Chuyện lạ Hà Nội: Giữa hè oi bức thửa chăn bông gạo về đắp

Cuối tuần qua, thay vì đưa các con đi siêu thị như mọi lần, vợ chồng anh Đặng Minh Tuấn ở Mễ Trì Hạ (Từ Liêm, Hà Nội) lại dậy thật sớm, đánh ô tô ra bến xe Mỹ Đình rồi thay nhau chất 3, 4 bao tải to lên xe chở về nhà.

Vừa lấy kéo cắt xoẹt miệng bao, đổ ra giữa nhà la liệt những quả khô màu xanh, nâu lẫn lộn, anh Tuấn khoe, đây là 2.000 quả bông gạo anh đặt mua từ trên Hà Giang cách đây nửa tháng, cộng thêm hơn 2.000 quả có sẵn ở nhà, vợ chồng anh chị đã gom đủ số lượng để may chiếc chăn bông handmade.

Anh Tuấn kể, khi còn nhỏ, trước cửa nhà anh từng có một cây hoa gạo. Vào tháng ba, hoa nở đỏ rực rất đẹp. Nhưng thích hơn cả là khoảng sau đó 2 tháng, hoa rụng hết, quả gạo nở tung để lộ những chùm bông trắng mềm, mịn.

“Bà nội tôi thường giục cháu nhặt những chùm bông đó, gom lại rồi nhồi thành gối, nằm rất êm và thơm. Tuy nhiên, sau này khi tôi đi học, cây gạo bị chặt đi nên lâu rồi tôi chưa được thấy bông gạo ở thành phố”, anh nói. Đến đầu tháng vừa rồi, anh bất ngờ thấy trên facebook có người đăng bán quả gạo để nhồi làm gối, đệm. Vợ chồng anh liền bàn nhau tìm đầu mối gom mua rồi chở về Hà Nội.

Lúc đầu, anh chị mua trực tiếp từ một vài người ở Hà Nội với giá 6.000 đồng/quả gạo. Nhờ người quen trên Hà Giang giới thiệu, anh Tuấn đặt được số lượng lớn hơn, với tổng chi phí rẻ hơn khi chở về đến Hà Nội. Tuy quả nhẹ nhưng cồng kềnh nên anh phải dọn bớt một phòng ngủ của con làm chỗ chứa.

Theo anh, để hoàn thành một chiếc gối bông gạo cho người lớn phải mất 30-35 quả, số tiền tính ra cũng đắt ngang đồ mua sẵn bên ngoài. Nhưng bù lại, gối làm hoàn toàn bằng bông tự nhiên, không phải bông tổng hợp, sợi bông còn không trơn trượt nên có cảm giác vững chắc, nằm không bị mỏi cổ, mỏi lưng. Sau khi làm đủ gối cho hai vợ chồng và đứa nhỏ, anh dự định may thêm chiếc chăn mùa hè dùng trong phòng điều hòa, bỏ hẳn chiếc mua sẵn từ năm ngoái.

Tương tự anh Tuấn, chị Vũ Thanh Loan, giảng viên tiếng Anh của một trường Đại học dân lập, cho hay, hè này, chị đã làm được 3 chiếc gối, 1 chiếc đệm từ bông gạo cho cả nhà. Sắp tới, đợi gom đủ số lượng quả, chị sẽ làm tiếp chiếc chăn bông để dành đến mùa đông.

“Chồng tôi cứ trách vợ hâm khi giữa mùa hè nắng nóng, không lo bảo dưỡng điều hòa, tìm đồ ăn uống giải nhiệt mà lại đâm đầu vào làm chăn. Trời nắng chang chang, một mình tôi đội nón, mang bông ra sân phơi”, chị nói. Bông phải được phơi nguyên quả lúc trời nắng chứ không thể sấy vì dễ cháy. Nếu tách riêng bông mới phơi, sợi bông bay khắp nhà. Tuy mất công nhưng khi may xong gối cho chồng, con nằm thử thì ai cũng khen tấm tắc, cực kỳ thích thú.

Chìa ra chiếc nong tre, chị khoe, đây là “trợ thủ” đắc lực trong quá trình làm gối bông gạo. Quả gạo sau khi phơi khô được chị dùng dao khéo léo tách vỏ, lấy ra chùm bông trắng tinh. Trong chùm bông gạo có lẫn những hạt gạo đen, chị huy động các con dùng chiếc nong tre sàng bỏ hạt, thu về bông nguyên sợi mịn màng, mềm mại.

“Để làm ra một chiếc ruột gối, chăn hay đệm thế này rất cầu kì và mất nhiều thời gian, tiền bạc, nhưng hoàn toàn xứng đáng bởi sợi bông rất nhẹ, nhẹ hơn len lông cừu nhưng lại giữ nhiệt tốt như len, chăn vừa nhẹ, vừa ấm, hoàn toàn lành tính”, chị Loan giải thích.

“Khi làm xong phần bông, tôi phải mang ra ngoài cửa hiệu để chần chăn cho bông cố định. Bông gạo có đặc điểm, khi bị vón cục, chỉ cần đem phơi khô rồi đánh tơi, chăn lại bông xốp như cũ”.

Thừa nhận xu hướng làm chăn gối, đệm handmade bằng bông gạo, chị Trịnh Thị Yến, một đầu mối chuyên cung cấp đồ tiêu dùng hữu cơ, cho biết, từ đầu hè đến giờ, chị đã nhập hàng ngàn quả bông gạo từ vùng cao xuống Hà Nội để bán lẻ và làm ruột gối bán cho mọi người.

Theo chị Yến, phải dùng đến 30 quả bông gạo làm gối người lớn và 20 quả bông gạo khác cho trẻ em. Riêng với chiếc đệm bông gạo mỏng ép chặt, chị phải gom từ nhiều mối khác nhau mới đủ 3.000 quả để làm, bởi mỗi cây gạo chỉ cho từ 500-600 quả. Chiếc đệm này để gia đình sử dụng, nếu bán ra ngoài thị trường thì giá lên đến hơn 10 triệu đồng.

“Tôi nhờ người nhà trên Hà Giang, Sơn La thuê hái quả gạo rồi chuyển xuống Hà Nội. Càng vào miền, cây gạo được trồng rất nhiều nên nguồn cung dồi dào hơn, tuy nhiên cước phí gửi ra rất đắt đỏ. Mùa quả gạo chỉ bắt đầu từ cuối tháng 4 cho đến 2 tháng sau đó, nên muốn làm chăn gối phải tranh thủ gom thật nhanh”.

Chị tiết lộ, trên thị trường hiện nay có bán những chiếc đệm bông gạo với ra vài triệu đồng, rất có thể người bán đã trộn lẫn với bông tổng hợp. Bởi với những sản phẩm hoàn toàn được làm thủ công thế này, đặt mua chưa chắc đã có. Nếu mua được, giá của chúng không hề rẻ, thậm chí đắt ngang ngửa đệm nhập khẩu bán sẵn.