Ukraine mắc sai lầm về chiến lược trong cuộc tổng phản công

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu trình bày báo cáo tại cuộc họp. Nguồn Bộ Quốc phòng Nga

Bản báo cáo của Bộ trưởng Quốc phòng Nga

Bước sang tháng 9, Ukraine chính thức bước vào mùa thu; cuộc “phản công mùa hè” mà Kiev phát động gần nửa năm đã kết thúc về mặt thời gian. Cuộc tấn công tiếp theo do quân đội Ukraine phát động nên được coi là một "cuộc phản công mùa thu".

Đáng lẽ vào cuối quý này, Kiev nên tổng kết công việc trong giai đoạn này và đưa ra báo cáo bằng văn bản xem chỗ nào làm tốt, chỗ nào chưa tốt; đồng thời báo cáo tiến độ và tổn thất.

Nhưng rõ ràng, chính phủ của Tổng thống Zelensky không đạt được kết quả mong đợi và chắc chắn sẽ không chủ động đưa ra bản tóm tắt này, nên Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu đã “chủ động” biên soạn một báo cáo vắn tắt về tình hình chiến trường.

Hôm thứ 5/9, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu thông báo trong cuộc họp với các quan chức cấp cao Bộ Quốc phòng Nga rằng, sau ba tháng Ukraine phản công, quân đội Ukraine chưa đạt được kết quả về bất kỳ hướng nào.

Tổn thất của quân đội Ukraine có khả năng vượt con số thống kê. Nguồn Topwar

Sau đó, Bộ trưởng Shoigu đề cập chi tiết về tổn thất của quân đội Ukraine, tuyên bố phía Ukraine có hơn 66.000 quân bị loại khỏi vòng chiến đấu, 7.600 vũ khí bị phá hủy, 34 sở chỉ huy chiến thuật chiến dịch hoặc tiền tuyến bị quân đội Nga phá hủy.

Ngay sau đó, Bộ trưởng Shoigu đã tổng kết thành tích hệ thống phòng không Nga trong tháng 8 vừa qua đã đánh chặn 13 tên lửa hành trình, 159 tên lửa HIMARS  và hơn 1.000 máy bay không người lái. Cuối cùng, Bộ trưởng Shoigu cũng bày tỏ lòng biết ơn tới toàn thể binh lính vì tinh thần chiến đấu không sợ hy sinh gian khổ.

Cùng với đó là việc Tổng thống Nga Vladimir Putin công khai tuyên bố, “cuộc phản công của Ukraine không hề bị đình trệ mà đã thất bại” và bản báo cáo của Bộ trưởng Shoigu chắc chắn là một “báo cáo đẹp”.

Vũ khí phương Tây không phải là toàn năng. Nguồn Topwar

Cả NATO và Ukraine đều thừa nhận cuộc phản công không đạt bước tiến lớn

Bản báo cáo thành tích chiến đấu của quân đội Nga của Bộ trưởng Shoigu sẽ có một “độ chênh” nhất định, nhưng xét đến những thay đổi về thực tế chiến trường và việc triển khai lực lượng của quân đội Ukraine trong vài tháng qua, có thể nói “độ chênh” lần này sẽ không lớn lắm.

Hơn nữa, số thương vong của Ukraine được tờ New York Times dự đoán còn cao hơn số liệu do Nga công bố. Tổng thống Zelensky cũng vừa gửi yêu cầu tới Ba Lan và các nước khác, hy vọng họ có thể dẫn độ những người tị nạn Ukraine phù hợp để thực hiện nghĩa vụ quân sự ở quê nhà.

Có thể thấy, sau nhiều tháng giao tranh, quân Ukraine không những không đột phá được mà còn tổn thất đáng kể về nhân lực, quả thực là “hết quân”.

Khi Quân đội Ukraine mở cuộc phản công hoành tráng đến mức tung cả một lực lượng lớn trên toàn mặt trận, dự luận quốc tế có cảm tưởng Quân đội Nga phải lùi về biên giới tháng 9/1991.

Hỏa lực mạnh được NATO hỗ trợ vẫn còn quá ít. Nguồn CNN

Đáng tiếc, như Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu đã nói, quân đội Ukraine cuối cùng đã không đạt được mục tiêu của mình theo bất kỳ hướng nào; cho dù đó là trọng tâm tấn công trên hướng chủ yếu Zaporozhye, nam Donetsk hay quấy rối ở Kherson; thậm chí là tái tràn ngập Bakhmut.

Những trận đánh trên khiến Quân đội Ukraine bị thương vong vô số trong trận đánh đẫm máu kéo dài hàng trăm ngày và cho đến nay chỉ chiếm được chục ngôi làng nhỏ.

Tại sao chuyện này đang xảy ra? Theo kênh Telegram RVvoenkory, ngoài những sai lầm về mặt chiến lược, quân đội Ukraine còn mắc nhiều sai lầm về mặt chiến thuật, trực tiếp dẫn đến thương vong quá lớn cho binh lính.

