Trung Quốc dùng tàu chiến “dọa” Chủ tịch luân phiên ASEAN?

Tàu chiến Trung Quốc "khuấy động" Biển Đông.

Một đội tàu hải quân Trung Quốc vừa  kết thúc cuộc tập trận tại bãi đá ngầm James (James Shoal), cách bờ biển Malaysia chỉ có 80 km và cách nước Chủ tịch luân phiên ASEAN Brunei chưa đầy 200km. Theo VOA, đây là lần đầu tiên trong lịch sử cận đại,  hải quân của Trung Quốc tiến sâu như thế về phía nam Biển Đông. Đội tàu này bao gồm tàu đổ bộ khổng lồ Jinggangshan cùng với 1 tàu khu trục, 2 tàu hộ tống trang bị tên lửa có điều khiển. Tân Hoa Xã cho biết các chiến hạm này đã tập trận biên đội, với sự yểm trợ của một số máy bay chiến đấu đến từ các căn cứ ở Trung Quốc đại lục.

Giáo sư Ian Storey của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore nhận định: “Cuộc tập trận này…nhằm phát đi một thông điệp là Trung Quốc có khả năng hoạt động ở những nơi cách xa đất liền và cũng có thể đổ bộ chiếm đảo để giải quyết vụ tranh chấp, trong trường hợp họ muốn làm như vậy”.

Biển Đông được cho là có những trữ lượng dầu lửa và khí đốt rất lớn, vượt xa so với các dự báo trước đây và nhiều hơn cả các nguồn tài nguyên chưa được khai thác của cả châu Âu. Tài nguyên thiên nhiên là trọng tâm của những vụ tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Khu vực này có nhiều cá và được cho là có những trữ lượng dầu khí rất lớn. Vùng biển này cũng là nơi có những tuyến đường biển quan trọng nhất trên thế giới. Trung Quốc, Malaysia, Brunei, Philippines, Việt Nam và vùng lãnh thổ Đài Loan đều có yêu sách chủ quyền đối với một phần hoặc toàn bộ khu vực này.

Bãi đá ngầm James nằm cách tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc gần 2.000 km về hướng nam và cách Brunei chưa đầy 200 km. Lâu nay, Việt Nam, Philippines là những nước lên tiếng phản đối sự hiện diện của các tàu bè Trung Quốc trong vùng biển mà mỗi nước có đòi hỏi chủ quyền,

mạnh mẽ hơn so với Malaysia và Brunei.

Khi những cuộc diễn tập của Trung Quốc vừa bắt đầu, Philippines đã tuyên bố “mạnh mẽ phản đối” sự hiện diện của tàu chiến Trung Quốc trong vùng biển của Philippines.

Giáo sư Storey cho rằng không phải tình cờ mà tàu chiến Trung Quốc tiến tới gần bờ biển Brunei, nước hiện giữ chức Chủ tịch luân phiên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á và đứng ra chủ trì tất cả các hội nghị của ASEAN trong năm nay.

Ông Romney Banlaoi, giám đốc Viện Nghiên cứu hòa bình, bạo động và khủng bố ở Philippines, cũng đề cập vai trò quan trọng mà Brunei sẽ nắm giữ tại diễn đàn an ninh ASEAN vào tháng tới. Ông nói: “Tôi nghĩ là Bắc Kinh đang gửi tới ASEAN một thông điệp là Trung Quốc không những chỉ muốn khẳng định đòi hỏi chủ quyền ở Biển Đông mà còn muốn trắc nghiệm khả năng bảo vệ các yêu sách về lãnh thổ của mình”.

Ông Banlaoi cho biết tranh chấp Biển Đông là một trong những ưu tiên  trong nghị trình thảo luận của Hội nghị cấp cao ASEAN tổ chức vào tháng 4 tới.

Trong lúc một số nước trong khối ASEAN như Philippines muốn giải quyết những vụ tranh chấp ở Biển Đông với sự tham gia của cộng đồng quốc tế, Trung Quốc lại nhất mực đòi tiến hành các cuộc đàm phán tay đôi với từng nước đòi chủ quyền.

Trong khi đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi lại một lần nữa nhắc tới lập trường của Trung Quốc đối với vấn đề Biển Đông. Hồng Lỗi ngang ngược nói rằng Trung Quốc đang thực thi các quyền hợp pháp của mình qua việc thực hiện những cuộc tập trận này.

Xem ra, sau khi vấp phải phản ứng mạnh mẽ của Nhật Bản và Mỹ ở Biển Hoa Đông, Trung Quốc “mềm nắn, rắn buông”, quay sang bắt nạt các nước láng giềng ASEAN ven Biển Đông.