Nga tung đòn vũ bão vào Donesk, Ukraine sắp mất cả chì lẫn chài?

Tổng thống Ukraine Zelensky thừa nhận tình hình ở tiền tuyến phía đông của nước này rất “khó khăn”. Trong khi đó, Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine cho biết đã có hàng chục cuộc giao tranh ở một số điểm nóng trên tiền tuyến theo hướng đó.

Một số báo cáo cho rằng, Ukraine có thể đã chuyển một số nguồn lực quân sự từ khu vực Donetsk ở phía Đông – nơi diễn ra những cuộc giao tranh dữ dội nhất ở Ukraine để tiến hành tấn công Kursk. Nhiều chuyên gia lo ngại động thái này của Kiev có thể là sai lầm nghiêm trọng.

Kể từ ngày 6/8 khi Ukraine bắt đầu cuộc tấn công xuyên biên giới, Nga đã tiến thêm được vài km về phía thành phố Pokrovsk (thuộc Donetsk) ở phía Đông Ukraine. Ngoài ra, Moscow cũng tuyên bố đã kiểm soát khu định cư Zhelanne, cách Pokrovsk gần 20km, cùng nhiều ngôi làng và một số khu định cư khác. Hơn 50.000 dân thường vẫn ở lại Pokrovsk. Nếu Nga chiếm được thành phố này thì đây sẽ là trung tâm dân số lớn nhất mà Moscow kiểm soát kể từ tháng 5/2023. Đối với Ukraine, việc mất Pokrovsk sẽ gây ra hậu quả nặng nề.

Pokrovsk là trung tâm hậu cần của Ukraine, nằm ở ngã ba của 2 con đường chính xuyên qua khu vực. Việc chiếm thành phố này được coi là chìa khóa để quân đội Nga thực hiện mục tiêu của Tổng thống Putin là kiểm soát các vùng Donetsk và Lugansk ở miền Đông Ukraine, còn gọi là Donbass

Quân đội Nga đã tập trung rất nhiều nguồn lực cho khu vực này. Các cuộc tấn công của Nga tại Donbass ngày càng dữ dội hơn, bất chấp vùng biên giới Kursk đang bị Ukraine xâm nhập. Một nhà phân tích cho rằng, trọng tâm chính của Tổng thống Putin là hướng đến Donetsk, đặc biệt là thành phố Pokrovsk.

Theo các quan chức địa phương, quân đội Nga hiện chỉ cách thành phố gần 10km. Moscow được cho là đang chiến đấu để chọc thủng tuyến phòng thủ cuối cùng của Ukraine bên ngoài Pokrovsk, cách thị trấn lân cận Myrnohrad hơn 6km.

Nếu như trước đây, Nga thường tìm cách chiếm giữ các thành phố của Donetsk, chẳng hạn như Avdiivka, bằng những cuộc tấn công sử dụng phương tiện cơ giới hạng nặng do xe tăng và xe bọc thép dẫn đầu, kết hợp với các cuộc ném bom trên không tầm xa. Thì hiện giờ, Nga chủ yếu phụ thuộc vào lực lượng bộ binh và những đơn vị nhỏ để tiến về phía Pokrovsk, một quan chức phương Tây lưu ý.

Quan chức này nói thêm rằng: “Những cuộc tấn công bằng bộ binh và các đơn vị nhỏ của Nga đã gia tăng trong tuần qua. Xét về tốc độ mà Nga có thể tiến quân mỗi ngày thì quân đội Ukraine tại Pokrovsk đang thực sự phải đối mặt với tình thế nguy hiểm”.

Nhóm phân tích Deep State của Ukraine báo cáo rằng, Nga đã chiếm giữ 3 thị trấn khác ở phía Nam Pokrovsk. Ngoài ra, Moscow cũng tiến gần tới Novogrodivka, Zavitny và Ptychy – 3 thị trấn khác ở rìa Pokrovsk. Các lực lượng của Nga đã đạt được nhiều thành công hơn dọc theo tiền tuyền ở vùng Donetsk và đang nỗ lực tiến về phía các thị trấn Toretsk và Siversk. Trước đó, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố quân đội nước này đã kiểm soát thị trấn Niu York, gần Toretsk.

