Vụ nổ dẫn đến việc Nga-CH Czech thi nhau trục xuất nhà ngoại giao

Ngày 17/4, chính quyền Cộng hòa Czech tố cáo một đơn vị của Cơ quan Tình báo Quân sự Nga gây ra vụ nổ kho vũ khí của nước này vào năm 2014, theo New York Times. CH Czech nghi ngờ Đơn vị 29155 của Nga đã chủ mưu gây ra vụ nổ vào cuối năm 2014 khiến hai người CH Czech thiệt mạng.

CH Czech tuyên bố trục xuất 18 nhà ngoại giao. Những người này được xác định là gián điệp với “bằng chứng rõ ràng”.

Ngay sau đó, Nga cũng đáp trả bằng cách thông báo trục xuất 20 nhà ngoại giao CH Czech và cho họ 24 giờ để rời đi. Nga đã mạnh tay hơn khi trục xuất nhiều hơn CH Czech 2 người và cho ít thời gian hơn để rời đi.

Nguyên nhân vụ nổ kho đạn làng Vlachovice vào tháng 12/2014 chưa bao giờ được giải thích đầy đủ.

Vụ nổ trùng hợp với thời điểm Ukraine đang tìm kiếm nguồn cung vũ khí từ nước ngoài. Kiev khi đó đang phải vật lộn với cuộc chiến khôi phục lãnh thổ phía đông bị phiến quân do Nga hậu thuẫn chiếm giữ.

Các báo cáo của truyền thông CH Czech cho biết vụ nổ có thể là nỗ lực của Nga nhằm ngăn chặn việc chuyển giao vũ khí do CH Czech sản xuất. Số vũ khí còn có thể được bán cho các lực lượng chiến đấu tại Syria chống lại quân đội của Tổng thống Bashar al-Assad, đồng minh thân cận của Moscow.

Đơn vị chống tội phạm có tổ chức của cảnh sát CH Czech cho biết hai đặc vụ Nga Ruslan Boshirov và Alexander Petrov đã xuất hiện tại Zlin trong thời gian các kho đạn dược ở khu vực này phát nổ.

Hai người đàn ông này cũng bị coi là nghi phạm trong vụ tấn công tại Salisbury (Anh) khiến cựu điệp viên Nga Sergei Skripal và con gái phải nhập viện vào năm 2018.

Hai người đã xuất hiện trên truyền hình Nga ngay sau khi vụ tấn công xảy ra. Họ khẳng định mình không phải là gián điệp mà là các chuyên gia thể thao. Họ đến thăm Salisbury vì quan tâm các ngọn tháp từ thời trung cổ.

Thủ tướng Babis không cáo buộc hai người Nga trực tiếp liên quan đến vụ nổ kho vũ khí. Tuy nhiên, ông nói rằng các đặc vụ làm việc cho tình báo quân sự Nga có liên quan.

“Cộng hòa Czech là một quốc gia có chủ quyền và phải phản ứng với những phát hiện chưa từng có tiền lệ”, ông cho biết.

Nga không có phản ứng ngay lập tức đối với các cáo buộc của CH Czech. Trong quá khứ, Moscow thường xuyên phủ nhận bất kỳ vai trò nào trong các vụ ám sát hoặc phá hoại được thực hiện ở các quốc gia ở châu Âu.

Trước đó chỉ vài ngày, Washington trục xuất 10 nhà ngoại giao Nga. Mỹ cáo buộc những người này can thiệp vào bầu cử tổng thống Mỹ năm ngoái và xâm nhập vào các hệ thống máy tính của cơ quan chính phủ. Ba Lan cũng trục xuất 3 nhà ngoại giao Nga vào ngày 15/4. Chính quyền Warsaw cho biết đây là một cử chỉ “đoàn kết” với Mỹ.

Ngay sau đó, chính quyền ông Putin đáp trả khi trục xuất 10 nhà ngoại giao Mỹ và 3 nhà ngoại giao Ba Lan. Bộ Ngoại giao Nga cho biết sự trả đũa "không thể tránh khỏi" và lưu ý rằng "Washington nên nhận ra rằng họ sẽ phải trả giá cho sự xuống cấp của quan hệ đôi bên".

Căng thẳng ngoại giao giữa Nga và các nước cũng diễn ra trong bối cảnh Nga đang tăng cường quân đội ở biên giới với Ukraine và tại Crimea.