Syria đánh Mayadin, đòn cực hiểm xoay chuyển cục diện Deir Ezzor

Trong mấy ngày qua, bên cạnh tình hình chiến sự gia tăng căng thẳng ở các tỉnh Idlib và Hama, Quân đội Syria và các lực lượng đồng minh đang căng sức trên mặt trận phía Đông tỉnh Homs, trước sức tấn công rất mạnh của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo IS.

Hôm 28/9, các tay súng IS đã bất ngờ dồn lực lượng tấn công dọc tuyến đường cao tốc M20 và sân bay quân sự T-3 và đã có lúc đánh chiếm được các thị trấn Kabbajeb và al-Shoula ở Tây Deir Ezzor, vây chặt thị trấn al-Sukhnar ở Đông tỉnh Homs, cắt đứt tuyến đường cao tốc này.

Trước tình hình nguy cấp, Quân đội Syria đã dồn lực mở đợt phản công lớn dọc tuyến đường cao tốc này và đã tái chiếm thành công các địa điểm đã mất vào tay IS, nối lại tuyến đường vận chuyển huyết mạch cho chiến trường phía Tây và phía Đông sông Euphrates, thuộc tỉnh Deir Ezzor.

Trong khi các trận đánh dọc cao tốc M20 đang diễn ra quyết liệt, hôm 01/10, Quân đội Syria và các đồng minh đã bất ngờ phát động một cuộc tấn công từ Deir Ezzor xuống phía Đông Nam, nhằm đánh chiếm thị trấn Mayadin do IS kiểm soát, nằm ở vùng nông thôn tỉnh này, cách thành phố Deir Ezzor vẻn vẹn 40km.

Việc hôm 1/10 Quân đội Syria quyết định mở mũi tấn công đánh xuống Mayadin là điều khá bất ngờ đối với giới phân tích. Tuy nhiên, hành động này của SAA xét về góc độ quân sự có ý nghĩa rất quan trọng và mang lại cho họ 3 lợi thế sau đây:

Thị trấn Mayadin có vị trí chiến lược quan trọng bởi nó đã cứ điểm kiên cố cuối cùng của IS dọc bờ Tây sông Euphrates, là điểm hỗ trợ để tạo thế ỷ giốc cho thị trấn Abu Kamal - thị trấn chiến lược ở khu vực biên giới Syria-Iraq, thành trì lớn cuối cùng của IS ở phía Đông Syria.

Do tính chất quan trọng của Mayadin nên IS không thể để mất thị trấn này. Do đó, cuộc tấn công mới xuống phía Nam của SAA có thể là kế “Vây Ngụy, cứu Triệu”, nhằm khiến IS phải từ bỏ cuộc tấn công ở phía Đông tỉnh Homs, hoặc chí ít là cũng làm phân tán lực lượng của chúng.

Theo nguồn tin mới nhất, quân đội Syria đã đánh chiếm được làng Muhassan, cách Deir Ezzor hơn 10km và đã có bước tiến rất nhanh, vượt được nửa chặng đường cần thiết tới Mayadin. Bước tiến thần tốc của SAA rõ ràng đã khiến IS phải lo lắng và rút bớt lực lượng ở Đông Homs về, do đó, SAA thuận lợi phản công tái chiếm lại các khu vực đã mất dọc cao tốc M20.

Mục đích quan trọng nhất của SAA trong mũi tấn công xuống Mayadin là giải nguy cho mặt trận đường cao tốc M20, nhưng rõ ràng là việc tấn công xuống thị trấn nằm bên bờ Tây sông Euphrates cũng có những mục đích khác quan trọng không kém, thậm chí là mang tính chiến lược hơn.

Nếu phát triển thuận lợi trong 1 vài ngày tới, SAA có thể phát huy ưu thế của mũi tấn công này để tiếp tục tiến thẳng tới cứ điểm quan trọng nhất của IS là thị trấn Abu Kamal, hợp công với mũi tấn công ở phía Nam đánh lên để đánh chiếm cứ điểm này trước Mỹ và đồng minh thuộc Liên minh Dân chủ Syria (SDF, nòng cốt là Đơn vị Bảo vệ Nhân dân người Kurd - YPG).

