Đằng sau sự hợp tác các doanh nghiệp lớn và tình báo tư nhân

Một số tập đoàn, công ty lớn, trong đó bao gồm cả một số tên tuổi lớn như British Airways, Royal Bank of Scotland và hãng xe Porsche được phát hiện đã thuê các công ty dịch vụ tình báo tư nhân để giám sát, theo dõi các nhóm hoạt động chính trị có những hành động ảnh hưởng đến công việc làm ăn, kinh doanh của doanh nghiệp mình.

Theo Không chỉ do thám bằng thiết bị điện tử, hoạt động do thám còn thực hiện bằng hình thức cài điệp viên nằm vùng vào bên trong các nhóm hoạt động.

Theo báo The Guardian, phát hiện dựa trên các tài liệu mật của các doanh nghiệp bị rò rỉ trên báo chí. Các tài liệu cho thấy hoạt động do thám của nhóm chính trị diễn ra tràn lan, trên diện rộng. Các cơ quan cảnh sát cũng từng lên tiếng cảnh báo về hoạt động do thám này và cho rằng chúng nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan công quyền.

Một trong những công ty dịch vụ tình báo là công ty C2i International – do cựu phi công đặc nhiệm không quân Justin King sáng lập - đã cài cắm điệp viên vào bên trong tổ chức của các nhà hoạt động để nắm thông tin về kế hoạch biểu tình của các nhóm và thông báo cho các doanh nghiệp mục tiêu của cuộc biểu tình để đề phòng trước một bước.

Những “điệp viên” đột nhập vào các nhóm giả danh là những người có cảm tình với hoạt động của các nhóm, giúp đỡ họ trong công tác tổ chức và cùng tham gia biểu tình. Họ tìm cách thu thập thông tin nội bộ của các nhóm như email, biên bản họp bàn kế hoạch và chuyển về cho công ty C2i để cung cấp cho khách hàng.

Caterpillar, một trong những công ty sản xuất hàng hóa lớn nhất thế giới, đã thuê công ty C2i thu thập thông tin về gia đình Corrie đang đâm đơn kiện công ty vì đã khiến họ bị mất người thân. Hợp đồng giao dịch giữa C2i và Caterpillar bị rò rỉ trên báo chí cho thấy có điều khoản giữ bí mật giao dịch của hai bên. Vụ việc của công ty Caterpillar xảy ra vào năm 2003.

Cô gái trẻ tên Rachel Corrie tham gia trong một nhóm hoạt động phản đối việc dỡ bỏ nhà ở của người dân Palestine ở khu Bờ Tây sông Jordan. Corrie bị xe ủi của quân đội Israel cán chết tại chỗ. Chiếc xe ủi do công ty Caterpillar sản xuất và cung cấp cho quân đội Israel. Do vậy, gia đình Corrie kiện công ty Caterpillar ra tòa, cáo buộc công ty có liên quan đến tội ác chiến tranh do cung cấp chiếc xe ủi cho quân đội Israel mặc dù biết rằng chúng sẽ được sử dụng để ủi sập nhà ở của người Palestine.

Năm 2007, các thẩm phán Mỹ đã bác đơn kiện của gia đình Corrie vì cho rằng mình không có thẩm quyền xử lý vụ việc trên. Chín ngày sau, bà Cindy Corrie, mẹ của nạn nhân, đã họp hội nghị từ xa qua điện thoại với khoảng 70 thành viên của một nhóm hoạt động ủng hộ gia đình Corrie.

Sau đó, công ty C2i đã có trong tay nội dung của cuộc họp. Những phát biểu của bà Cindy đã được ghi âm và in ra thành một báo cáo dài 5 trang giấy với tiêu đề “Cảnh báo mối đe dọa tình báo doanh nghiệp” do C2i soạn thảo in hình biểu tượng của công ty Caterpillar.

Theo báo cáo cảnh báo, cuộc hội thoại được tổ chức trong một phản ứng sau sự việc vụ kiện bị bác bỏ, và thêm một cái chết của một thành viên trẻ nữa của nhóm ở Dải Gaza. Cuộc hội thoại mang tính mở rộng, để bất cứ ai cũng có thể quay số và tham gia. Nội dung báo cáo cảnh báo ghi rằng, “bà Cindy Corrie đã cập nhật thông tin về vụ kiện và đưa ra phương án hoạt động sắp tới để các thành viên nhóm thảo luận”.

Người của C2i cài vào nhóm đã ghi âm đầy đủ những phát biểu nêu quan điểm của bà Cindy Corrie về vụ kiện và lựa chọn hành động sắp tới của gia đình Corrie. Phát biểu với tờ báo The Guardian, bà Cindy Corrie đã bày tỏ sự “kinh tởm” trước thực tế rằng các điệp viên doanh nghiệp tư nhân đã hiểu chưa đúng và suy nghĩa sai lệch về bản chất của cuộc hội thoại giữa những người ủng hộ gia đình bà. Cindy cho biết, gia đình bà đã yêu cầu công ty Caterpillar đối thoại trực tiếp và công khai về vụ kiện của gia đình bà, nhưng đã bị công ty này từ chối.

Ở Anh, công ty Caterpillar thuê một công ty tình báo tư nhân thứ hai là Inkerman Group để giám sát những người biểu tình phản đối mình vào năm 2005. Theo hợp đồng, công ty Inkerman có nhiệm vụ thu thập thông tin về những người phản đối và bí mật cho người xâm nhập vào tổ chức các cuộc biểu tình nhằm mục tiêu phản đối công ty Caterpillar.

