"Chiêu trò" của công ty Trung Quốc thôn tính đối tác ngoại

Có thể nêu ra đây trường hợp của Aixtron, một công ty công nghệ cao của Đức. Sau khi một khách hàng có máu mặt hủy đơn hàng khổng lồ vào phút chót, cổ phiếu Aixtron đã tụt thê thảm.

Nhiều tháng sau đó, khi cổ phiếu của Aixtron vẫn ở ngưỡng thấp, một "ông lớn" Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận mua lại công ty này. Khách hàng từng hủy đơn hàng vào phút chót kia là công ty đặt trụ sở tại Trung Quốc.

Đó là chiêu bài thâu tóm các công ty công nghệ cao của châu Âu đang được nhiều nhà đầu tư Trung Quốc sử dụng. Ban đầu họ sẽ cố "dìm hàng con mồi" rồi sau đó mua lại với giá rẻ bèo. Giới quan sát phương Tây không loại trừ khả năng có sự thao túng của chính quyền trong các phi vụ kiểu này.

Từ lâu, giới đầu tư quốc tế đã lo ngại về mối quan hệ giữa khách hàng, người mua và chính phủ Trung Quốc. Mối liên kết đó đã xóa nhòa ranh giới giữa công ty tư nhân và chính sách công nghiệp lâu dài của nước này.

Aixtron là ví dụ điển hình cho thấy sự nhúng tay của chính phủ vào những thỏa thuận kinh tế đơn thuần. Giới lãnh đạo Trung Quốc từng nói rõ quan điểm của họ về việc sử dụng vốn nhà nước mua lại các công ty, tập đoàn công nghệ nước ngoài rồi biến nó thành của nhà.

Rất nhiều vụ thâu tóm trong quá khứ đã thể hiện rõ quan điểm này. Điều đó dấy lên lo ngại về sự nhập nhèm trong đầu tư tư nhân và thâu tóm của nhà nước.

Aixtron là một trong những công ty châu Âu nổi tiếng với các công nghệ đột phá. Từ lâu, chính phủ Trung Quốc đã muốn có trong tay công ty này.

Các công ty công nghệ cao của Đức là mục tiêu hàng đầu. Đã có rất nhiều lo ngại khi đơn vị thắng thầu là người Trung Quốc. Ngoài Aixtron, số phận của công ty robot Kuka nổi tiếng trong ngành công nghiệp xe hơi của Đức cũng thuộc về chủ Trung Quốc.

Tại Mỹ, các lo ngại cũng không kém, đặc biệt là thương vụ mua lại công ty sản xuất chip. Các nhà làm luật nước này đã từ chối một thương vụ thâu tóm của San’an Optoelectronics tại đây. Ngoài ra, Ủy ban Đầu tư thuộc Bộ Ngân khố Hoa Kỳ đang xem xét hồ sơ đấu thầu Aixtron để rút ra những bài học cần thiết.

Tổng thống Pháp François Hollande đã cảnh cáo tập đoàn khách sạn Jin Jiang của Trung Quốc trong vụ mua lại phần lớn cổ phần của chuỗi khách sạn Accor, Pháp. Và mới tháng trước, Thủ tướng Anh Theresa May đã hoãn thông qua kế hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân vì có yếu tố Trung Quốc trong đó (mặc dù đã được bật đèn xanh trước đó).

Tại Đức, thương vụ người Trung Quốc mua lại Kuka đã khiến giới chính trị gia nước này phải cau mày nhiều lần. Họ bày tỏ lo ngại cho tương lai phát triển kinh tế đất nước với thực tế Trung Quốc đã trở thành "đối tác thôn tính" lớn nhất của Đức trong năm 2016.

Mặc dù các công ty của Đức vượt xa đối thủ Trung Quốc và các nước khác về quy trình chất lượng và công nghệ, nhưng nếu Trung Quốc cứ chơi bài mua đứt các "hạt nhân công nghệ" như kiểu này thì chẳng mấy chốc họ sẽ qua mặt cả Đức.

Người dân Đức cũng chia sẻ những lo ngại tương tự. Họ nói rằng người Trung Quốc sẽ chỉ chăm chăm lấy bằng được bí quyết công nghệ chứ không quan tâm tới việc vận hành các công ty mua lại ra sao.