Nếu hoàn thành được mục đích này, rõ ràng là SAA đã đạt được một mục đích rất quan trọng là kiểm soát khu vực biên giới giáp với Jordan và tam giác biên giới Syria-Iraq-Jordan, cắt đứt con đường tiếp vận của IS từ Iraq sang; nhốt các tay súng khủng bố trong một cái túi lớn, rồi sau đó mở chiến dịch giải phóng Đông Homs và Nam Deir Ezzor.

Mặc dù tiếp tục đánh sâu xuống phía Nam dọc bờ Tây sông Euphrates, SAA có thể đạt được những mục đích trên nhưng điều này rõ ràng là sẽ làm SAA không còn đủ lực lượng tiếp tục đẩy mạnh các mũi tấn công bên bờ Đông sông Euphrates, buộc phải trao nó cho người Kurd.

Việc để mất khu vực Đông sông Euphrates là điều mà cả Nga và Syria đều không bao giờ muốn nó xảy ra, do đó, họ có thể tính đến phương án mở các điểm vượt sông ở khu vực này, rồi từ đó đánh ngược lên phía Bắc, tiếp tục ngăn chặn người Kurd độc chiếm khu vực phía Đông con sông này.

Tiếp tục mở điểm đầu cầu vượt sông Euphrates

Trong bối cảnh mũi tấn công bên bờ Đông sông Euphrates đoạn thành phố Deir Ezzor đã bị SDF chặn đứng, rõ ràng việc mở thêm đầu cầu vượt sông ở đoạn phía Bắc Mayadin là điều vô cùng thuận lợi để SAA có thể tiếp tục ngăn chặn bước tiến của người Kurd, rồi sau đó mới tính đến IS.

Tuy nhiên, phương án này sẽ không chặn được quân tiếp viện của IS ở Abu Kamal, làm cho áp lực của IS lên các lực lượng chính phủ ở Đông Homs ngày càng gia tăng gây nguy hiểm cho đoạn cao tốc M20 ở al-Sukhnar và thậm chí là cả thành cổ Palmyra.

Ngoài ra, IS cũng có thể tập trung binh lực chặn đường Quân đội Syria qua bờ Đông sông Euphrates, tuy nhiên lực lượng của chúng sẽ không mạnh do chưa kịp rút về từ Homs.

Mặc dù có nhiều khó khăn hơn so với phương án yên vị bên bờ Tây sông Euphrates nhưng nếu xét về tầm chiến lược thì phương án tiếp tục vượt sông Euphrates giúp Syria trước có thể chặn được người Kurd, sau cũng có thể đánh chiếm được Abu Kamal.

Tuy nhiên, kế hoạch này chỉ có thể thành công với 2 điều kiện tiên quyết:

Một là: Quân đội Syria phải bảo toàn được thế trận phòng thủ ở khu vực Đông Homs và cao tốc M20; nếu không họ sẽ không có khả năng bổ sung lực lượng để hoàn thành mục đích này.

Hai là: Các khu vực giảm leo thang xung đột ở Syria phải “yên tĩnh”, đặc biệt là khu vực Idlib; nếu không Quân đội Syria rảnh tay tập trung quân, dẫn đến không đủ lực để quyết đấu với người Kurd và cả IS.

Do đó, sự chi viện hỏa lực trên không của Nga trong thời gian tới là vô cùng quan trọng, giúp SAA bảo toàn các khu vực phòng thủ ở Homs và Idlid, để rảnh tay tập trung binh lực cho mặt trận Deir Ezzor.

Với những diễn biến mới nhất của các bên tham chiến, có thể nhận thấy, chiến trường tỉnh Homs và Deir Ezzor trong vài ngày tới sẽ có những biến động bất ngờ khó lường, và rất có thể Quân đội Syria sẽ giành được lợi thế lớn trong thời gian tới.