Lấy trận đánh ở phía nam Velyka Novosilka làm ví dụ, đây là hướng mà quân Ukraine lần đầu tiên đạt được kết quả sau khi mở cuộc phản công, tức là chiếm được Staromaiors'ke và Urozhaine vào khoảng đầu tháng 8.

Hướng phản công ở phía nam thị trấn Velyka Novosilka của Quân đội Ukraine. Nguồn RV

Nói cách khác, quân Ukraine đã tốn rất nhiều công sức và chiếm được nhiều nhất hai ngôi làng mà quân đội Nga không đóng quân cố định. Nhưng nếu tấn công vào cứ điểm phòng thủ cốt lõi thực sự của Nga, thì sẽ phải trả giá đắt hơn nữa.

Hơn nữa, Staromaiors'ke ngôi làng cũng không quan trọng bằng Rabotino ở phía nam thị trấn Orekhiv, ít nhất Robodne tương đối gần với tuyến phòng thủ chủ yếu của Nga. Còn quân đội Ukraine ở Staromaiors'ke vẫn còn cách tuyến phòng thủ chính của Nga hơn mười km. Tính toán như vậy, không chỉ vô nghĩa về mặt chiến thuật, mà còn đáng thua về mặt chiến lược.

Nhìn lại toàn bộ cuộc phản công của quân đội Ukraine bắt đầu vào đầu mùa hè, nó rất giống với quá trình đổi chủ ở Staromaiors'ke, khi quân Nga đã lựa chọn kỹ càng chiến trường và lợi dụng lợi thế về địa hình để chặn quân Ukraine từng lớp một, khiến quân đội Ukraine rơi vào thế “tiến thoái lưỡng nan”, tổn thất nặng nề mới có thể đạt được lợi ích nhỏ.

Sau hơn 3 tháng, Quân đội Ukraine vẫn chỉ tràn ngập được làng Staromaiors'ke và Urozhaine. Nguồn Topwar

Tờ Sohu của Trung Quốc cho rằng, nếu quân Ukraine cố tiến sâu hơn, sẽ đụng phải bức tường sắt thực sự của quân Nga, không những không thể xuyên thủng mà thậm chí còn phải trả giá đắt nếu đến gần.

Trên thực tế, trong cuộc đối đầu giữa hai bên, lực lượng pháo binh và không quân Nga dường như đã “mở rộng tầm mắt”, thông qua việc bắn phá liên tục và chuyên sâu vào các kho tàng, sở chỉ huy tiền tuyến, trung tâm thông tin và các điểm tập kết quân của Ukraine…

Thế trận của quân đội Ukraine ở khu vực thung lũng sông Mokri Yaly ở Starmayorsk bị suy giảm rất nhiều, do quân Nga chiếm các điểm cao chiến thuật ở hai bên và tổ chức các trận địa pháo binh bắn thẳng, khiến việc tiến quân của Ukraine gặp khó khăn, chẳng khác nào rơi vào một cái bẫy do quân đội Nga chuẩn bị sẵn.

So về trang bị, nhuệ khí của quân Ukraine tụt dốc thảm hại nhất. Nguồn CNN

Lãnh đạo Quân đội Ukraine và cố vấn NATO có chủ quan?

Trong cuộc tháo chạy khỏi Kharkov và Kherson vào mùa thu năm ngoái, có thể lãnh đạo Quân đội Ukraine và đội ngũ cố vấn quân sự NATO của chính phủ Ukraine đều tin rằng quân đội Nga dễ bị tổn thương; khiến họ đã đánh giá thấp và mạo hiểm.

Đó là một sai lầm lớn về mặt học thuyết, đồng thời đã đánh giá quá cao hiệu quả chiến đấu của quân đội Ukraine và đánh giá thấp khả năng thu thập thông tin tình báo của Nga.

Tướng Mark Milley, người thường xuyên có nhận xét về tình hình Ukraine. Nguồn CBS

Vì vậy, cuộc phản công năm nay của quân đội Ukraine nhằm đập nát tuyến phòng thủ do quân đội Nga xây dựng hơn nửa năm, đã đụng phải “bức tường sắt”, làm tiêu hao quân số, vũ khí trang bị của Ukraine; nhưng không thể đạt được bước đột phá có giá trị nào.

Tướng Mark Milley, nguyên Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tiết lộ, cuộc phản công của Quân đội Ukraine đang diễn ra chậm hơn so với mong muốn của Kiev và phương Tây, bởi vì cuộc chiến thực sự khác với “cuộc chiến trên giấy tờ”.

Điều đáng chú ý là tướng Milley một lần nữa nhấn mạnh cuộc giao tranh sẽ tiếp tục cho đến khi một trong các bên đạt được mục tiêu đã đề ra. Lựa chọn thứ hai là khi các bên quyết định không còn khả năng chiến đấu và phải lựa chọn ngồi vào bàn đàm phán.