Một trong những tài liệu mật của công ty Inkerman chứa nội dung cảnh báo về mối đe dọa về kinh tế mà các nhóm phản đối gây ra đối với công việc làm ăn của các công ty. Các tài liệu mật của công ty Inkerman cũng cho thấy công ty đã thu thập các thông tin từ email trao đổi giữa các thành viên trong các nhóm hoạt động phản đối tác hại đối với sức khỏe con người do các cột thu phát sóng điện thoại di động gây ra.

Inkerman cũng ghi chú trong một đánh giá nội bộ vào năm 2003 rằng những người vận động chống cột điện thoại có vẻ sao chép kịch bản của các nhà hoạt động bảo vệ môi trường phản đối công ty năng lượng RWE nPower để thực hiện hành động phản đối gây chú ý mạnh. Công ty năng lượng RWE nPower cho biết, công ty này thuê Inkerman để “cung cấp thông tin tình báo về những mối đe dọa biểu tình phản đối tiềm tàng. Thông tin được cung cấp dưới dạng các báo cáo hàng tuần và cập nhật cảnh báo mối đe dọa”.

Thỏa thuận cung cấp dịch vụ này đã chấm dứt vào năm 2009. RWE General UK, công ty con trực tiếp quản lý các trạm điện của RWE nPower cho biết kể từ sau năm 2009, công ty này chỉ sử dụng các nguồn thông tin mở sẵn có trên truyền thông công cộng để thu thập thông tin tình báo và các vấn đề tiềm ẩn rủi ro từ các nhóm phản đối. Công ty chỉ thuê các công ty dịch vụ an ninh tư nhân để bảo vệ các cơ sở của mình khi có biểu tình phản đối xảy ra.

Tài liệu mật của công ty C2i cho thấy, công ty này có rất nhiều “điệp viên” đột nhập vào các nhóm hoạt động khác nhau thuộc lĩnh vực môi trường, như Greenpeace, Friends of the Earth, các nhóm môi trường địa phương ở Oxford, kể cả các nhóm phản đối hoạt động hàng không.

Tài liệu của C2i cho biết, khách hàng của công ty này bao gồm các tập đoàn, công ty lớn như British Airways, Royal Bank of Scotland và hãng xe Porsche vào khoảng năm 2008.

Trong năm đó, C2i cũng cung cấp dịch vụ tình báo cho công ty phát triển bất động sản của ông Donald Trump (nay là Tổng thống Mỹ) khi công ty này đang muốn xây dựng một sân golf lớn, một khách sạn và căn hộ cho thuê trên một khu đất nhạy cảm về môi trường sinh thái ở Scotland. Tài liệu của C2i tiết lộ, công ty của ông Trump khi đó bị một tổ hợp các nhà hoạt động bảo vệ môi trường phản đối. Năm 2011, công ty C2i đã thay tên đổi họ trước khi chấm dứt hoạt động.

Các tài liệu mật còn cho biết, các công ty cung cấp dịch vụ tình báo tư nhân thường hoạt động gián điệp gần như chuyên nghiệp, vì vậy thường rất ít hoặc thậm chí không tuân thủ các quy định của chính phủ các nước. Cảnh sát Anh, Mỹ đã từng lên tiếng phản đối tình trạng này. Từ năm 1968, cảnh sát Anh đã cử khoảng 140 sĩ quan cảnh sát thâm nhập vào khoảng 1.000 nhóm, tổ chức hoạt động chính trị. Thế nhưng, theo báo cáo của các sĩ quan này, số lượng các “điệp viên” tư nhân đột nhập vào các nhóm này đông đảo hơn nhiều. Một người từng là “điệp viên” tư nhân cho biết anh ta thâm nhập các nhóm hoạt động chính trị theo hợp đồng làm việc với công ty tình báo tư nhân.

Anh ta mô tả những việc mình đã làm, trong đó có cả việc cố tình tạo ra những hiểu lầm trong nội bộ các nhóm để làm cho các thành viên trong nhóm mâu thuẫn, hiềm khích lẫn nhau, từ đó dẫn đến mất đoàn kết nội bộ, hoạt động của nhóm suy yếu đi và không đạt được mục tiêu.

Tình hình này kéo dài sẽ khiến cho người dân cảm thấy chán và không còn hào hứng ủng hộ nhóm nữa. Đó là cách hiệu quả nhất để phá các nhóm hoạt động chính trị mà các tập đoàn, công ty thường hay sử dụng để bảo vệ công việc kinh doanh của mình.

Một vấn đề cũng đang gây quan tâm là có tình trạng một số cựu nhân viên các cơ quan nhà nước, các cựu quân nhân, cựu điệp viên gia nhập hàng ngũ điệp viên tư nhân làm việc cho các công ty dịch vụ tình báo doanh nghiệp. Họ vận dụng các kỹ năng nghề nghiệp sẵn có của mình để phục vụ đắc lực cho các doanh nghiệp, do thám công chúng, đặc biệt là những nhóm hoạt động chính trị.

Các công ty cung cấp dịch vụ tình báo còn lợi dụng tên tuổi một số cựu điệp viên để quảng cáo cho dịch vụ của công ty mình nhằm thu hút các khách hàng tiềm năng. Một trong những cựu điệp viên nhà nước tham gia cho công ty C2i là Wilf Knight (đã qua đời).

Knight từng có thâm niên hơn 10 năm làm việc trong một đơn vị đặc nhiệm cảnh sát Anh, chuyên giám sát hoạt động của cảnh sát “chìm” xâm nhập, do thám những người hoạt động chống chủ nghĩa Apartheid. Knight đã giúp C2i thu thập thông tin về các nhóm hoạt động bảo vệ môi trường ở Bath và Bristol, sau đó bí mật tuồn thông tin về kế hoạch, chương trình hành động của các nhóm này cho các khách hàng là đối tượng phản đối để khách hàng lên phương án đối phó hiệu quả.