Thị trường thuốc xách tay quảng cáo dự phòng và đặc trị COVID-19

Hầu hết các trang bán hàng thuốc Arbidol trên mạng xã hội đều quảng cáo đây là thuốc tăng đề kháng, phòng tránh và ức chế virus corona; ngoài ra còn có tác dụng với hàng loạt loại virus khác như cúm A, cúm B, H5N1...

Cần là có!

Một trang facebook cá nhân ghi địa chỉ ở TP HCM đầu tháng 9/2021 giới thiệu sản phẩm thuốc Arbidol "giúp điều hoà hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng tốt, chống lại virus tối đa".

Theo lời quảng cáo, thuốc này dùng được cho cả gia đình, trẻ em từ 6 tuổi trở lên. Trong đó sau khi tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân bị cúm và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính khác thì trong từ 10-14 ngày, trẻ em (từ 6-12 tuổi) uống 1 viên/ngày, trẻ em trên 12 tuổi và người lớn uống 2 viên/ngày.

Khi đang điều trị cúm và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính khác, liệu trình này rút ngắn xuống 5 ngày, trong đó trẻ em trên 12 tuổi và người lớn có thể dùng 8 viên/4 lần, mỗi lần cách nhau 6 giờ. "Dùng không hết có thể để dành uống phòng ngừa cúm hàng năm, thuốc hiệu quả và không gây tác dụng phụ"- người bán quảng cáo.

Tài khoản "Trist N" trên facebook giới thiệu hướng dẫn chung cho thuốc Arbidol

Dù các tài khoản mạng xã hội bán mặt hàng này dùng chung một "mẫu nội dung quảng cáo" nhưng giá cả mỗi nơi một khác. Không cần biết tên thuốc có đúng hay không, chỉ cần phân biệt qua màu hộp thuốc.

Các mẫu quảng cáo sản phẩm "na ná" nhau

Tài khoản "Trist N" giới thiệu hướng dẫn chung cho thuốc Arbidol, bán "loại màu xanh dành cho người muốn phòng bệnh và trẻ em" với giá 380.000 đồng/hộp 10 viên. Màu đỏ dành cho đối tượng là F0-F1-F2, có giá 480.000/hộp 10 viên. Loại màu xanh đậm dành cho người "bị F0 nặng" có giá 4.200.000/hộp 40 viên. Tuy nhiên, thực tế, loại "màu xanh đậm" này là thuốc Areplivir, không phải Arbidol.

Các loại thuốc được giới thiệu là "dự phòng và điều trị COVID-19" xách tay bán với giá khác nhau.

Không chỉ thuốc dự phòng, thuốc điều trị COVID-19 cũng được bán trên mạng xã hội với mức giá đắt đỏ. Liên hệ theo số điện thoại 09611XXXXX ở Đội Cấn (Hà Nội), người bán hàng cho biết riêng loại thuốc Areplivir (màu xanh đậm) "đang rất hot" dùng để đặc trị cho F0 nặng bán "xả rẻ" chỉ 1,7 triệu đồng/hộp 40 viên. "Có nơi có lúc còn bán 5,7 triệu đồng/hộp, nhưng tôi nhập 500 hộp phải xả dần nên mới có giá đó" - người bán hàng cho biết qua điện thoại khi chúng tôi liên hệ và khẳng định có thể chuyển hàng ngày.

Người phụ nữ này cũng giới thiệu loại thuốc Arbidol dự phòng COVID-19 màu xanh bán với giá 200.000 đồng/hộp (nếu mua sỉ) và loại màu đỏ giá 300.000 đồng/hộp.

"Quảng cáo sai sự thật, không nên sử dụng"

Không nên tự ý sử dụng thuốc trước khi có chỉ định của bác sĩ là lời khuyên của nhiều chuyên gia y tế trước tình trạng bát nháo của thị trường thuốc xách tay điều trị và dự phòng COVID-19.

BS Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh (Bệnh viện Nhi Đồng 1) - cho biết gần đây có tình trạng người bệnh tùy tiện sử dụng thuốc COVID-19 theo những lời quảng cáo, trong đó có nhiều loại thuốc được xách tay từ nước ngoài.

