Xử lý các ngân hàng diện “kiểm soát đặc biệt” còn nhiều bất cập

Báo cáo cho biết, trong năm 2022 Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, đã trình và được cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương chuyển giao bắt buộc 4 ngân hàng được kiểm soát đặc biệt (OceanBank, GPBank, CB, DongABank).

Cụ thể, ngoài 3 ngân hàng mua bắt buộc mua lại 0 đồng gồm: Ngân hàng Xây dựng (CBBank), Ngân hàng Đại Dương (OceanBank) và Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GPBank) thì 2 ngân hàng bị kiểm soát đặc biệt là SCB và DongABank. Ngân hàng Nhà nước sẽ hoàn thiện phương án, trình chủ trương chuyển giao bắt buộc đối với 2 ngân hàng còn lại.

Báo cáo cũng cho hay, trên cơ sở báo cáo đánh giá tổng thể thực trạng và đề xuất chủ trương cơ cấu lại của SCB cùng Ban Kiểm soát đặc biệt SCB, NHNN đang tìm kiếm nhà đầu tư tham gia cơ cấu lại SCB để trình Chính phủ xem xét, quyết định chủ trương cơ cấu lại SCB theo quy định. Nguyên nhân việc tìm kiếm, đàm phán ngân hàng thương mại đủ điều kiện nhận chuyển giao bắt buộc kéo dài là do phụ thuộc lớn vào việc tự nguyện của các ngân hàng. Các ngân hàng cần thời gian thuyết phục cổ đông đồng thuận, nhất là các cổ đông lớn, cổ đông chiến lược nước ngoài.

Về DongA Bank, cơ chế chính sách, nguồn lực tài chính để xử lý tổ chức tín dụng yếu kém và xây dựng phương án chuyển giao bắt buộc còn nhiều bất cập, vướng mắc, thủ tục kéo dài. Do chưa có tiền lệ, việc lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan cũng kéo dài. Năng lực cán bộ, công chức làm công tác thanh tra, giám sát còn hạn chế trong điều kiện áp lực xử lý khối lượng công việc lớn, phức tạp…

Báo cáo Quốc hội, NHNN cho biết cũng chỉ đạo các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc hoàn chỉnh phương án chuyển giao bắt buộc theo đúng quy định của pháp luật và chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, trình Chính phủ phê duyệt và triển khai thực hiện. Thời gian tới NHNN sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện các giải pháp để xử lý cơ bản các tổ chức tín dụng yếu kém, bảo đảm ổn định tình hình hoạt động và hỗ trợ các ngân hàng này từng bước phục hồi.

Báo cáo của NHNN cũng cho biết sẽ tiếp tục thực hiện giám sát an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng và qua công tác thanh tra về vốn, tình hình sở hữu cổ phần của tổ chức tín dụng, hoạt động cho vay, đầu tư, góp vốn...

Trường hợp phát hiện rủi ro, vi phạm, NHNN chỉ đạo tổ chức tín dụng xử lý các tồn tại nhằm ngăn ngừa rủi ro. Đối với các trường hợp phát hiện có dấu hiệu của tội phạm, NHNN xem xét chuyển cơ quan công an điều tra, làm rõ hành vi vi phạm pháp luật (nếu có) để xử lý nhằm ngăn ngừa rủi ro.

Báo cáo của NHNN cũng cho thấy nợ xấu nội bảng của hệ thống các tổ chức tín dụng có xu hướng tăng nhanh từ năm 2022 và tiếp tục tăng nhanh thời gian gần đây. Cụ thể, đến cuối tháng 7, tỷ lệ nợ xấu nội bảng là 3,56%. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ bán cho VAMC chưa xử lý và các khoản tiềm ẩn trở thành nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng đến cuối tháng 7 là 5,22%.

Trong 7 tháng đầu năm, toàn hệ thống đã xử lý được khoảng 128.800 tỷ đồng nợ xấu. Lũy kế từ ngày 15/8/2017 đến cuối tháng 7/2023, toàn hệ thống tổ chức tín dụng đã xử lý được khoảng 425.900 tỷ đồng nợ xấu.

Hiện nay, phần lớn các tổ chức tín dụng đã gửi phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025. Cụ thể, 4 ngân hàng thương mại nhà nước, 11 tổ chức tín dụng nước ngoài, 22 ngân hàng thương mại cổ phần, 20 tổ chức tín dụng phi ngân hàng, 4 tổ chức tài chính vi mô đã gửi phương án cơ cấu lại để NHNN có ý kiến hoặc phê duyệt theo thẩm quyền.