136 nước ký thoả thuận thế kỷ: Loại bỏ thiên đường thuế

Theo Reuters, thỏa thuận về khuôn khổ cải cách thuế do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã điều phối các cuộc đàm phán mới đây công bố. Theo OECD, những quốc gia và khu vực pháp lý đã ký kết đại diện cho hơn 90% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu. Thỏa thuận này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực hãm thành cuộc đua kéo dài hơn ba thập kỷ trên toàn cầu xuống đáy về thuế doanh nghiệp.

136 quốc gia đồng tình đã hoàn thiện các chi tiết về việc phân bổ lợi nhuận của các tập đoàn đa quốc gia lớn nhất thế giới, để họ phải trả mức thuế cao hơn ở các khu vực đang kinh doanh. Các công ty có doanh thu cao hơn 20 tỷ euro sẽ phải nộp mức chênh lệch 25% đối với khoản thuế cao hơn mức tối thiểu 10%, tuỳ thuộc vào doanh thu ở quốc gia họ đang hoạt động.

Đây là cuộc cải cách thuế doanh nghiệp lớn nhất trong hơn 1 năm do OECD thông qua, sẽ bao gồm mức thuế doanh nghiệp tối thiểu trên toàn cầu là 15%. Hơn nữa, các công ty đa quốc gia sẽ phải kê khai lợi nhuận và chi trả mức thuế cao hơn ở các quốc gia họ đang hoạt động.

Theo CNBC, thỏa thuận mang tính bước ngoặt, được 136 quốc gia và khu vực pháp lý đại diện cho hơn 90% GDP toàn cầu đồng thuận, cũng sẽ phân bổ lại hơn 125 tỉ USD lợi nhuận từ khoảng 100 công ty đa quốc gia lớn nhất và có lợi nhuận lớn nhất cho các quốc gia trên toàn thế giới, đảm bảo rằng những công ty này đóng thuế công bằng ở bất cứ nơi nào công ty vận hành và tạo ra lợi nhuận.

Thỏa thuận sẽ được chuyển tới cuộc họp hôm thứ Tư (6/9) của Nhóm 20 bộ trưởng tài chính và chủ tịch ngân hàng trung ương ở Washington, và tới hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Rome vào cuối tháng này.

Bộ trưởng Tài chính Ireland Paschal Donohoe cho biết, thỏa thuận mang tính bước ngoặt này sẽ giải quyết những thách thức về thuế trên toàn cầu về số hóa và cung cấp sự chắc chắn và ổn định mà các doanh nghiệp lớn và chính phủ cần

Còn theo Mathias Cormann - tổng thư ký OECD, thoả thuận này sẽ giúp hệ thống thuế doanh nghiệp quốc tế công bằng và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, ông đánh giá những khó khăn trong việc đưa thoả thuận này trở thành luật và kêu gọi các nước nhanh chóng thông qua và thực hiện sát sao để đảo bảo hiệu quả của cuộc cải cách lớn này.

Các quốc gia đang phát triển đã phàn nàn về việc thiếu doanh thu từ thuế sau thoả thuận này. Họ chỉ ra rằng, thoả thuận này không hiệu quả khi loại bỏ thuế kỹ thuật số, ví dụ đối với Nigeria và Kenya. Các lĩnh vực khác của thoả thuận bao gồm những nhượng bộ cho phép tất cả các nước G20 và EU đăng ký mức thuế doanh nghiệp tối thiểu là 15%. 

Điều này sẽ tạo ra sự thay đổi lớn đối với các nền kinh tế nhỏ hơn như Ireland – nơi từ lâu luôn áp dụng mức thuế thấp để thu hút doanh nghiệp nước ngoài.

Mỹ và Ấn Độ vẫn gặp rủi ro khi đã áp thuế dịch vụ kỹ thuật số với các công ty công nghệ ở Thung lũng Silicon. Nếu Quốc hội không thông qua thoả thuận, những quốc gia này có thể tiếp tục áp mức thuế trên và đẩy tranh chấp thương mại với Mỹ. Mỹ cũng có thể phê chuẩn thoả thuận "không áp dụng thuế dịch vụ kỹ thuật số mới ban hành hoặc các biện pháp tương tự có liên quan đối với bất kỳ công ty nào kể từ ngày 8/10/2021" trong 2 năm.

Các quốc gia có thể tăng thuế đối với doanh số bán hàng của các công ty đa quốc gia như: Amazon, Apple, Facebook và Google phát sinh trên lãnh thổ của mình. Công thức chính xác để xác định số thuế phải nộp tại các khu vực pháp lý khác nhau là nội dung đang cần được tiếp tục thảo thuận và thống nhất.