Chiến dịch “bắt ruồi, đánh hổ” ở Trung Quốc

Ký giả đã loan tin đầu tiên trong tuần này nói rằng một số những người tình đã hợp lại và báo cáo với chính quyền về hành vi tham nhũng của Vương Tố Nghị.

Đám tình nhân cũ bị “vắt chanh, bỏ vỏ” này tố cáo ông Vương Tố Nghị đã biển thủ công quĩ ít nhất 16 triệu USD, nuôi một số người tình trong đó có một sinh viên đại học và một ký giả, có hàng chục dinh cơ và quỹ đen. Kết quả, ông Vương đã bị cách chức vụ vì “vi phạm nghiêm trọng kỷ luật đảng”, một biện pháp mở đường cho khả năng truy tố.

Ông Phó Hoa Linh, một học giả về tư pháp tại trường Ðại học Hong Kong, nhận định:

“Ðằng sau hầu hết các tham quan luôn luôn có, hay đã từng có, một người hay nhiều tình nhân. Các điều tra viên biết chính xác điều gì đã xảy ra, vì thế cách tốt nhất để điều tra là tìm ra nguời tình của tham quan ở đâu”.

”Những người tình giận dữ” thường đóng một vai trò quan trọng trong việc phát hiện những vụ lạm dụng của các giới chức, và các câu chuyện của họ thường thúc đẩy tính công khai của các vụ việc trên mạng Internet.

Thế nhưng, ông Roderick McFarquhar, một chuyên gia về Trung Quốc của trường Ðại học Harvard, nói rằng chính quyền Trung Quốc vẫn chưa thuyết phục được công chúng rằng chiến dịch này đang giải quyết vấn đề cốt lõi.

Một số giới chức cấp cao cũng đã bị ngã ngựa, nhưng trong nhiều trường hợp, tiến trình thủ tục pháp lý diễn ra khá chậm chạm.

"Hổ lớn" Bạc Hy Lai, cựu Ủy viên Bộ chính trị, cựu Bí thư thành ủy Trùng Khánh.

Một thí dụ điển hình là vụ Bạc Hy Lai, một ngôi sao đang lên trên chính trường Trung Quốc và bị ngã ngựa sau vụ vợ ông can dự vào vụ sát hại một đối tác kinh doanh người Anh. Sau 7 tháng điều tra, cơ quan chống tham nhũng trong nội bộ đảng đã mở đường cho việc truy tố pháp lý vào tháng 9 năm ngoái, nhưng cho đến nay, ngày tháng xét xử vẫn chưa được ấn định.

Ông Phó Hoa Linh nhận định: “Ông ta là con voi lớn trong phòng. Chính phủ Trung Quốc làm việc rất tốt vào lúc đầu khi điều tra một ai đó, nhưng sau đó thì các vụ việc lại bị chìm đi trong hệ thống.”

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Cải cách và Phát triển Nhà nước Lưu Thiết Nam là một vụ có liên quan đến nhân vật tai to mặt lớn khác, với những người tình tố giác ông là nhận hối lộ. Nhân vật tai to mặt lớn quyết định chính sách kinh tế này là một trong các giới chức cấp cao nhất bị cáo buộc tham nhũng kể từ khi Chủ tịch  Tập Cận Bình lên nắm quyền hồi tháng 3. Ông Lưu đã bị đảng khai trừ hồi tháng 5 và hiện đang bị điều tra. Chưa có ngày tháng nào được ấn định cho phiên toà xét xử ông.

Trong nhiều vụ tham nhũng, bên công tố phát hiện bằng chứng những vụ vi phạm đã được thực hiện trong khi thăng tiến sự nghiệp chính trị và trường hợp điển hình là Lưu Chí Quân, cựu Bộ trưởng Ðường sắt. Các phương tiện truyền thông nhà nước  Trung Quốc đưa tin  ông Lưu đã lợi dụng chức vụ, nhận khoảng 10 triệu USD tiền hối lộ và cũng có vô số người tình.

Lịch sử đã chứng minh rằng chỉ có những cải cách sâu rộng và thanh tra các đảng viên một cách độc lập mới ngăn chặn được tham nhũng một cách hữu hiệu.