“Sứ mệnh Cuba” của Tổng thống Mỹ Barack Obama

La Havana và Washington đang tích cực chuẩn bị cho chuyến thăm Cuba của Tổng thống Mỹ Barack Obama từ 20-22/3, chuyến thăm đầu tiên của một tổng thống Mỹ trong vòng 88 năm qua. Trước khi thực hiện chuyến thăm này, Mỹ đã giảm bớt một loạt các hạn chế về kinh tế và các hạn chế khác với Cuba.

Tổng thống Mỹ Obama sẽ đến Cuba vào ngày chủ nhật 20/3 và mang theo “túi quà” lớn mà đa phần đã được công bố và thực hiện từ trước đó. Trong vòng nửa năm qua, chính quyền Mỹ đã dỡ bỏ, hoặc là một phần, hoặc là hoàn toàn hàng trăm hình thức cấm vận chống Cuba.

Tuy nhiên, việc dỡ bỏ các lệnh cấm vận kinh tế chống Cuba chỉ được thực hiện sau khi Mỹ có Tổng thống mới vì sắc lệnh này phải được Quốc hội Mỹ phê chuẩn.

Tháp tùng Tổng thống Mỹ đến Cuba sẽ có khoảng 20 nghị sỹ cho dù trước đó, Quốc hội Mỹ với đa số là thành viên đảng Cộng hòa đã từ chối phê chuẩn đề xuất của ông Obama về dỡ bỏ các lệnh cấm vận chống Cuba.

Tuy nhiên, ông Obama vẫn thực hiện được các nỗ lực để đưa tên tuổi của mình vào trong lịch sử quan hệ Mỹ-Cuba khi khôi phục được quan hệ ngoại giao Mỹ-Cuba vào tháng 12.2014. Đến mùa hè năm 2015, Mỹ và Cuba chính thức mở các đại sứ quán trên lãnh thổ của nhau.

Mặc dù các lệnh cấm công dân Mỹ đến Cuba vẫn có hiệu lực nhưng hiện nay, công dân Mỹ đã có thể đến Cuba một cách dễ dàng hơn, ví dụ như đi với mục đích giáo dục và gửi bưu thiếp.

Thứ Tư (16/3) vừa qua, trao đổi bưu điện giữa hai bên cũng đã được khôi phục sau hơn nửa thế kỷ gián đoạn. Trong hơn nửa thế kỷ qua, công dân hai nước chỉ có thể thực hiện các hình thức trao đổi bằng bưu điện thông qua nước thứ ba.

Trong năm 2016, giao thương hàng không giữa hai nước cũng đã được khôi phục và dự kiến số người Mỹ đến Cuba du lịch sẽ gia tăng mạnh. Năm 2015, theo các số liệu của Chính phủ Cuba, số người Mỹ đến Cuba đã tăng thêm 77%, đạt 161 nghìn người.

Trong khi đó, theo số liệu của Mỹ, lượng người Mỹ đến Cuba chỉ tăng thêm 50%. Sự chênh lệch về số liệu này cho thấy không phải tất cả người Mỹ đến Cuba đều thông qua con đường chính thống mà có thể đi qua nước thứ ba.

Với việc các lệnh cấm vận và hạn chế được dỡ bỏ, số lượng người Mỹ đến Cuba bất hợp pháp sẽ ngày càng ít đi.

Mới đây, Bộ Tài chính Mỹ cũng ra thông báo cho biết người Cuba đã có thể nhận lương tại Mỹ. Điều này có nghĩa rằng các công ty của Mỹ có thể thuê nhân công người Cuba và trả tiền lương cho họ và người Cuba có thể mở tài khoản trong các ngân hàng Mỹ.

Một chi tiết thú vị khác là phần lớn người Mỹ đón mừng việc dỡ bỏ các hạn chế chống Cuba là các “fan” của môn bóng chày và số lượng này ở Mỹ lên đến hàng chục triệu người. Hiện các vận động viên bóng chày nổi tiếng của Cuba có thể hành nghề ở Mỹ mà vẫn giữ được quốc tịch Cuba.

“Chúng tôi đang tiếp tục dỡ bỏ các rào cản kinh tế để nâng cao mức sống cho người dân Cuba và gia tăng mức độ tự do tài chính cho họ”- Thứ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Washington cũng hy vọng rằng việc dỡ bỏ hoặc giảm bớt các hạn chế sẽ giúp chính quyền Cuba đẩy mạnh hơn các cuộc cải cách về kinh tế và các cuộc cải cách khác. Các doanh nghiệp Mỹ là những người mong chờ hơn cả lệnh dỡ bỏ cấm vận kinh tế chống Cuba, nhất là Wall Street.

Theo các phương tiện truyền thông Mỹ, các công ty của Mỹ đã sẵn sàng “thu mua toàn bộ Cuba”. Hiện rất ít người nhớ đến giai đoạn “sung công và quốc hữu hóa” do chính quyền cách mạng Cuba, đứng đầu là Fidel Castrol thực hiện sau khi lên nắm quyền vào năm 1959.

Chương trình chuyến thăm Cuba của Tổng thống Obama được lên chi tiết đến từng giờ. Trong các hoạt động đã được lên kế hoạch, tất nhiên không thể thiếu cuộc gặp gỡ và hội đàm với Chủ tịch Cuba Raul Castrol.

Tổng thống Mỹ cũng sẽ dự khán một trận bóng chày ở thủ đô Havana. Ngoài ra, ông Obama cũng sẽ có các cuộc gặp gỡ với phe đối lập Cuba, giới doanh nghiệp cũng như những người dân thường Cuba.

Tuy nhiên, trong quá trình chuẩn bị cho chuyến thăm này, hai bên vẫn còn có một số bất đồng nhỏ. Cụ thể, phía Cuba mong muốn Tổng thống Mỹ không nói nhiều trên các phương tiện truyền thông về các vi phạm tự do dân chủ, nhân quyền ở Cuba nhưng phía Mỹ vẫn chưa đưa ra cam kết về vấn đề này.

Về tổng thể, chuyến thăm Cuba lần này của Tổng thống Mỹ Barack Obama có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc vinh danh Tổng thống Obama như là “sứ giả hòa bình” và đặc biệt quan trọng đối với chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ sắp tới của đảng Dân chủ.

Lượng cử tri Mỹ có nguồn gốc Cuba và các nước Mỹ La tinh là không nhỏ nên chuyến thăm Cuba lần này của ông Obama sẽ giúp số cử tri này thay đổi quan điểm, thái độ đối với đảng Dân.

Đây chính là một trong các mục đích quan trọng thúc đẩy ông Obama thực hiện chuyến thăm lịch sử đến Cuba.