- Theo quan niệm đạo đức của người Việt, loạn luân là một tội lỗi không thể được dung thứ. Tuy vậy, vì các nguyên nhân khác nhau mà không ít vụ loạn luân đã từng xảy ra trong cung đình Việt Nam.
Từ loạn luân đến loạn nước
Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát (1714-1765) - vị chúa Nguyễn thứ 8 trong lịch sử bị coi là người đã đẩy sự nghiệp của các chúa Nguyễn vào tình trạng rối ren vì loạn luân với một người trong họ.
Vốn có công lớn trong công cuộc Nam tiến và xây dựng thành Phú Xuân (Huế ngày nay), nhưng về cuối đời, Võ Vương bắt đầu say mê tửu sắc. Đây là cơ hội để Trương Phúc Loan, người cậu ruột đầy mưu mô tìm cách thao túng chúa. Để thực hiện ý đồ, Loan đã đẩy cháu mình vào mối tình loạn luân với người cô em con chú là Công nữ Ngọc Cầu.
Ngọc Cầu vốn là một người con gái có nhân sắc trời phú. Nắm được bản tính hiếu sắc của Võ Vương, Trương Phúc Loan đã tạo điều kiện cho Ngọc Cầu thường xuyên ra vào trong Vương phủ và gần gũi với chúa.
Sau nhiều lần ái ân vụng trộm, Ngọc Cầu đã mang thai với người anh họ và sinh ra một công tử, được đặt tên là Nguyễn Phúc Thuần. Điều này khiến bà trở thành một cung phi được sủng ái bậc nhất của Võ Vương. Tận dụng địa vị của mình, Ngọc Cầu đã nhờ chúa giúp anh em của mình được hưởng quyền cao, lộc bổng hậu hĩ.
Tuy nhiên, do mặc cảm loạn luân nên Võ Vương đã không lập Nguyễn Phúc Thuần làm người kế vị. Theo chọn lựa của Vương phủ, đệ nhị công tử Nguyễn Phúc Luân, đương kim kế tử sẽ lên kế ngôi vương. Thấy mưu đồ giành quyền lực không thành, Ngọc Cầu lo lắng bàn với Trương Phúc Loan tìm cách đối phó.
Cơ hội đã đến khi Võ Vương qua đời. Ngọc Cầu và Trương Phúc Loan đã cho 100 võ sĩ vào Vương phủ giết tất cả những người ủng hộ Nguyễn Phúc Luân. Bản thân kế tử Nguyễn Phúc Luân bị tống ngục, nhường chỗ cho Nguyễn Phúc Thuần lên ngôi vương lúc mới 12 tuổi.
Từ đây, chính quyền của các chúa Nguyễn rối loạn và từng bước sụp đổ.
Nghi án vợ con hoàng tử Cảnh loạn luân với nhau
Hoàng tử Nguyễn Phúc Cảnh là con trưởng của vua Gia Long, sinh năm Canh Tý (1780) ở Gia Định. Ông kết duyên với Tống Thị Quyên, sinh được 2 con trai là Mỹ Đường và Mỹ Thùy. Năm 1801, hoàng tử Cảnh bị bệnh đậu mùa, hưởng dương 21 tuổi.
Sau khi ông mất, người được vua Gia Long chọn nối ngôi không phải Mỹ Đường mà là hoàng tử Đảm – em trai của hoàng tử Cảnh, vì hoàng tử Đảm có tư tưởng gần gũi hơn. Năm 1820, Gia Long băng hà, hoàng tử Đảm lên ngôi, lấy niên hiệu là Minh Mạng.
Đến năm 1824, có người bí mật tố cáo với Minh Mạng rằng Mỹ Đường thông dâm với mẹ là Tống Thị Quyên. Vua đã rất giận dữ, lệnh cho lính áp giải Hoàng thái phi Tống Thị Quyên đi biệt giam. Bà không được biện minh mà phải thừa nhận tội lỗi của mình, rồi sau đó bị xử tội chết bằng cách dìm nước.
Mỹ Đường không bị kết án tử vì tội thông dâm với mẹ đẻ, nhưng bị gạch tên trong sổ hoàng tộc và giáng làm thứ dân.
Quanh vụ án này đã có rất nhiều giả thuyết khác nhau. Có ý kiến cho rằng đây là âm mưu nhằm loại bỏ hoàn toàn ảnh hưởng của Mỹ Đường trong hoàng tộc.
Vào thời đó, có 2 tội không thể tha thứ là bất trung và thất đức. Bất trung thì Mỹ Đường không có biểu hiện gì, nên muốn loại bỏ cháu đích tôn của Gia Long thì chỉ còn cách khép vào tột thất đức, nghĩa là thông dâm với mẹ.
Dù vậy, những tình tiết thực sự phía sau vụ án hoàng tộc này có lẽ mãi mãi vẫn là một ẩn số lịch sử của triều Nguyễn.
Nhà Trần: Loạn luân là chuyện thường
Nhà Trần được coi là một triều đại hưng thịnh hàng đầu của giai đoạn đại phong kiến Việt Nam. Tuy vậy, “vấn nạn” loạn luân ở triều đại này lại là điều bị nhiều sử gia phê phán mạnh mẽ.
Sở dĩ có hiện tượng loạn luân này là vì từ lịch sử lập quốc nhà Trần đã có quy định, để tránh ngôi vua truyền ra ngoài, chỉ có người trong tộc mới được lấy nhau. Đây chính là một kinh nghiệm lịch sử của nhà Trần từ việc Trần Thủ Độ ép Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh, giành vương quyền từ nhà Lý.
Theo thống kê, trong 175 năm tồn tại, nhà Trần đã diễn ra khoảng 35 cuộc hôn nhân nội tộc, trong đó có trường hợp vua Trần Anh Tông.
Trần Anh Tông vốn là con trưởng của Thượng hoàng Trần Nhân Tông và Khâm từ Bảo Thánh Hoàng Thái hậu, là cháu nội của Trần Thánh Tông, cháu ngoại của Trần Hưng Đạo, chắt nội của Trần Thái Tông. Nhà vua lại lấy Thuận Thánh, con gái Trần Quốc Tảng, là cháu nội của Trần Hưng Đạo, chắt Trần Liễu. Như vậy, quan hệ vợ chồng này là cháu cô cháu cậu hay chắt chú chắt bác lấy nhau.
Một trường hợp hôn nhân loạn luân khác thuộc về danh tướng Trần Hưng Đạo. Ông là con trai của An Sinh Vương Trần Liễu, cháu gọi vua Trần Thái Tông bằng chú. Vợ ông là công chúa Thiên Thành, em gái ruột của vua Trần Thái Tông.
T.B