Bản thân BS Khanh cũng nhận được nhiều câu hỏi từ người dân về việc có nên sử dụng các loại thuốc này hay không, hiệu quả thực tế như thế nào... Vị chuyên gia này khẳng định việc sử dụng thuốc kháng viêm, kháng virus đòi hỏi sự chỉ định của bác sĩ bởi thuốc có rất nhiều tác dụng phụ. Các tác dụng phụ này cũng tùy thuộc vào từng thành phần của thuốc nên từ đó các bác sĩ sẽ có hướng dẫn, chống chỉ định với từng trường hợp sử dụng. Nếu dùng thuốc tùy tiện sẽ dẫn tới hậu quả tiền mất, tật mang.

Liên quan tới tác dụng của các loại thuốc dự phòng, thậm chí sử dụng cho đối tượng F1, F2 để có thể phòng ngừa nhiễm COVID-19, BS Khanh khẳng định đây hoàn toàn là những quảng cáo sai sự thật.

"Hiện nay, thứ duy nhất có thể dự phòng được virus SARS-CoV-2 là vaccine. Người dân nên tiêm vaccine COVID-19 đang được miễn phí thay vì bỏ tiền ra mua những loại thuốc không hiệu quả lại tốn tiền vô ích. Chỉ vaccine mới có thể giúp chúng ta phòng tránh và giảm các triệu chứng tăng nặng khi mắc COVID-19", ông khuyến cáo.

Trong phác đồ điều trị COVID-19 của Việt Nam hiện nay chỉ có hai loại thuốc được Bộ Y tế cấp phép sử dụng gồm Remdesivir và Molnupiravir.

Trong đó, Molnupiravir là thuốc kháng virus mới, đang trong giai đoạn 3 thử nghiệm lâm sàng trên thế giới. Tại Việt Nam, viên nang Molnupiravir được đưa vào chương trình thí điểm điều trị có kiểm soát các trường hợp mắc COVID-19 tại nhà và cộng đồng (home-based care), song song cùng thí điểm điều trị tại bệnh viện.

Còn Remdesivir (sử dụng theo đường tiêm tĩnh mạch) điều trị cho bệnh nhân nặng đang điều trị ở bệnh viện.

"Hiện có rất nhiều thuốc quảng cáo điều trị COVID-19 nhưng chỉ hai loại thuốc trên đã được Bộ Y tế xem xét, đánh giá tính hiệu quả và an toàn. Trong khi đó, do những loại thuốc khác không rõ thành phần thế nào, công dụng đến đâu, chúng ta hoàn toàn không nên sử dụng", BS Khanh nói.

Cuối tháng 8, cơ quan chức năng phát hiện Nguyễn Hồng Phương (ở Định Công, Hoàng Mai) đang tập kết, kinh doanh 50 hộp thuốc Arbidol 10 viên/hộp và 3 hộp thuốc Areplivir 40 viên/hộp.

Quá trình đấu tranh, Nguyễn Hồng Phương khai nhận số hàng hoá trên là thuốc ức chế virus, tăng cường đề kháng, giảm tối đa lây nhiễm COVID-19 và thuốc điều trị COVID-19 tại Nga được Phương mua qua mạng xã hội.

Trong đó, thuốc Arbidol được Phương mua với giá 180.000 đồng/hộp, thuốc còn lại được mua với giá 2.900.000 đồng/hộp. Sau khi mua, đối tượng sẽ bán kiếm lời với giá lần lượt 260.000 đồng/hộp và 3.050.000 đồng/hộp…

Cũng trong tháng 8, Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Bắc (Cục Điều tra chống buôn lậu) phối hợp Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài kiểm tra thực tế 4 lô hàng vi phạm nhập khẩu từ Nga về ngày 17 và 24/8. Lực lượng hải quan xác định lô hàng có chứa nhiều hàng hóa vi phạm. Kết quả khám xét thu giữ 180 bộ kit test nhanh COVID-19 và 330 hộp thuốc Arbidol.