Theo đánh giá của các quan chức phương Tây, để có được thành công tại Donbass, Nga đang mất binh sỹ với số lượng nhiều hơn con số mà họ có thể tuyển dụng. Quan chức này lưu ý, không có dấu hiệu nào cho thấy Nga có khả năng mở rộng quy mô tuyển dụng để bù đắp cho sự thiếu hụt này, mặc dù Moscow đã đưa ra những tiêu chí hấp dẫn để khuyến khích người dân nhập ngũ trong những tháng gần đây.

Trong thông báo trên Telegram, Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, Tướng Oleksandr Syrskyi cho biết: "Giao tranh ác liệt vẫn tiếp diễn theo hướng Pokrovsky. Lực lượng phòng thủ đang làm mọi thứ cần thiết để bảo vệ Toretsk. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đang đạt được những kết quả mới ở Kursk”.

Ukraine hiện đang đẩy mạnh các cuộc tấn công tại khu vực Kursk của Nga, triển khai cả những đơn vị giàu kinh nghiệm chiến đấu khác, cùng nhiều khí tài của phương Tây. Đây là lần đầu tiên lãnh thổ Nga bị xâm nhập kể từ Thế chiến II. Chiến dịch đột kích của Ukraine nhằm tạo ra một vùng đệm ở biên giới Nga, làm giảm khả năng của Moscow trong việc bắn pháo và máy bay không người lái các thị trấn và thành phố lân cận của Ukraine. Kiev đã phá hủy 3 cây cầu bắc qua sông Seim ở phía Tây nước Nga, cắt đứt tuyến tiếp tế cuối cùng cho những đơn vị mà Moscow triển khai để bảo vệ khu vực này.

Ông Oleksandr Syrskyi cho biết Kiev đã tiến vào Kursk từ khoảng 28 đến 35 km, chiếm được 1.263 km2 lãnh thổ Nga và 93 khu định cư. Để đạt được thành công này, Ukraine cũng phải trả giá đắt. Theo giới phân tích, mỗi km2 mà Ukraine chiếm được tại Kursk có thể khiến nước này mất thêm diện tích lãnh thổ tại Donetsk.

Một số người suy đoán, nếu ông Donald Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ sắp tới, Ukraine có thể bị buộc phải ngồi vào bàn đàm phán với Nga và Kiev muốn sử dụng các vùng lãnh thổ chiếm được ở biên giới Nga làm con bài mặc cả. Ngoài mục đích giành lợi thế chiến trường và nâng vị thế đàm phán, giới quan sát cho rằng chiến dịch tấn công của Ukraine còn gửi thông điệp mạnh mẽ tới Mỹ và đồng minh NATO, giúp họ xua tan nỗi e ngại về nguy cơ Nga có những hành động quyết liệt hơn, đồng thời tăng cường hỗ trợ cho Kiev.  

Còn quá sớm để dự đoán liệu Ukraine có thể giữ vững được thành quả của họ hay không. Quân đội Ukraine đang phải chịu cảnh thiếu hụt nhân lực và đã rút quân dự bị từ các tiền tuyến khác như ở Donetsk và Kharkov để đưa họ vào trục chiến đâí mới. Trong những tuần tới, các lực lượng của Ukraine ở Kursk có thể bị kéo căng quá mức và buộc phải rút lui.

Ngoài ra, cho đến nay, Nga vẫn chưa chuyển hướng lực lượng của mình khỏi khu vực Donetsk. Theo báo cáo của Financial Times, vào ngày 19/8, quân đội Nga đã chiếm gần như toàn bộ thị trấn Niu York, tiến vào Toretsk gần đó và xâm nhập vào trung tâm hậu cần của Pokrovsk.

Konrad Muzyka, một nhà phân tích quốc phòng độc lập, đồng thời là giám đốc công ty tham vấn Rochan Consulting cho nói với Financial Times rằng, với hầu hết lực lượng dự bị được đưa đến Kursk, Ukraine sẽ phải nỗ lực lấp đầy các khoảng trống phòng thủ và chống lại nhiều mối đe dọa từ phía Nga.

Indian Express dẫn phân tích từ một chuyên gia Ấn Độ về các vấn đề chiến lược cho rằng Ukraine có thể đã mắc sai lầm khi tiến sâu vào Kursk. Chuyên gia này nhận định, nếu Nga không sớm ngồi vào bàn đàm phán và nếu các đối phương phương Tây không cung cấp thêm vũ khí, đạn dược cho Ukraine, cuộc đột kích vùng Kursk có thể trở thành "hành động tự sát về mặt quân sự" của Ukraine.