xế tại Hà Nội và TP.HCM phản đối.
Cách thức mà tài xế cùng nhau đưa ra là tắt ứng dụng, book cuốc ảo. Đáng nói, nếu những tài xế nào không tham gia đình công sẽ bị “anh em GrabBike tẩy chay”.
Grab khi đó không thay đổi chính sách chiết khấu và cương quyết xử lý một số tài xế book cuốc ảo bằng hình thức khóa tài khoản vĩnh viễn. Sự việc chìm lắng, đa phần tài xế vẫn tiếp tục công việc.
Luật sư Đặng Văn Cường - Văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho rằng, trong các loại hình vận tải thì xe ôm công nghệ, taxi công nghệ là loại hình mới mà hệ thống pháp luật đang dần dần từng bước hoàn chỉnh để quản lý loại hình vận tải này bởi vậy việc phát sinh những tranh chấp, khiếu kiện giữa các bên liên quan là có thể xảy ra.
Trong thời gian gần đây các văn bản pháp luật liên quan đến việc quản lý, thu thuế của loại hình xe công nghệ này có những thay đổi đáng kể. Cụ thể, theo Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý thuế, thì từ ngày 05/12/2020, mức thuế GTGT với xe công nghệ sẽ là 10% trên doanh thu.
"Theo quy định này, nếu thuế GTGT với xe công nghệ tăng từ 3% lên 10% trên doanh thu và cước vận tải giữ nguyên, thu nhập của tài xế sẽ giảm 8%. Ví dụ, một chuyến xe có cước phí 100.000 đồng thì tài xế nhận về khoản doanh thu 76.400 đồng (sau khi trừ thuế và phí dịch vụ kết nối). Với quy định tại Nghị định 126, tài xế sẽ chỉ còn nhận được 70.800 đồng. Bản chất của thuế giá trị gia tăng là thu của người tiêu dùng, doanh nghiệp vận tải tăng vào giá cước để thu của người tiêu dùng nộp cho nhà nước chứ không phải là thuế mà doanh nghiệp phải nộp.
Với taxi công nghệ thì lái xe phải nộp thuế thu nhập cá nhân và doanh nghiệp phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Còn thuế giá trị gia tăng được tính vào giá thì khách hàng phải nộp. Tuy nhiên việc xác định thuế giá trị gia tăng sẽ làm tăng giá cước phí.
Không những thế, doanh nghiệp này đang có xu hướng những chi phí, thiệt thòi về phía người lái xe. Theo một số lái xe cho biết họ phải thu nộp về công ty đến 20%, thậm chí đến 30 % thuế giá trị gia tăng chứ không phải 10% như quy định. Chính vì vậy một số lái xe đã phản đối chính sách của hãng xe công nghệ này", luật sư Cường cho biết.
Luật sư Cường cho hay, trường hợp các lái xe công nghệ không đồng ý với chính sách mới của doanh nghiệp thì có quyền thể hiện thái độ, nêu ý kiến của mình với doanh nghiệp. Tuy nhiên việc phản đối, tụ tập đông người không được gây mất an ninh trật tự, gây rối trật tự công cộng.
"Trường hợp các lái xe quá khích tập trung đông người hò hét, đập phá, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội làm doanh nghiệp không thể hoạt động được hoặc gây ách tắc giao thông thì sẽ bị xử lý về hành vi gây rối trật tự công cộng.
Còn trường hợp những người lái xe phản đối một cách "có trật tự", có kỷ luật không ảnh hưởng đến an ninh trật tự an toàn xã hội thì vấn đề này pháp luật cho phép.
Có thể nói rằng người lái xe công nghệ mà người lao động vất vả, họ là lực lượng chính tạo ra giá trị cho các hãng xe công nghệ và họ đang phải chịu rất nhiều những thiệt thòi, rủi ro. Mỗi khi có chính sách mới thay đổi thì doanh nghiệp thường đẩy phần trách nhiệm, thiệt thòi cho người lái xe bởi vậy đã không ít lần các lái xe phản đối các chính sách mới của các hãng xe công nghệ.
Vấn đề này các cơ quan quản lý Nhà nước cần phải xem xét cân nhắc để có những điều chỉnh phù hợp trên cơ sở pháp lý cũng như đảm bảo đời sống của người lao động", luật sư Cường giải thích.
Khánh Hoài